00:43.6
Pero bago po tayo magtanim, titignan po natin ang aking mga tanim ng malunggay,
00:47.4
na-explore ko po, ayan po ang ating tanong malunggay sa mga bote po ng mineral water.
00:52.8
Ito po, mula nung maitanim ko, ay two months old sila.
00:56.6
Pero tuloy-tuloy na po yung kanilang pagdadaon at tuloy-tuloy ang pag-harvest.
01:01.0
All year round ay makakakuwa ka na ng daon ng malunggay.
01:06.4
Ang bagay po ay napakaraming taglay na iba't-ibang health benefits sa ating katawan.
01:11.0
Kaya nga po tinawag yan na Miracle Tree.
01:14.0
Dahil ang taglay na vitamin C content ay three times or rather seven times than orange.
01:24.6
So, ganun po kahealthy ang malunggay.
01:29.4
Ang kanya po nga taglay na vitamin A ay four times than carrot.
01:37.4
Habang ang kanya nga taglay na potassium content ay three times than banana.
01:44.4
Ganun po kahealthy ang malunggay, kaya po tinawag yan the Miracle Tree.
01:51.8
Meron po siyang ascorbic acid.
01:54.6
Nagpapababa at nagpapanormalize ng ating blood sugar.
01:59.6
May mataas siyang taglay na magnesium content, fiber.
02:04.8
Good for the eyesight.
02:06.4
So, magpo siya sa ating paningin.
02:09.8
Good for the hair and skin.
02:12.8
Meron po siyang mataas na anti-inflammatory content.
02:17.8
Meron po siyang tumutulong sa mga breastfeeding mother
02:24.8
para mas dumami po yung mga milk na possibly maibigay po nila,
02:30.8
mapadende po nila sa kanilang mga anak.
02:34.8
So, pampadami po ng gatas yung malunggay.
02:37.8
Kahit anong luto po ng malunggay,
02:39.8
pwede po yan igisa lang, isawag sa tinola, isawag sa munggo.
02:44.8
Ako po kanina nagluto ng omelette malunggay.
02:48.8
Kung meron po kayong anak na hindi po masyadong mailig sa malunggay,
02:55.8
magluto po kayo ng omelette style na malunggay.
02:59.8
Napakasarap po at napakahealthy.
03:03.8
Yung binanggit po mga taglay na benefits ng malunggay.
03:06.8
Tek po ay matib po ng mga pamilya kapag po kayo ay palagi ang kakain ng malunggay.
03:14.8
Ang malunggay po kapag tinanin mo, alas hindi po siya inaalagaan.
03:18.8
Paglagay ka lang po ng natural at organic na pataba,
03:21.8
isamaw niyo po sa lupa, sa lupa ng iyong tanim na i-mix niyo po.
03:27.8
Yung vermicast, pinakamaganda po kasing natural at organic na pataba
03:32.8
ay ang vermicast.
03:34.8
Kung wala po kayong vermicast, pwede po nga chicken manure.
03:37.8
Kung wala po kayong chicken manure, pwede naman po yung compost.
03:42.8
Yung mga pataba na bagay na basura sa inyong kusina,
03:48.8
i-compost niyo po.
03:49.8
Kapag yung po'y nalusaw,
03:51.8
ay pwede niyo po i-mix sa iyong mga tanim na halaman.
03:55.8
So, yung mga gusto pong magpa-shoutout,
03:58.8
tsaka yung gusto pong magtanong sa atin
04:01.8
tungkol po sa Malunggay Pagtatanim, Pagalaga
04:04.8
at yung gusto magpa-shoutout,
04:05.8
isa-shoutout ko po kayo maya-maya.
04:07.8
Iisan ko po yung mga tanong po ninyo
04:10.8
at kung magpapa-shoutout po kayo,
04:12.8
sabihin nyo po kung saan lugar kayo.
04:14.8
Sa ganoon ay mabanggit ko rin po kung malaman po natin
04:17.8
kung saan-saan lugar yung mga nanonood sa atin sa mga oras na ito.
04:21.8
So, i-scroll ko po yung ating tanim na Malunggay.
04:24.8
Makikita po ninyo.
04:26.8
Maranda na po sila.
04:28.8
Nasa mga bote lang po ng mineral water.
04:32.8
Matangkanda po siya.
04:34.8
Tapos ito pong pinagtanon ko ay bote po ng mineral water.
04:41.8
Yung mineral water na bote, huwag nyo pong tapon yan.
04:45.8
Taniman nyo po ng mga halaman tulad po ng Malunggay.
04:47.8
Ito pong ating pamamaraan na ito,
04:50.8
Kung kayo po ay nakatira sa urban area,
04:53.8
tulad po dito sa Metro Manila,
04:55.8
ay ganito pong pamamaraan na gawin po ninyo sa iyong mga Malunggay.
04:59.8
Wala po kayong in-app space.
05:01.8
Wala kayong garden talaga.
05:03.8
Sa mga bote lang ng mineral water,
05:05.8
ay pwede naman pong magtanim na tulad po ng aking ginagawa.
05:09.8
Nagawa ko po ito eh, no?
05:11.8
Siyak po ay magagawa rin po ninyo.
05:13.8
Lagi po po sinasabing.
05:14.8
Nang pagkakaroon ng seguranin sa pagkain,
05:16.8
dapat magsimula sa ating mga tahanan.
05:18.8
Food security starts at home.
05:21.8
So magtanim din po kayo ng Malunggay,
05:23.8
tulad po ng aking ginagawang pagtatanim sa mga bote po
05:26.8
ng mineral water.
05:27.8
Magkikita nyo po ito,
05:28.8
bote ng mineral water,
05:30.8
So yan na po ngayon,
05:31.8
after two months,
05:32.8
yan na po yung kanyang
05:36.8
laki at marami na pong panibagong sanga
05:39.8
na tumubo dito sa ating tanim na Malunggay.
05:45.8
titinan ko yung mga tanong po ninyo, no?
05:48.8
at saka yung mga nagpapashout out sa atin.
05:50.8
I-shoutout ko po kayo, no?
05:54.8
Itong ating gagamitin,
05:55.8
itong cellphone ni misis, no?
05:59.8
So sabi ni Bong Buddy,
06:06.8
si Sheila Maceda.
06:08.8
Thank you very much po,
06:10.8
Bong Buddy, salamat po sa information,
06:12.8
sabi ni Bong Buddy.
06:17.8
sabi ni M. Lucas.
06:21.8
ito, from Agusan del Sur.
06:23.8
Wow, layo po ni Bong Buddy from Agusan del Sur.
06:28.8
Si Sheila Maceda ay taga Quezon City naman.
06:33.8
Quezon City po si Sheila Maceda.
06:41.8
ano ito, Marques A. Lucas
06:43.8
from Cabanatuan City.
06:45.8
Okay, kumusta po kayo dyan?
06:47.8
Mga Lucas family from Cabanatuan City.
06:52.8
Si Bong Buddy from Agusan del Sur.
06:54.8
Dinagawa ko sa malunggay,
06:56.8
niluluto ko kasama ang pagkain ng mga aso ko.
07:03.8
pinapakain din pala ni mama Sheila yata,
07:06.8
yung kanyang mga aso, no?
07:12.8
si Dino Rowing from Duero, Buhol.
07:17.8
Wow, layo po ni Sir Dino.
07:20.8
Joyce Ward Abyss Gardening,
07:24.8
sabi ni Joyce Ward from Buhol.
07:28.8
Kapag may tanong kayo, no,
07:30.8
tungkol po sa pagtatanim ng malunggay
07:32.8
abang nakalive po tayo,
07:33.8
ay masasagot ko po yung mga tanong po ninyo.
07:39.8
At kapag bigaya po ako ng dagdag na informasyon, no,
07:43.8
kagagay po ng pagtatanim ng malunggay,
07:47.8
simpleng pagpapatubo at pagaalaga.
07:50.8
Kapag tinanim yung malunggay,
07:51.8
alos hindi nga po yan na inaalagaan, eh.
07:55.8
Titignan mo lang,
07:56.8
didilig-diligan kapag medyo nagkukulang ng tubig.
07:59.8
So ganoon lang po, ano,
08:01.8
hindi po siya mairap patubuhin
08:05.8
at alagaan ng malunggay, ano.
08:09.8
kapag ganito po ang pamamaraan ng pagtatanim na gagawin po ninyo,
08:13.8
makikita po ninyo,
08:14.8
may tubig po sa ilalim, ano.
08:15.8
Kahit iwan nyo po hanggang 3 to 5 days
08:18.8
ang yung tanim na alaman,
08:20.8
buhay pa rin dahil mayroon po tubig sa ilalim.
08:22.8
Makikita nyo po yung tubig sa ilalim, ano.
08:23.8
Yung pong ugat kasi nyan,
08:25.8
unti-unti na pong bababa doon sa tubig, ano.
08:29.8
Yung ating mga tanim na alaman,
08:31.8
tulad po ng ating malunggay.
08:34.8
So ganoon lang po kasli
08:36.8
ang pagpapatubuh at pagtatanim ng malunggay.
08:38.8
Yung mga gusto pa pong magpa-shoutout,
08:40.8
abang naka-live po tayo,
08:42.8
pa-shoutout po kayo
08:44.8
at i-acknowledge ko po.
08:50.8
watching from Tanza, Cavite.
08:52.8
God bless you po,
08:53.8
sabi ni Riza Habla.
08:59.8
Tapos bumalik si Sila Maceda,
09:02.8
yung mga pinag-ugasan ko ng biggas at isda,
09:06.8
yun ang pinandidilig ko ng malunggay.
09:09.8
Wow, kita mo, maganda rin tong informasyon
09:13.8
ni Ma'am Sila, ano.
09:16.8
Si Joyce Ward sa Abyss Gardening,
09:18.8
may tanong po ako sa talong po,
09:20.8
ano po ang pampalis ng langgam.
09:23.8
Ma'am Joyce, ano,
09:25.8
ako po yung ginagamit ko yung
09:27.8
OHN, Oriental Herbal Nutrients.
09:30.8
Ito po yung pinagsama-samang bawang,
09:32.8
sibuyas, luya, sili, at limulasis.
09:36.8
Ginagrind ko po, ano.
09:40.8
Kapag durog-durog na,
09:41.8
ay pinepermit ko po
09:43.8
hanggang one week to one month.
09:45.8
After permutation,
09:47.8
kukunin ko po yung katas, ano.
09:49.8
Bawat katas po laki.
09:50.8
Makukuha isang kutsarang katas
09:52.8
ng pinagsama-samang bawang, sibuyas, limulasis
09:55.8
sa one liter na tubig.
09:57.8
So yan po yung aking pinag-spray
09:59.8
sa aking mga tanim na alaman.
10:01.8
Kaya wala pong lumalapit na insekto, ano.
10:04.8
Tulad po ng langgam
10:06.8
at iba pang posibleng manira sa kanila, ano.
10:10.8
Ganun lang po kasimple ang
10:14.8
ng ibang mga insekto
10:16.8
sa ating mga tanim na alaman.
10:18.8
M. Lucas from Cabanatuan City.
10:22.8
Sino pa pong gusto mong magpa-shout-out na
10:26.8
Abang tayo po ay naka-live,
10:28.8
sasagutin ko po ang inyong
10:32.8
Baka kayo naman po.
10:33.8
Mayroon kayong dagdag-informasyon, ano.
10:35.8
Sa pag-aalaman ay
10:39.8
At sa kanila, makapagbahagi po tayo
10:41.8
sa iba nating mga kababayan
10:43.8
na yung knowledge po ninyo,
10:45.8
ibabahagi nyo po sa iba.
10:46.8
Ang ganda po kasing maganda po yan, ano.
10:48.8
Gusto po ng ating Panginoon,
10:52.8
ipinagkatiwala po sa atin.
10:54.8
Dapat po talaga ibinabahagi po natin
10:57.8
Ako nga po, parang napoporsi ko dati,
10:59.8
baka magkaroon tayo ng kagutuman,
11:04.8
So ito po yung aking naisip,
11:06.8
na advokasya sa ating maliit
11:08.8
na share sa ating
11:12.8
So nagtuturo po ako ng urban gardening.
11:14.8
Nagsagano na hindi po magutong
11:16.8
ang ating mga kababayan na susunod po.
11:18.8
Tatalima sa aking panawagan
11:20.8
na magkaroon po tayo
11:22.8
ng sariling tanim,
11:24.8
ng ating sariling pagkain.
11:26.8
Ano po bang maatin po natin,
11:28.8
kapag po tayo ay nagtatanim
11:30.8
ng ating sariling pagkain.
11:32.8
Una po, siyempre, makakatipid ka.
11:34.8
Yung pera na dapat ay tambilin mo
11:38.8
tulad ng malunggay, isa-savings mo na.
11:40.8
So meron ka ng savings.
11:42.8
At pangalawa, makatitiya ka
11:44.8
na yung pagsasaluan po
11:46.8
kaya ay ligtas sa pesticidyo.
11:50.8
ng tinakain natin ngayon,
11:52.8
ginagamitan na ng
11:54.8
chemical at synthetic na fertilizer.
11:56.8
Kaya po yung buhay natin,
11:58.8
yung range ng buhay natin, bumababa.
12:00.8
Hindi nyo po ba nari-realize
12:02.8
nung mga unang panahon,
12:04.8
nahahaba po ng buhay ng mga tao.
12:06.8
Wala po po kasi mga synthetic na pataba noon.
12:08.8
Kapag yung mga halaman na
12:10.8
pinalalaki po yan,
12:12.8
natural na pamamaraan.
12:14.8
Pero ngayon po, ginagamitan na ng mga
12:16.8
synthetic at chemical fertilizer.
12:18.8
So kapag kumain tayo na, kukuha rin po natin yun.
12:22.8
range ng ating buhay.
12:24.8
Kaya ako po, masasabi ko siguro
12:26.8
kaya po ako dinala dito ng ating Panginoon
12:30.8
yung organicong pagsasaka
12:32.8
dito sa ating bansa.
12:34.8
Papalaganapin ang
12:38.8
at urban gardening
12:40.8
dito sa ating bansa.
12:42.8
Okay, may mga tanong pa po ba kayo
12:44.8
o gustong i-share na
12:46.8
knowledge, talento sa ating
12:52.8
na pwede nyo po ibahagi.
12:54.8
Sabi ni Sila Maseda, ako po ay organic.
12:56.8
Ang style ko, ang style ng
12:58.8
pagtatanim ko. Tama po,
13:00.8
Mama Sila Maseda, maganda po yan.
13:02.8
Dapat mo talaga ay organic
13:04.8
farming ang ating
13:08.8
gawin. At pangatlo,
13:10.8
nabanggit ko yung una,
13:12.8
savings ka. Pangalawa, healthy
13:14.8
pagsasalo ng buong pamilya.
13:16.8
Pangatlo, ito yung importante, nakakatulong ka
13:18.8
sa pagpreserva sa ating inang kalikasan.
13:20.8
Dahil po ang ating ozone layer,
13:22.8
napaka-dipis na, kaya minsan
13:24.8
sobrang init mo ng panahon.
13:26.8
Di nyo po ba nari-realize, minsan sobrang
13:28.8
init ang panahon, kahit na
13:30.8
dati kapag alas 3, alas 4,
13:32.8
pwede ka nang lumabas, pero ngayon
13:34.8
alas 3, alas 4, sobrang
13:36.8
init na sa labas.
13:38.8
Mga alas 9 dati, pwede ka
13:40.8
pang nasa labas, okay pa, hindi pa yan
13:42.8
nakakahitim na sustansya
13:44.8
pa sa ating katawan. Pero ngayon, alas 9
13:46.8
na ng umaga, mga 8.30
13:48.8
to 9, ganyan, napaka-init
13:50.8
na po ng panahon at dahil nga po
13:52.8
yung ating ozone layer ay manipis na.
13:54.8
So pagtulong-tulungan po natin,
13:56.8
ipreserve po natin ang ating inang kalikasan
13:58.8
sa pagitan po ng pagtatanim
14:00.8
ng mga halaman. Ang halaman
14:02.8
po ay nakakatulong po sa ating
14:04.8
pagpreserva sa ating inang
14:06.8
kalikasan. Ganon din po sa atin.
14:08.8
Ang mga halaman po kasi,
14:10.8
bawat nating halaman na tinatanim,
14:12.8
naglalabas po yan ng oxygen na
14:14.8
kailangan naman po natin
14:16.8
na mga tao, ang oxygen para tayo
14:20.8
So sana po, nakapag-ambag ako,
14:22.8
nakapag-share ako ng
14:24.8
panibagong kaalaman
14:26.8
at informasyon ngayong araw neto.
14:28.8
Kawunay po ng pagtatanim ng malunggay
14:30.8
sa mga empty bottle
14:34.8
water. Kung may natutunog po kayo,
14:36.8
ishare niyo po sa inyong mga kaibigan,
14:38.8
sa inyong mga kamaganak. Itong ating
14:42.8
na ito, nang sa ganon ay
14:44.8
marami po tayong matulungan
14:46.8
na ating mga kababayan. Papalaganapin
14:50.8
organikong pagsasaka
14:52.8
dito sa ating bansa. Maraming
14:54.8
maraming salamat po. Hanggang sa
14:56.8
muli itong live ng inyong
14:58.8
lingkod, Magsasakang Reporter. Stay safe
15:00.8
po. Happy farming and
