01:21.1
Minsan nang dinagsa etong bagong kalsada at minsan na rin dumami ang mga mumunting negosyo na nasa gilid lang din ng daanan.
01:27.5
Sa ngayong ilang taon nang sarado ang daang kalikasan ay mapapansin sarado na rin ang ilang mga kainan na sumabay sa kasikatan ng nasabing kalsada.
01:35.5
Habang nasa kalagitnaan kami ng aming biyahe ay napansin ko dito sa gilid lang ng daanan, malapit sa boundary ng Aguilar at mga Tarem, ang hilera ng mga nagtitinda ng iba't ibang klase ng mangga.
01:53.7
May nakabalot, nakabasket at kilo-kilong bagong pitas na mga mangga.
01:59.3
Ang nakakagulat pa dito ay ang sobrang mura ng presyo kada kilo.
02:02.9
Ito po yung binalot.
02:04.7
Ang isang kain nito, one, two.
02:07.1
Pero ang retail namin, tatlong kilo, two hundred.
02:12.2
Yung hindi binalot, sixty, sixty-five, ganun.
02:14.9
Ito, may fifty tayo, medium size, fifty.
02:18.0
Pero pag-gold sale siya, seven hundred lang.
02:21.2
Kasi mas mura pag-gold sale.
02:24.4
Yun, ganun din yun, three, four, two hundred din.
02:27.9
Tingnan nyo naman, yung mga mangga na binabenta dito.
02:32.5
So, sa amin, yung mga...
02:34.7
Ganitong presyohan ay yung mga rejik na o patapon na na mangga.
02:40.8
Pero dito, bagong pitas.
02:43.6
Tatlong kilo sa two hundred.
03:04.7
Dahil nga sa malapit lang itong Aguilar, dun sa mga Tarem,
03:16.4
kaya inabot lamang po tayo ng may ten minutes sa ating travel
03:19.8
bago narating itong kalsada, paakyat sa Daang Patutubo.
03:28.3
Paakyat sa sityo na ating pupuntahan ay mapapansin ang aspaltado,
03:32.4
samentado at bakubakong parte ng daanan.
03:35.1
Buti na lamang at naka-downlook all-terrain tires,
03:37.9
etong Hilux na gamit natin.
03:55.4
So, buti na lang at yung pick-up yung ginamit natin papunta dito.
03:59.4
Kasi, kumpara dati, nung una natin napuntahan,
04:02.8
etong bahagyang eto ng Pangasinas,
04:04.7
eh talaga namang smooth yung kalsada paakyat dito
04:08.3
dahil nga sa bagong semento, yung mga rough road ay hindi ganun kalala.
04:14.1
Pero ngayon, makikita po natin o nakita po natin na
04:17.6
kahit yung mga sementadong daanan dati ay sira-sira na
04:21.2
at yung mga rough road ay medyo mahirap ng daanan,
04:24.1
lalong-lalong na kung motor yung gagamitin natin.
04:26.4
Siguro, dahil sa mga heavy equipments na dumadaan paakyat dito,
04:30.8
kasi nga, dun sa unahan, ginagawa pa yung ilang bahagyan na itong kalsada,
04:34.2
kaya siguro nasira yung mga daanan.
04:38.3
Maliban sa palikulikong daanan paakyat dito,
04:41.6
napansin din po natin etong mayayabong na na punong kahoy.
04:55.1
Nung mga nakarang taon, nung una natin inakyat etong daang katutubo,
04:59.4
ay walang gaanong puno etong mga kabundukan
05:02.2
at kung makikita po natin sa ating drone shot,
05:04.2
ay parang nakakalbo etong tok-tok na itong mga kabundukan.
05:07.3
Pero ngayon, pansin po natin etong mga ganitong punong kahoy.
05:11.4
Matataas na, mayayabong, at presko na yung tanawin dito.
05:17.4
Yun, hindi na ganun kainit kumpara dati.
05:24.4
First time na itong kasama natin na mapadpad dito sa bahagyang eto ng panggasinan,
05:29.3
kaya naman nagulat siya sa mga tanawin na tanaw natin kanina.
05:32.8
First time na itong kasama natin na mapadpad dito sa mga tanawin na tanawin natin kanina.
05:34.1
Ito yung mga ganitong klase ng bundok na merong ganitong daanan.
05:41.8
Ito yung CR na derechong view deck na.
05:58.2
CR sa baba, view deck sa taas.
06:00.6
Hindi po ito yung view deck ng mapita kasi,
06:04.1
andun pa sa taas na itong bundok yung pupuntahan nating view deck.
06:09.0
Na curious lang ako kasi,
06:11.3
yan, sa taas na itong CR,
06:13.3
merong view deck.
06:14.1
At makikita po natin dito,
06:16.9
etong kalsada na nadaanan na natin kanina.
06:24.7
Di kalayuan mula sa pinagparkingan namin,
06:27.5
ay matatanaw na ang dinarayong view deck ng mapita.
06:31.0
Wala mang bagyo o umiiral na sama ng panahon,
06:33.3
ay ramdam namin dito ang malakas na ihip ng hangin.
06:36.7
Isa sa mga rason kung bakit bibihira lang din ang nakakapagpalipad ng drone
06:40.3
sa gawing ito ng daang katutubo.
06:42.6
Sumula dun sa pinagparkingan ng ating sasakyan,
06:45.1
ay nasa may 200 meters lang yung layo.
06:48.4
Papunta dito sa view deck na itong mapita.
06:52.2
Grabe! Tingnan nyo naman yung view dito.
07:03.3
Sa taas na abot sa megit 600 meters sa Babsi level,
07:13.8
matatanaw mula dito ang napakagandang formation ng kabundukan,
07:17.4
mula sa bandang Pangasinan hanggang sa parteng nasasakop na ng Zambales.
07:21.6
Pagkarating pa lang namin sa mismong view deck,
07:23.6
ay agad na umagaw sa aming atensyon,
07:25.4
etong sobrang lawak na itinatayong solar farm.
07:28.6
Akalain mong nagmistulang higanteng payong,
07:30.7
etong mga naglalaparang solar panels,
07:32.9
dahil nga sa lawak ng nasasakop nito,
07:35.1
at halos matabunan na ang ibabaw ng ilang kabundukan.
07:38.8
Etong solar farm nga pala na makikita natin dito,
07:41.8
ay eto po yung Lawag Solar Power Project.
07:44.6
Hindi po ito yung Lawag Ilocos Norte.
07:47.0
Yung pangalan po nitong barangay ay Barangay Lawag Sakop ng Aguilar Pangasinan,
07:51.7
kaya Lawag Solar Project yung ipinangalan dito sa solar farm na to.
07:56.1
At meron po itong Lawag Solar Project 1 at Solar Project 2.
08:00.2
Eto po yung Project 2.
08:02.9
At dun sa kabila yung Project 1.
08:05.9
Tingnan pa natin kung meron mga iba pang solar farm na ilalagay din dito sa ibabaw na etong kabundukan.
08:18.8
Sa lawak na abot sa halos 100 hektarya,
08:21.7
kaya ng solar farm na ito na makapag-generate ng may git 159 megawatts na kuryente
08:26.6
o 261 gigawatt hour na malinis na kuryente kada taon.
08:31.2
Katumbas yan ang konsumo ng may git isang solar farm,
08:32.7
Ito yung solar farm na ito na makapag-generate ng may git 159 megawatts na kuryente o 261 gigawatt hour na malinis na kuryente kada taon.
08:32.8
100,000 kabahayan sa isang buong taon.
08:41.1
Taong 2022 nang maumpisahang gawin ang unang bahagi ng solar power project
08:45.7
at hanggang ngayon, bagamat nagagamit na ang ilang bahagi ng proyekto,
08:49.8
patuloy naman ang paglalagay ng mga karagdagang kagamitan at solar panels
08:53.5
para maabot nito ang target na pinakakapasidad.
08:57.0
Sa pamamagitan ng Aboitis Renewables Incorporated,
08:59.6
ang kuryente ang makukolekta sa solar farm na ito ay sadyang napakalaking tulong
09:03.8
para sa numinipis na suplay ng kuryente.
09:07.2
Sa panahon kasi ngayon na halos walang ulan,
09:10.1
ay may mga hydroelectric power plant na rin ang pumapalya o hindi nakakapagsuplay ng kuryente
09:15.2
dahilan para maranasan natin ang kabi-kabilang brownout sa Luzonman, Visayas o sa Mindanao.
09:22.1
Sa mga kabundukang matatanong natin dito,
09:24.2
eh ganitong lupa yung bumabalot.
09:31.4
Kaya karamihan sa mga damo o di kaya sa mga puno ay pahirapang tumubo dito.
09:36.8
Tulad na lamang nito.
09:39.6
Kaya isa sa pinaka the best para ma-maximize yung purpose na itong bundok,
09:44.3
eh lagyan ng solar farm.
09:46.0
Dito kasi sa bahaging ito ng Pangasinan,
09:48.5
walang ganong hangin kaya hindi akma dito yung mga windmills,
09:52.7
hindi rin akma dito yung hydro power plant dahil nga sa walang ilog na may malakas na ago,
09:59.6
sa halip ito yung pinaka the best solar farm.
10:04.0
Dahil nga sa tingnan nyo naman kahit na hindi ganun katirik yung araw,
10:09.3
ramdam po natin yung sobrang init.
10:12.0
O sasabihin nyo malamang mainitan ka kasi naka jacket ka.
10:17.0
Yun hindi po ganun kakapal itong ating suot ngayon at kahit na wala nito eh talagang mainit.
10:29.6
Isa sa mga dahilan kung bakit natawag na daang katutubo itong kalsadang to na nandito sa ibabaw ng bundok,
10:45.8
eh dun banda matatagpuan natin yung iba't ibang mga katutubo na nandito sa Pangasinan
10:51.0
at sa pamamagitan na itong kalsada ay mas napadali yung biyahe nila.
10:55.5
Mula dito sa kabundukan, pababa dito sa kapatagan,
10:58.5
kaya pinangalanan na rin daang katutubo itong kalsada.
11:02.5
Habang dito sa kabila,
11:04.5
eto naman yung naguugnay o maguugnay,
11:07.5
magkoconnecta dito sa Pangasinan at Zambales.
11:11.0
Kitang kita po natin dito itong ibabaw ng bundok na sementado na yung kalsadang paakyat dito.
11:17.5
Mamaya akyatin po natin yan.
11:19.5
Subukan natin kung kakayanin na makatawid dun sa Zambales sa pamamagitan ng four wheels.
11:44.5
Araw ng Sabado, pero sobrang tahimik na yun dito sa taas na itong daang katutubo.
11:49.5
Tingnan nyo naman, walang gaanong tao maliban dun sa mga nakasabay nating siklista doon sa taas na itong view deck.
12:25.5
Talaga namang nakakalula yung tanawin.
12:27.5
Habang binabaybay natin itong daanan na nasa taas na itong kabundukan.
12:38.5
Hindi lang ako sure kung makakaderecho tayo kasi merong mga part na talaga namang balot pa ng lupa itong kalsada.
12:48.5
Hindi siya ganun ka-safe kahit na naka four wheels tayo baka dumulas.
12:53.5
Kasi sa sobrang tarik na itong kalsada,
12:55.5
parang mga heavy equipments lang yung makakaakyat doon.
13:09.5
Sa habang abot sa mayigit 24 kilometers ang kalsada nito na kung tawagin ay daang katutubo
13:14.5
ang magsisilbing isa sa direct ng connection mula dito sa Pangasinan patawid ng Zambales.
13:20.5
Taong 2080 nang maumpisa ng paggawasan na sabing kalsada at sa ngayon,
13:24.5
bagamat nadadaanan ng malaking bahagi nito,
13:27.5
mapapansin naman nating puspusan pa rin ang ginagawang clearing at pagsisemento sa natitirang bahagi ng proyekto.
13:39.5
Tulad ng daang kalikasan, minsan na rin ginagsa ng mga motorista itong daang katutubo.
13:44.5
Dahilan para pansamantalang isarah at para mas malayang makadaan ang mga heavy equipments na ginagamit sa paggawa ng kalsada.
13:53.5
Wala mang barikada at kapansin-pansin man ang ilang mga siklista.
13:57.5
Hindi naman nire-rekomenda na puntahan na itong bagong kalsada.
14:00.5
Maliban kasi sa delikado pa ang ilang parte ng daanan ay makakasabayan din dito ang mga naglalakihang truck at mga sasakyang halos sakupin na ang buong kalsada.
14:10.5
So dito nga pala, makikita po natin ang tulay o itong pinakadulo ng kalsada na sa ngayon ay simentado na.
14:18.5
Dito sa unahan, makikita po natin na rough road pa hanggang doon sa kabila na itong kalsada.
14:21.5
Hanggang doon sa kabila na itong kabundukan na parte na ng Zambales.
14:25.5
So dito, makikita po natin bagong simento pa lang yung daanan at hindi pa pinapadaanan para sa mga heavy equipments o sa mga sasakyan.
14:36.5
Itong bagong simento dahil nga nasa curing period pa o pinapatigas pa yung simento.
14:43.5
Kaya makikita po natin sa gilid na itong kalsada, itong detour.
14:47.5
Para sa mga gumagawa dito sa kalsada.
14:50.5
Gumagawa dito sa kalsada na bababa dito sa bundok.
14:53.5
Tulad na lamang ng itong mga heavy equipments.
14:55.5
Yan, na nakapuesto ngayon dito.
15:04.5
Ilang taon na rin nating minomonitor itong ginagawang daanan.
15:07.5
At bilang motorista, isa tayo sa mga pinakamakikinabang pag-alimbawang natapos na itong kalsada.
15:16.5
Tulad natin, excited na rin ang ilan nating kababayan.
15:18.5
Hindi lang para masilayan ang mga natatagong ganda na mga probinsyang madadaanan.
15:23.5
Kundi dahil sa mapapaikli ng kalsadang ito ang travel time na mga motoristang magpupunta sa magkabilang bahagi ng Pangasinan at Zambales.
15:37.5
So dito sa kabila, dito sa mga kabundukang ito, matatanaw po natin itong gilid na, tingnan nyo naman yung mga punot, damo, nangamatay na dahil sa sobrang init.
15:47.5
So yung kulay brown na yan, namatay na yung mga damo, tingnan nyo naman.
15:52.5
At yung mga puno ay ganun din, natuyo na dahil nga sa walang gaanong ulan sa panahon ngayon.
