LINDOL sa PILIPINAS na KINATATAKUTAN ng Marami 😱 | THE BIG ONE Hit the Philippines
00:22.2
Yan ang ating aalamin.
00:30.0
Ayon sa pag-aaral, maaaring gumalaw anumang oras ang West Valley Fault sa Metro Manila
00:36.7
na isang mapinsala at mapanirang lindoy at tinatawag itong The Big One.
00:42.6
Dalawa ang pangunahing dahilan kung bakit nagkakaroon ng lindol.
00:46.6
Una, ang tectonic earthquake at volcanic earthquake.
00:50.6
Ang volcanic earthquake ay nagsisimula sa pagsabog ng vulkan.
00:55.1
Sumasabog ang vulkan kapag gumalaw ang magma sa ilalim ng lupa
00:58.6
o tinatawag na magma static pressure.
01:02.0
Kaya nakakaramdam tayo ng pagyanig o lindol.
01:05.3
At kung titingnan natin ang geographic location ng Pilipinas,
01:09.2
tayo ay kasama sa Pacific Ring of Fire
01:11.9
kung saan ang lugar na ito ay nagtataglay ng mas maraming aktibong vulkan.
01:17.4
At alam nyo rin ba na mas marami palang vulkan sa ilalim ng dagat kesa sa lupa?
01:22.9
Ikalawa, ang tectonic earthquake.
01:25.8
Nangyayari ito kapag ang dalawang plate sa ilalim ng lupa,
01:28.6
ay gumalaw o nag-uumpugan.
01:31.8
Makakaramdam tayo ng pag-uga o pagyanig ng lupa.
01:35.3
Dahil na rin sa paggalaw ng fault.
01:37.6
Sa Pilipinas, ang isa sa pinakamahabang fault line ay ang West Valley Fault.
01:42.1
At kapag mas malaki o mahaba ang fault line,
01:44.9
mas malaki at mas malawak din ang pinsala sa oras na ito ay gumalaw.
01:49.2
Ang pinag-uusapang West Valley Fault ay ang The Big One.
01:52.6
Ang The Big One ay may 7.2 magnitude earthquake.
01:55.4
Ang lakas at batay sa pagtaya ng Philippine Institute,
01:58.6
of Volcanology and Seismology, or PHIVOX,
02:01.5
sakaling gumalaw ang West Valley Fault na tumatahak mula sa taas ng Sierra Madre pababa ng Laguna,
02:07.9
kung saan madataanan ang eastern side ng lungsod ng Quezon,
02:12.2
western side ng Marikina,
02:14.2
western part ng lungsod ng Pasig,
02:16.6
eastern part ng Makati,
02:18.6
at mga bahagi ng
Taguig at Montinlupa.
02:21.3
Pusibleng 7.2 magnitude na lindol ang maaaring maranasan ng mga taong nasa lugar na ito.
02:28.0
Hindi katulad ng mga dumadating na mga bagyo, ang lindol ay hindi forecasted.
02:33.4
Hindi kayang i-predict kung kailan magaganap ang isang lindol.
02:37.2
Subalit, pwede umanong tansahin ang lakas ng lindol na pwedeng tumama sa isang lugar, base sa haba ng fault.
02:44.9
Sa ngayon ay wala pa rin scientific instruments na maaaring makapag-forecast kung may darating bang lindol.
02:51.7
Kung pagbabasihan naman ang kasaysayan, lumalabas na tuwing ikaapat na raang taon,
02:57.1
gumagalaw ng malakas ang West Valley Fault.
03:00.3
Taong 1658 o 365 years ang nakalipas ay tumama ito.
03:06.9
Ibig sabihin, malapit na ang sinasabing the big one.
03:10.9
Ang 7.2 magnitude na lindol ay kakayaning paugain o payugyugin ang kalupaan,
03:17.1
kahit pa ito ay daang kilometro ang layo, na nangangahulugan lamang na ang buong Metro Manila,
03:23.1
maging ang mga karating na mga probinsya,
03:25.1
ay pusibleng maaaring malakas.
03:27.1
Maapektuhan din ang kalupaan ay pusibleng maapektuhan ng liquefaksyon.
03:31.1
Isang proseso ito kung saan ang mga sandy sediments ay kumikilos ng kagaya ng likwid o tubig.
03:37.1
Nagiging mahina ito at pusibleng makaguho ng mga kabahayan at mga gusali,
03:42.1
at maging mga sementado mang mga daanan.
03:45.1
Ang mga lugar naman na malapit sa katubigan kagaya ng dagat, ilog at iba pang anyong tubig,
03:51.1
katulad ng Marikina Valley hanggang bababang Manila Bay,
03:55.1
at lahat ng mga coastal cities sa kalakhang Kamainilaan.
03:59.1
Maaaring magkaroon ng tsunami.
04:01.1
Matatanda ang sinasabi na ng Phil Vox noong una na ang The Big One ay pusibleng tumama sa Metro Manila at mga karating lugar nito,
04:10.1
Sa lakas nitong 7.2 ay kaya umano nitong makapag-iwan ng tinatayang nasa 100,000 na kataong injured,
04:17.1
o sugatan, o kaya rin kumitil ng nasa 34,000 na mga tao.
04:22.1
Ilang malalakas na lindol na rin ang tumama sa ating lindol.
04:23.1
Isa na nga dito noong 2013 na tumama sa buhol, or buhol earthquake.
04:31.1
Sa hindi inaasahang pagkakataon, niyanig ng 7.2 magnitude ang lugar ng buhol at humigit kumulang 150 katao ang pumanaw.
04:40.1
Maraming gusali at mga simbahan ang bumagsak at nasira at mahigit 3 milyong pamilya ang naapektuhan.
04:48.1
Ang Luzon earthquake noong July 16, 1990,
04:52.1
naganap ang isa sa di malilimutang lindol na nagpagalaw sa maraming lugar sa gitnang bahagi ng Luzon at regiyon ng Cordillera.
05:00.1
Ang Luzon earthquake, ito ang isa sa pinakamalakas na lindol na nagpabagsak sa maraming estruktura, ari-arian at kabahayan.
05:08.1
At ang lakas nito ay umahabot sa 7.8 magnitude at nagresulta ng mahigit 1,600 ang binawian ng buhay, bukod pa ang mga nasugatan,
05:19.1
at mga gumuhong mga kilalang hotel.
05:21.1
Nabuhay na nalibing ang maraming mga tao.
05:24.1
At nito ngang July 27, 2022, ang Abra earthquake, na ang lakas nito ay umabot sa magnitude 7.0.
05:33.1
Sa lakas ng pagyanig, naramdaman nito sa Metro Manila, apat ang nasawit, anim na pong sugatan,
05:39.1
at nagdulot ng pagkasira sa mga estruktura at paguho ng mga establishmento at ang Morro Gulf earthquake noong 1976.
05:48.1
Ang Morro Gulf earthquake ang itinuturo.
05:51.1
Ito rin ang pinakamapinsala at pinakamatinding lindol na pagyanig sa bansa, especially sa kanlurang bahagi ng Mindanao.
05:58.1
Bukod kasi sa lindol, dito rin naganap ang pinakamatinding tsunami na nangyari sa Pilipinas.
06:04.1
Libo-libo ang nasawi dito, at naganap pa sa kalagitnaan ng gabi noong August 1976.
06:11.1
At mahigit 7.9 magnitude ang lakas ng lindol, kaya hindi malilimutan ang bangungot na nangyari sa ating kababayan dito.
06:20.1
Umabot din kasi sa mahigit 8,000 casualties at mahigit 40,000 katao ang nawala ng kabahayan, dulot ng lindol at tsunami sa lugar.
06:30.1
Sa kabila ng puspusang paghahanda ng gobyerno, bilang individual, ang pinakamahalaga ay maghanda.
06:39.1
Huwag umasa kung paano tayo tutulungan ng pamahalaan.
06:42.1
Baggos, tayo ay tutulong sa gobyerno sa pamamagitan ng mga simpleng bagay, tulad ng pag-alam sa mga lugar.
06:49.1
Sundin ang mga payo ng mga eksperto.
06:54.1
Maghanda ng 72 hours survival kit.
06:57.1
Laging manood ng balita sa TV, sa radyo, at nababasa sa mga pahayagan o kahit sa internet na may kaugnayan sa paghahanda.
07:06.1
Sumali sa mga earthquake drill.
07:09.1
Ituro din ito sa ating pamilya.
07:11.1
At higit sa lahat ay patuloy na manalangin sa ating Big Lord na sa lamang ang makakapagligtas sa atin.
07:18.1
Laban sa sinasabing The Big One.
07:21.1
Patuloy na magingat mga kasuksay.
07:24.1
Maraming salamat at God bless.
07:48.1
Thank you for watching!
