BITAG at BATAS: NAIWANG UTANG, SINO ANG MAGMAMANA? UNA O PANGALAWANG ASAWA?!
00:50.7
pagkatapos yung mga hindi pa nababayaran at hinahabol pa ng kooperativa,
00:54.9
doon na sa proceeds ninyo kunin.
00:57.3
Dahil kung hindi, magkakademandahan tayo dyan.
01:00.0
Lumapit ako sa bitag dahil sa St. Martin.
01:04.9
Kasi ito yung damayan na dapat may makuha ko, hindi ko makukuha.
01:11.3
Tapos pag na-expired yung damayan na yun, yung utang ng kinasama ko, mabubuhay pa.
01:18.5
Tapos ako yung bali sisingilin daw.
01:20.3
Nung buhay pa po yung kinakasama ko, simali ako doon sa damayan kasi inalok nila ako.
01:26.6
Bawat kasi member, mayroong pag may namatay,
01:30.0
doon sa damayan, magbibigay ka kada namamatay.
01:32.9
Ginabawas na nila matik yun sa savings.
01:35.2
In short, ina-expect ko nung umatay yung kinakasama ko, may matatanggap ako.
01:38.9
Wala akong matatanggap.
01:40.0
Yung first family daw yung makakapag-claim.
01:44.3
Hinahabol ko po yung sa co-op na maklaim pa kasi ako yung nagbabayad.
01:49.7
Bukod po doon, nung namatay yung kinakasama ko, mayroong siyang naiwang utang.
01:54.4
Pag na-expired daw yung montuary pa na yun, eh ako yung sisingilin.
01:57.7
Ako yung nag-push na sumali doon eh tapos eh pagdating pala sa huli, wala naman pala akong mapapala.
02:05.7
Ngayong umaga, makakasama po natin si Ma'am Arsenia Del Rosario.
02:09.7
Magandang araw po, Ma'am Arsenia.
02:11.7
Yung makiclaim niya doon sa namatay niyang kinakasama, eh utang ang naiwan kay Ma'am Arsenia.
02:17.7
Ang masakit pa dito sir Karl saka Kate, parang kayo ang nagbabayad.
02:21.7
During that time na buhay pa yung kinakasama niyo.
02:23.7
Tsaka yung pinirmahan niya doon na membership member.
02:27.6
Single siya doon.
02:28.6
Nagkaroon lang ng problema kasi yung sa pulinarya.
02:32.6
Nung kukunin ko na yung death certificate, hindi na pala ako yung nakapangalan sila na.
02:36.6
Yung unang family.
02:37.6
Kaya wala na akong...
02:39.6
Pero itanong lang namin Ma'am, nung namatay po si sir, kanino po siya nakaano sa inyo po?
02:45.6
Siguro five days sa akin yun.
02:47.6
Tapos ginawa nila ng Friday ng hapon.
02:49.6
Isang araw binurol sa kanila.
02:52.6
Nilibing na nung kinabukasan.
02:54.6
Parang ganun yata yung nangyari.
02:56.6
Okay natin dito no.
02:57.6
So yung sinasabing utang mo daw sa St. Martin, yun yung nag-loan kayo nung kinakasama mo before.
03:04.6
Iba pa yung mortuary. Baka maguluhan kasi yung mga audience natin.
03:07.6
Iba yung mortuary benefits doon sa utang mo.
03:09.6
Which is kasi nag-loan kayo before.
03:11.6
Parehas kasi kami may loan doon.
03:13.6
Bukod yun sa akin, bukod yun sa kanya.
03:15.6
So ano yung sinisingil sa'yo?
03:18.6
Yung sa kanya diba, namatay na siya.
03:20.6
Ngayon kailangan masettle yung mortuary pa na.
03:23.6
Pero sino ang naging parang guarantor doon sa akin?
03:25.6
Parang guarantor doon sa utang?
03:27.6
Bali, ako tsaka yung pamangking ko, yung kasama ko dito nung nakaraan.
03:31.6
Kasi nagpadala na sa kanya ng sulat eh.
03:33.6
Pero hindi kaya ma'am na dahil kayo yung guarantor doon sa mismong utang niya, kaya kayo yung hinahabol?
03:38.6
Ikaw yung parang nagsuporta doon sa application?
03:41.6
Parang ako yung nakalagay sa ganun sa kinakasama.
03:44.6
Kasi sa akin siya rin yung nakapirmay.
03:46.6
Yun lang ma'am yung nililino ko.
03:47.6
Kasi which is the possibility or posibilidad na yung naging dahilan kung bakit umabot sa punto na ikaw yung hinahabol doon sa utang.
03:55.1
Sa batas, sino ba ang sinasabing legally na asawa ng inyong kinakasama?
04:00.1
Pagdating sa legalidad, kung sino man yung asawa, totoong asawa, baka yun yung pagbibigyan kaya umabot sa ganun na punto.
04:06.1
Hindi nga raw ang sabi.
04:07.6
Sino yung monthly nagbabayad nung ikaw?
04:11.1
Wala naman trabaho yung tinakasama ko eh mula nung nag-lockdown.
04:14.1
Ako lahat ang bumubuhay. Ako lahat ang gumagawa ng parang.
04:17.1
Pero kasi bago yung mga ganyang, syempre mga benepisyo, mga death benefit, mortuary benefit na ang tawag nila.
04:23.1
May agreement yan mamay.
04:24.1
May mga pipirmahan yan.
04:25.1
Kung sino ilalagay na beneficiary.
04:27.1
May dalawang bagay tayong hinahabol dito.
04:29.1
May matatanggap na mortuary benefit at the same time may naiwang utang yung asawa mo.
04:35.1
Which is ang sinasabi nyo, yung mortuary benefit hindi kayo yung kinikilala ng cooperative.
04:39.1
Pero kayo ang sinisingil dun sa utang nang naiwan.
04:41.1
Ako talaga, ako talaga mulat sa pool.
04:43.1
Dahil mukhang legalities tsaka usaping dokumento po ito,
04:47.1
hihingi tayo ng tulong sa ating resident e-tag lawyer na si Atty. Batas Mauricio.
04:52.1
I think nasa kabilang linyan si Atty. Batas.
04:55.1
Ano po ang ating naisitanong?
04:57.1
Ang naging kwento po ni Ma'am Arsenia, yung kinakasama po niya,
05:00.1
nag-avail po sila ng mortuary benefit sa isang kooperativa.
05:04.1
Wherein hindi po naging malinaw sa kanya kung sino ang beneficiary ng mortuary benefit.
05:09.1
Ina-expect lang niya sir na siya po yung magiging beneficiary kasi sila po ang dalawang kinakasama niya ang buwang-buwang nagbabayad.
05:16.1
Mayroon po bang kasunduan nito na nakasulat sa kooperativa na nagbigay ng mortuary benefit?
05:22.1
Mayroon po bang written contract tungkol dito?
05:24.1
Meron daw po silang pinirmahan sir pero hindi po nila binasa ng maayos kaya hindi malinaw kung sino ang beneficiary Atty.
05:34.1
Okay. Pakitingnan nga po natin ang bahagi ng kontrata na yan at alamin natin kung ano po yung talata,
05:41.1
isa-tatlo mula sa panghuling talata. Masahin nga po natin at nang magkaroon po tayo ng kaliwanagan kasi kailangan po nating maintindihan.
05:49.1
Sa mga ganitong kasunduan, sa pagitan ng dalawang tao o sa pagitan,
05:53.1
o sa pagitan ng mga kumpanya, pribadong asosasyon at nang kung sino man, abay makikita po dito ang kasunduan nung magkabilang panig.
06:03.1
Yan po ang importante ay maintindihan natin. Ito po naka-flash sa ating screen, nakapakinabangan ang mga nanonood ng ipagbitag mo kay Ben Turfo,
06:12.1
Civil Code of the Philippines at iba pang naangkot na batas, Ma'am Kate. Ano po ang nakalagay dyan? Ang nakalagay po riyan, pangunahin ay yung mga legal na kaugnay, legal na relasyon,
06:22.1
kung mag-asawang pong pag-uusapan, Ma'am Kate, mga kababayan, na narito sa ipagbitag mo ni Ben Turfo, abay di yung mag-asawang legal ikinasal sa pari, sa pastor, sa imam, sa judge, sa mayor.
06:34.1
Ganon po ang magiging takbo nito. So patay po mismo sa kasunduan pinasok ni Aling Arsenia, pinasok para sa kanyang asawa, abay yung pong legal at legitimate asawa ang may karapatan sa beneficyo ng mortuary fund plan.
06:48.1
Yan po ang katotohanan.
06:49.1
Atty. matanong ko lang kasi may concern.
06:50.1
Atty. matanong ko lang kasi may concern.
06:51.1
Atty. matanong ko lang kasi may concern.
06:52.1
Atty. matanong ko lang kasi may concern.
06:53.1
Kung may concern dito si Ma'am Arsenia na yung mga beneficiary daw e may naiwan daw utang si Mister, si Ser.
07:04.1
Atty. matanong ko lang kasi may concern.
07:05.1
Atty. matanong ko lang kasi may concern.
07:06.1
but yung nga yung sinisingil daw na utang na inutang ni Mister doon si Cooperativa Itong si Mhz. Arsenia.
07:11.3
Atty. matanong ko lang kasi may concern.
07:12.3
Atty. matanong ko lang kasi may concern.
07:13.3
Atty. matanong ko lang kasi may concern.
07:14.3
Ang gusto daw kasi niya sana is kunganoрывano kasi nakukuha na benefits doon sa kabila sana daw na ipambayad na lang doon sa utang at para hindi nana siya yung magbingal.
07:21.1
para hindi na siya yung magdala noon.
07:22.6
Ano kaya, sir, yung para magiging
07:24.4
solusyon or remedy natin dito
07:27.0
para man mabigyan ng advice
07:29.3
si ma'am kung ano niya ang gagawin?
07:30.7
Opo, pangunahin po dyan,
07:32.7
eh, tignan natin,
07:33.7
kasi yung mga ganyang kontrata,
07:35.4
mga kaibigan, mga kasama,
07:38.1
e, babitag mo ni Ben Tulfo,
07:39.6
meron pong aplikasyon yan, eh,
07:41.4
application form.
07:43.5
sapagkat doon sa application form,
07:46.1
na meron pong nakasaad doon
07:47.8
na nakalagay doon beneficiaryo.
07:50.9
na doon po sa application form,
07:53.2
ang inilagay ni Mr. Nanamatay
07:55.1
ay itong si Aling Arsenya,
07:57.2
bagamat hindi niya legal na asawa,
07:59.1
magkakaroon po ng karapatan
08:00.7
ito pong si Aling Arsenya
08:02.9
para habulin yung kanyang magiging bahagi
08:05.7
and or, at the very least,
08:07.6
sa pinakamababang antas ng paghahabol,
08:09.9
eh, yung pong mga naibayad
08:13.0
para sa kanyang asawa
08:14.3
at pati na po yung kabayaran doon
08:16.2
sa buong pagkakautang.
08:17.5
Kakailangan niya yung kausapin
08:18.6
ng ipabitag mo ni Ben Tulfo
08:22.8
maliwanag lamang po yan.
08:24.1
Kung sino naka-beneficiaryo,
08:25.9
doon niyo ibibigay.
08:26.8
Ayun, ayun yung pakita sa amin
08:28.0
yung papel ng beneficiaryo.
08:29.4
Abang pinakamababang antas
08:30.5
ng paghahabol ni Arsenya del Rosario,
08:32.4
iberit niyo sa kanya
08:33.1
yung mga kontribusyon na siya nagbayad
08:35.7
yung mga hindi pa nababayaran
08:37.4
at hinahabol pa ng kooperatiba,
08:39.4
doon na sa proceeds ninyo kunin.
08:41.5
Dahil kung hindi,
08:42.2
magkakademandahan tayo dyan.
08:44.0
Nalinawan po kayo.
08:44.9
Nalinawan ba kayo,
08:47.6
Yung sinasabi lang naman
08:49.0
yung attorney dito
08:49.8
is pwede mong kausapin yung
08:58.1
na bago ibigay man
08:59.1
yung mga benefits doon,
09:00.5
bago ipasa doon sa family,
09:03.8
may ipunta muna sa'yo
09:05.4
para pambaya doon sa utang.
09:07.0
Naano ko naman na sila eh.
09:08.4
Sinadya ko nga sila doon sa bahay.
09:10.1
Nilakas ang kulog ko,
09:11.1
nagpasama ako sa kaibigan ko.
09:13.2
Naliwanagan ko na rin.
09:16.2
Maraming salamat po
09:19.0
Thank you very much po sir.
09:20.5
Maraming salamat po sa inyo
09:21.7
at sa lahat po ng mga
09:23.0
inaabuso sa Pilipinas
09:24.3
o di kaya mga Pilipinong
09:30.8
Dito po kayo tumungo.
09:32.2
Dito po kayo magpatulong.
09:33.6
Pagtutulungan po natin
09:34.5
hanapan ng solusyon
09:35.6
ang inyong mga suliranin.
09:37.0
Banggitin ko lang no,
09:38.0
actually nakausap din
09:39.4
at tinawagan ng bitag
09:40.6
ang St. Martin of Tours
09:42.6
Credit and Development
09:43.9
Cooperative kahapon.
09:45.2
Ayon sa kooperatiba,
09:46.9
nag-apply ng personal loan
09:49.4
nung buhay pa ito.
09:51.8
Ginawa niya ang co-maker
09:53.0
ang kinakasama niya
09:55.3
Natural lang daw sa kanila
09:56.9
na singilin ang co-maker
09:58.3
kung wala na ang nangutang.
10:02.9
pang mortuary benefit
10:04.9
na matatanggap lang
10:06.1
ng unang pamilya.
10:08.2
nag-text ang cooperative
10:11.9
ng iba pang impormasyon
10:13.1
kaugnay sa kaso ni Arsenia.
10:15.7
naipaliwanag na raw nila
10:18.3
ang mga dapat gawin.
10:19.6
masasabi ko lang dito
10:21.1
sa St. Martin Co-op
10:23.6
ano man ang maging
10:24.8
pakiusap ni Miss Arsenia
10:26.8
na tulungan nyo din siya
10:30.2
buhatin yung utang
10:31.9
na iwan ng kanyang
10:33.3
yumaong kinakasama noon.
10:35.3
Kaya mas maganda sana
10:37.8
para kausapin siya
10:39.0
at siguro tulungan siya.
10:41.4
Kung ano man yung sinasabi
10:43.0
ni Atty. Batas din kanina,
10:44.6
ay mag-cooperate na lang kayo
10:46.6
baka umabot pa sa punto
10:47.9
kasi may karapatan din
10:49.0
si Miss Arsenia dito
10:50.2
eh baka magkaroon
10:51.4
ng demandahan pa.
10:53.4
And I would best advise
10:55.0
na kung ano man yung
10:56.4
kahilingan ni Miss Arsenia
10:59.3
hindi lumalabag naman sa batas
11:01.1
ay maigawa nyo naman
11:03.6
Para matapos na rin
11:05.5
at hindi na rin magkaroon
11:06.9
ng guluhang uwan ng pamilya
11:08.3
at si Miss Arsenia
11:09.8
at kung sino-sino
11:10.8
pa na involved dito.
11:12.0
Saka, I know sir Carl,
11:13.4
parang nabasa ko kanina
11:19.5
eh yung kanyang mga utang
11:21.6
na nakalagay na sa screen.
11:26.7
ang lahat ng beneficyo ko
11:30.5
At tanging ang kalabisan nito
11:32.5
ang maaaring matanggap
11:33.9
ng aking tagapagmana
11:35.4
at o tukoy na beneficiaries.
11:39.1
kung pinaproblema mo
11:40.1
Miss Arsenia yung sa utang
11:41.4
nakalagay, nakapaloob
11:43.5
na yung matanggal
11:45.9
pwedeng dun kunin
11:49.2
So iaawas na lang.
11:50.3
Pero at the same time,
11:51.5
kung ang makakatanggap niyan
11:54.3
mag-usap din kayo
11:55.7
kasi paano mo nga
11:56.6
makiklaim yung mortuary benefit
11:58.7
ikaw yung beneficyaryo.
12:00.3
good terms ba kayo?
12:02.5
Yun ang gusto namin malaman.
12:04.5
Nung punungtaan ko sila sa bahay,
12:06.3
Yung anak yung nakausap ko,
12:07.4
yung panganay, okay na.
12:09.8
hindi siya nagte-text.
12:10.8
Ako yung nag-text sa kanya,
12:13.2
Ang sinabi niya agad sa akin
12:14.6
kung paano daw yung sistema
12:15.8
ng pag-aaral ng kapatid niya.
12:17.1
Parang na-shack naman ako doon.
12:18.4
Yung agad na pinasa ko.
12:19.7
siguro ang maganda na lang
12:22.6
kausapin yung co-op
12:23.9
para wala nang away-away
12:25.2
doon sa unang pamilya.
12:26.4
Puntahan mo yung co-op
12:27.3
at sasabihin ng co-op
12:29.4
i-bawas na lang namin
12:41.7
Huwag na natin siguro
12:43.7
Isipin na lang natin
12:44.6
is masettle yung utang.
12:45.9
Kasi klaro naman doon
12:47.0
sa kontrata kanina
12:49.9
na naiwan yung utang
12:51.5
doon sa kooperatiba
12:55.8
doon sa mismong benefits
12:58.5
Tsaka yung sinabi niya,
12:59.9
na yung mga na-contribute ka
13:01.2
pwede mo na-cooperate?
13:02.5
Oo, pwede mo nang
13:11.1
eh pwede ka naman
13:15.0
na solbahin yung problema
13:18.2
eh refer ka namin
13:24.1
Unahin muna natin
13:26.4
sa pagiging guarantor
13:27.5
kasi may kaso yan
13:31.8
na maaaring doon kunin.
13:33.7
So yun yung unahin
13:35.2
yung pagkakautang.
13:36.5
So doon may pag-asa
13:37.7
naman na ma-clear ka
13:41.5
ang huling advice ko na lang
13:43.8
is mas maganda na
13:45.4
siguro para matapos na lang
13:49.2
Huwag mo na masyado
13:49.8
tignan yung benefits.
13:50.7
Tignan mo na lang
13:51.2
yung pambayad ng utang.
13:52.6
Hayaan mo na lang
13:53.3
na siguro yung first family
13:54.7
kasi syempre may mga
13:55.8
may anak ba kayong dalawa?
13:58.0
Ten years old pa lang.
14:00.4
Eh kung may ganun man
14:01.7
eh siguro pag-usapan
14:03.6
But in terms of yung utang
14:05.3
yun yung i-prioritize mo
14:07.4
para hindi na magkaroon
14:09.2
hindi mo naisipin
14:11.9
And dito naman sa St. Martin
14:13.2
tuloy naman kaming
14:15.4
para makausap sila
14:21.5
pambansang sumbungan.
14:23.2
Tulong at servisyo
14:59.4
sa ginawa nilang tulong
15:01.7
At pati na rin po
15:02.7
sa lahat ng tap dunk
15:05.2
maraming salamat.
15:06.9
Thank you for watching!
