00:25.6
nung nalaman ko may ikalawang anak pa siya doon,
00:28.5
kaya doon na po kami, after nung election,
00:31.1
doon na po ako nagsabi sa kanya na pwede na siyang umalis
00:33.9
basta sa may sustento sana.
00:35.8
Kaya lang po, walang sustento hanggang ngayon.
00:39.5
Nagbibigay lang kung kailan sa mga bata,
00:42.4
kung minsan 70 pesos lang daw, hindi naman inaabot.
00:48.9
Hindi po, kung kailan lang. Once in a blue moon.
00:51.2
Once in a blue moon, tapos 70 pesos?
00:53.6
Oo. E tatlo po eh, highest ko na lang.
00:54.9
Para saan yun? Para saan yung 70 pesos?
00:57.3
Baon yata po nung...
00:58.5
So ma'am, tama po ba ang itindi ko?
01:01.1
Kayo ay lumapit sa tanggapan ni Sen. Rafi Tulfo.
01:04.0
Ang hiningi nyo is tamang sustento lamang?
01:06.3
Opo. Tapos, yung mga properties ko po kasi,
01:09.6
gusto ko lang na tulungan niya akong mabawi yun.
01:12.0
Or kahit hindi naman, kasi dahil po sa pagpasok niya sa politika,
01:15.7
kasi may mga mana po ako sa lola ko eh,
01:21.5
Nasangla. Tapos ngayon, na-forfeit po yan.
01:24.0
Dahil nga, kumbaga hindi ko kinakaya ang pag-ano
01:26.8
sa araw-araw naming pamumuhay.
01:29.4
Bukod pa po doon, ano pa pong ibang reklamo nyo po dito sa inyong...
01:32.0
Kasi, parang ang lala naman talaga nun,
01:34.3
sorry, kung yung sinasabi ni Ma'am na 70 pesos.
01:37.3
Itong mga to, 16 years old, 13 at 11.
01:40.3
So malamang nag-aaral na mga yan.
01:41.9
Lahat po, mag-high school na pa din yung bunso ko.
01:43.4
Pwede nyo mo pa akong bigyan po ng ballpark figure.
01:46.2
Magkano po ba ang ginagastos ng mga anak ninyo?
01:50.6
Sa isang buwan, matitipid naman sana yung mga ano.
01:53.6
Kaya lang, yung siyempre, yung pagkain sa araw-araw,
01:55.7
ilahat yun sa akin eh.
01:57.1
Para malaman din natin kung magkano rin dapat,
01:59.6
sana yung dapat na ibigay din ng inyong mister.
02:02.0
Kasi, obligasyon naman po yan ng magulang eh.
02:04.6
Kaya ang daming gastusin ng mga bata.
02:07.1
Yung edukasyon pa lang, yung paskwela, yung allowance,
02:10.6
mga pagkain, transportation.
02:13.0
Bukod pa dyan, yung utilities doon sa bahay.
02:15.4
Baka malakas pa silang kumain, hindi natin alam.
02:18.3
Magkano po, kayo Ma'am, personally, magkano po yung ginagastos ninyo?
02:21.5
More or less siguro, mga 1,000 a day.
02:25.3
Oo, tipid pa yun.
02:26.9
Oo, tipid na yun.
02:27.8
So, let's say mga 30,000 sa isang buwan.
02:32.3
So, sa 30,000 po nagastos ninyo,
02:34.4
magkano po yung kinocontribute man lang ng inyong asawa?
02:36.8
Wala naman po siyang binibigay sa akin eh.
02:38.9
So, talagang wala?
02:40.5
Yung pera, binibigay direkta sa anak ko.
02:43.2
Yung anak ko lang ang nagkikwento sa akin.
02:45.4
Yun nga po yung mga 70 pesos.
02:48.1
Gano'ng kadalas yun?
02:49.5
Bihira lang naman po.
02:50.9
Tapos, nagbibigay rin yung bienan niya na may tindahan.
02:55.3
Tindahan saan ng mga, ano lang, itlog, maylo, gano'n lang.
03:01.2
Tapos, isang araw nga po, nagkwento sa akin yung isang labor namin
03:05.5
na may hinihingi daw yung anak ko, sabi daw wala.
03:10.6
Hindi na kwento sa akin yung anak ko eh.
03:12.6
So, in other words, na dinedeprive yung family ninyo.
03:15.5
Opo, gano'n lang.
03:16.0
Pero sabi ninyo kanina, meron na rin parang ibang pamilya po ba?
03:19.3
Tapos, yung dalawang bata, kasi hindi naman ako…
03:22.5
Anong dalawang bata?
03:23.7
Anak nung asawa ko po.
03:26.4
Ano pong meron doon sa dalawang bata naman?
03:28.1
Nandun po po nakatira sa…
03:29.6
Hindi ko alam kung exactly nakatira or ang nag-aalaga po nun, yung bienan ko.
03:37.1
Pero yun ba sinusuportahan?
03:40.7
Mahirap naman po magsabi.
03:42.1
Kasi hindi ko naman po alam yun.
03:43.8
Nasubukan nyo po bang mag-demand sa kanya?
03:45.5
Nag-text rin ako minsan noon po.
03:47.3
Kaya lang ngayon, iba na po yung number niya.
03:51.3
Hindi po ko yung nanghingi sa kanya na magbigay ka man lang kahit suporta
03:56.0
Ano, tinext ko po siya.
03:57.2
Kaya lang, nagbigay rin, naalala ko po, nagbigay rin isang beses lang,
04:02.9
Last November yata, yun lang.
04:07.2
Magandang hapon po, Ma'am May Sales.
04:10.6
Ma'am May, ano po kayang pwede nating maitulong or maisuggest dito po sa family
04:16.9
ni Ma'am Julian Villaralbo dito sa naging karanasan po nila?
04:21.3
Parang they are deprived.
04:23.0
So, ang NSWDO po.
04:24.9
It's willing to help them, especially the feet of Mrs. Julian Villaralbo.
04:29.8
We are looking for any possible assistance, especially po yung children, and they are all minors.
04:36.6
So, our office will be providing the intervention, and we are going to have an assessment to the child.
04:43.8
So, we all know naman po na the social workers have to visit us, so especially in protection for the evals.
04:52.7
Kung for example yan, talagang to control.
04:54.9
Yung anyo pong action, hindi po kayo binibigyan ng kahit na anong sustento, tulong, that could fall as an economic abuse.
05:04.2
Okay, yun po yung sinasabi kanina ni Ma'am May Sales.
05:07.3
Pero tutulong, may intervention naman po ang ating MSWDO.
05:11.8
So, I think after nito, Shari, mag-coordinate sila, yung family at ang MSWDO, imomonitor din po ng tanggapan ni Sen. Rafi Tulfo.
05:20.8
Kasi, ang hirap naman ng ganyan.
05:22.8
Mag-isa ka na lang talagang.
05:24.9
Tatlong ano yan? Tatlong bata yan? At ano na sila? High school?
05:27.7
Lahat na po high school eh. Nag-graduate lang yung bunso ko ng grade 6.
05:31.3
Paano pa kung mag-college na yung mga yan?
05:34.0
Paano po yung ano nyo ma'am, pang araw-araw po?
05:36.8
Ano po, may business po ako. Kaya lang, pag ganito pong tapos na ang anihan, wala na. Wala na talaga. Kaya nga po, nagpilit na po.
05:43.7
Oh, mahirap na po.
05:45.2
Kailan po huling nakipag-ugnayan sa inyo ma'am si Vice?
05:48.3
Matagal na po eh.
05:49.2
Mga ilang taon na po, or ilang buwan?
05:53.6
Basta last po kami nag-usap.
05:55.0
Siguro mga 6 months, gano'n. Matagal na siya.
05:57.1
6 months ago. Tapos yun na rin po yung huli niyang pagpapadala.
06:00.2
Hindi naman po nagbigay sa akin.
06:01.9
Hindi po talaga nagbigay.
06:03.5
Kahit po sa mga bata.
06:04.9
Iyon lang po. Yung direkta niyang pinapabigay. Basta nagpikwento na lang sa akin yung mga anak po.
06:11.9
Magandang hapon po, Atty. Lanyete.
06:13.9
Magandang hapon po, Atty. JV, Ms. Shari. Pleasure to be here po. How can the DILG assist po?
06:20.0
Ayan. Yes po, Panyero, Atty. Lanyete. Nandito po kasi sa studio namin.
06:24.9
Lumapit sa tanggapan ni Sen. Rafi Tulvo, ang misis ng isa nating Vice Mayor.
06:32.9
At apparently, nireklamo niya po si Vice. More on the family aspect nila, yung personal relations nila, naging pabaya apparently.
06:42.1
Ito pong si Vice. Pero ang concern po namin, given po na meron tayong rule of conduct,
06:47.8
and especially yung mga in-expect natin of our public officials, ano po kaya ang pwedeng panagutan or magagawa,
06:54.9
Tulong ng ating Department of Interior and Local Government.
06:58.1
Una sa lahat, it's disheartening na makarinig na nangyayari ganito, especially coming from our public officials.
07:05.8
Now, I note na this is a matter about support.
07:10.1
While it is not in the exercise or in the discharge of its official functions,
07:15.2
be that as it may, under sa Section 4C ng ating Republic Act 6713 or the Code of Conduct and Ethical Standards
07:24.4
ng Public Officials, nakalagay kasi dito that public officers at all times shall respect the rights of others,
07:31.3
shall refrain from doing acts contrary to law, good morals, good customs, public policy, public order, public safety, and the public interest.
07:39.6
Now, obviously naman yung failure natin to render support is actionable under RA 9262. I believe nabanggit nyo dito dati.
07:49.3
Anti-vowsy law. Kasi nga it's a form of economic abuse.
07:53.4
And while yung...
07:53.6
And while yung...
07:54.4
Yung recourse natin dito would be the courts, no?
07:57.7
So that makakuha yung kanyang wife ng support, yung children niya ng support.
08:03.9
What we will do is after this call, I'm going to call the Provincial Director po ng DILG dito sa Camarines Sur.
08:13.4
I'll give him a heads up.
08:14.7
And then to cascade it doon sa MLGOO natin dito sa Magaraw so that at the very least man lang we can summon...
08:24.4
the Vice Mayor and ask him to address this because it's an important thing, no?
08:29.6
We expect a lot coming from our public officers.
08:33.3
They're supposed to be fair to all, including and most especially their family.
08:37.4
Ganyan yung gagawin natin dito, Paniero.
08:39.4
Ayan. Sige po. Kami po ay natutuan, Atty. Jesse Howard Lanete, doon sa binigay niyong plan of action.
08:45.4
Kasi, sorry, nakita mo naman, papadalhan po ng notice o iko-communicate through the Provincial Director para i-address itong problema po ninyo.
08:54.4
Kasi alam naman natin, narinig nyo rin from Atty. Lanete, na meron po tayong ine-expect na behavior at the very least ng ating mga public officials.
09:05.5
Kasi at the end of the day, they are called honorable.
09:08.7
So, they should be so. Dapat honorable eh yung kanilang, especially dito, pamilya naman.
09:15.5
Baka nakikinig po siya, baka may gusto ko ayong sabihin kay Sir.
09:20.4
Yun na lang, yung support na lang.
09:22.5
Support na lang. Tulong lang.
09:24.4
Tulong lang talaga po. Kasi wala na. Okay na po ako, nakamugon na.
09:27.8
Kamusta naman po yung relasyon niya sa mga bata?
09:30.4
Hindi rin po sila close talaga eh. Kaya nga po, kahit umali siya sa amin, hindi apektado yung mga bata.
09:39.1
Yung nakakalungkot naman, no? Kung gano'n yung sitwasyon.
09:43.3
Kasi nga, yung isa po, yung ano ko nga po, yung panganay ko eh, gusto niyang mag-aral sa Naga.
09:49.5
Kasi yung Naga City, maraming mga magagandang schools doon.
09:53.4
Eh sinabihan pa naman ng tatay na ang nag-aaral lang daw yung mga matatalino, hindi daw yung bobo.
09:59.0
Eh pa, yung sakit naman po sa isang ina na yung anak mo, sabihan ng bobo, hindi ka dapat-dapat na mag-aral sa Naga.
10:05.7
Sabi ko na lang sa anak kong panganay, sabi ko tulungan mo lang sarili mo, magtulong-tulong tayo kasi wala tayong mapapala sa tatay niyo.
10:14.7
Vice Mayor Randy Villaralbo, narinig niyo naman po ang inyong mga misis.
10:19.8
Tulong lang. Supporta.
10:22.5
Para lang din naman sa mga bata. Anak naman po natin mga yun.
10:26.0
So, I don't think sana hindi naman ganung kahirap bigyan yung mga pag-aaral naman nila.
10:31.8
At hopefully kung magbigay siya, you can come up na lang later on, i-coordinate natin with the MSWD.
10:38.1
Pwede kayo mag-execute na lang ng agreement.
10:41.3
Na, okay, ayaw nyo na rin namang magkabalikan.
10:44.7
Wala naman na talagang emosyon para sa isa't isa, pero yung gampanan natin, yung obligasyon natin.
10:51.2
Ito yung obligasyon natin.
10:52.1
Yung isa doon, isoporta.
10:53.4
Ito ang gastusin ng mga bata, paggatihan natin.
10:55.7
Kung gano'n, di ba?
10:57.0
So, magpapadala yung isa ng ganitong amount every, siguro, first day or last day of the month.
11:04.0
Para malinaw, hindi nyo na kailangang pag-awayan later on, di ba?
11:08.4
Sige po. So, hopefully, maayos natin yan.
11:22.1
Thank you for watching!
