00:19.6
In-interview niya si Ms. Chris Aquino
00:21.2
and nagbigay siya ng mga updates tungkol sa karamdaman niya.
00:23.9
Panorin natin yung video.
00:24.8
Thank you sa lahat ang mga nagdadasal for me
00:26.9
pero ayokong pabigatin ang dalat nila.
00:29.4
Let's keep it na positive na yes, gumagaling ako.
00:33.3
So, initially talagang mas maganda po
00:35.6
yung appearance ni Ms. Chris ngayon.
00:37.9
Kung bagay, parang nanunumbalik talaga yung kanyang lakas.
00:40.8
Kumpara dito sa mga dati niyang videos na ginawa natin,
00:43.7
mas payat siya dyan, mas parang dry
00:45.5
and mas flaky yung skin niya dyan.
00:48.0
Pero ngayon, parang mas naguglow and mas lumalakas.
00:50.3
I can reveal to everybody na hopefully
00:52.5
sa last quarter ng taon, bago magpasko, I'll be back.
00:56.4
Kumalala natin na sa ibang bansa si Ms. Chris Aquino.
00:59.0
Ito, California daw ito, she knew.
01:00.5
Kaya siya nandun kasi hindi available dito sa Philippines
01:03.2
yung mga gamot niya na dapat maibigay sa kanya.
01:05.7
Kasi wala pa tayong FDA approval.
01:07.8
Remember, yung FDA yan po yung nagre-regulate
01:10.0
ng mga gamot, mga supplements na dinidistribute sa market
01:13.1
and binibili ng mga tao.
01:14.8
Sa ibang bansa, approved po yung gamot niya na
01:17.0
i-take niya sa karamdaman niya.
01:18.9
Pero dito sa Philippines, hindi pa na-approvehan.
01:20.7
So, dyan na rin papasok yung kahalagahan po
01:22.5
ng pag-check-check ng mga binibilin yung products.
01:25.5
Kung ano man yan, basta iniinom
01:27.5
or pinapahid sa katawan
01:29.3
na dapat laging merong FDA approval.
01:32.3
Kasi kapag dumaan po sa FDA,
01:33.8
ibig sabihin nakita po yan ng mga eksperto,
01:35.8
safe po yan, at wala po kayong magiging harm sa katawan.
01:39.1
May mga natamaan na blood vessels.
01:42.0
So, kailangan ko pang magpalakas.
01:44.2
May pagdadaanan ako mga test.
01:46.6
Isa doon yung MRI with contrast dye.
01:50.0
Doon ako natatakot.
01:51.0
Okay, so nabanggit ni Ms. Chris kanina
01:52.5
na may mga tama daw yung kanyang blood vessels.
01:55.7
Kapag sinabing tama,
01:56.8
posible na baka nagkakaroon ng vasculitis.
01:59.4
Kung babalikan natin yung mga karamdaman ni Ms. Chris,
02:01.7
in general, autoimmune disease po yan.
02:03.8
And isa na doon yung Churg Strauss.
02:06.0
And kapag meron ka pong Churg Strauss,
02:07.7
apektado po yung mga blood vessels mo sa katawan.
02:09.8
Ang nangyayari, nagkakaroon ng vasculitis,
02:11.8
kumakapal, or namamaga yung mga blood vessels sa katawan.
02:15.3
So, pag kumakapal po yun, pangit yung blood flow.
02:17.6
Um, yun yung test na hihiga ka, papasok ka,
02:20.9
tapos meron parang malaking machine na gano'n,
02:23.6
tapos maingay siya.
02:24.7
Okay, so parang malaking donut.
02:26.8
Okay, malaking donut yung machine na yun.
02:29.0
Tapos nakahiga yung pasyente,
02:30.9
may nilalagay sa ulo, may nilalagay sa kamay,
02:33.2
depende kung anong part ng katawan yung i-examinin.
02:35.7
And yung isang malaking donut na yun,
02:37.1
malaking magnet po yan.
02:38.4
And sa pamamagitan ng MRI,
02:40.1
with contrast, nakikita po yung mga ugat sa katawan ng tao.
02:43.7
Malalaman kung sumisikip ba yung ugat,
02:45.5
malalaman kung namamaga ba yung ugat,
02:47.4
kung may pagbabara ba sa ugat.
02:49.0
Parang ma-examine din kung kamusta yung katawan ni Chris,
02:51.1
kasi baka nga may mga blood vessels na maliliit,
02:54.1
sumisikip, complications ng Churg Strauss,
02:56.3
para ma-monitor bago siya umuwi ng Pilipinas.
02:58.6
Kahit bigyan ka ng noise cancellation,
03:00.5
maririnig mo pa rin,
03:01.7
and you're there for up close to one hour,
03:03.8
pero merong isushoot sa'yo na may kulay yung dye,
03:07.5
tapos sa buong katawan mo dadaan yan.
03:09.7
Okay, totoo po yun na sinabi ni Miss Chris na maingay yan eh.
03:12.5
Iba nagpapalagay ng noise cancellation,
03:15.2
ng earpiece, para ma-reduce yung ingay.
03:18.1
Pero sobrang lakas po yan, ganto po yung tunog niyan.
03:24.7
So ako, on my personal experience,
03:26.4
medyo nagiging problematic nga kasi maingay and masikip.
03:30.9
So may mga patients tayo na merong tinatawag na claustrophobia,
03:34.1
kasi medyo masikip po yung bilog niyan eh.
03:36.1
Pag pinasok sila dyan, yung ibang mga pasyente ko dati,
03:38.8
natatakot, parang feeling nila hindi sila makainga,
03:41.6
sobrang sikip, tapos feeling daw nila lumalapit yung machine sa muka nila.
03:46.3
And sasamaan pang anong malalakas na tunog.
03:48.2
So pag may mga ganun po ang patients dati,
03:49.9
inaaral namin kasi baka pwede naman siya i-city scan muna bago MRI,
03:53.4
kasi pag city scan, mas mabilis po yun,
03:55.2
at saka hindi siya maingay.
03:56.4
Or baka naman kailangan siya i-sedate,
03:58.4
ibig sabihin papatulugin yung pasyente para hindi siya matakot.
04:01.3
So ito po yung isang example ng normal na MRI ng isang tao.
04:05.1
So ito po yung normal,
04:06.2
kung makikita nyo, naka-side view po yung pasyente dyan.
04:08.5
Tapos ito po yung aorta,
04:09.9
ito yung pinakamalaking ugat sa katawan natin.
04:12.6
Nanggagaling yan sa puso,
04:13.8
nagbibigay ng ugat sa iba't ibang parte ng katawan.
04:16.3
So ganyan po kalaga ang puso ha,
04:17.8
kaya dapat laging aalagaan.
04:20.2
Kung makapansin nyo, very smooth,
04:22.7
walang mga uka-uka,
04:23.8
walang mga irregularities.
04:25.7
Yan po yung normal na aorta.
04:27.3
Tapos ito naman po, example ng MRI.
04:29.4
Ang pasyente po dito, hindi to kay Chris Aquino ha.
04:32.1
Isang 28 years old female na merong back pain daw to.
04:35.5
And nagpa-MRI siya, ito po yung nakita.
04:37.7
Kung mapansin nyo yung mga yellow arrow,
04:40.7
may mga irregularities dun sa pader ng aorta.
04:43.2
So hindi po yan normal.
04:44.4
Tapos sa ibang view,
04:45.6
kumakapal po yung mga wall or lining ng aorta niya.
04:49.4
Hindi po yan normal.
04:50.7
Ito po ay findings ng vasculitis.
04:53.1
And pwede rin po ito,
04:53.8
makita sa Chegg Strauss
04:55.4
o dun sa karamdaman ni Chris Aquino.
04:57.8
Dok, bakit kailangan alamin
04:59.1
yung kalagayan ng ugat ni Chris Aquino?
05:01.5
Kasi delikado po yung vasculitis.
05:03.0
Lalo na kapag sa brain,
05:04.3
yung sumisikip na ugat.
05:05.6
Imaginin nyo yung brain,
05:06.8
yung blood flow nyo sa brain is limited.
05:08.8
So pwede rin magkaroon ng stroke.
05:10.3
Pwede maubusan ng oxygen yung utak.
05:12.7
Pwede manghina yung buong katawan niya.
05:14.2
May fear ako kasi
05:15.2
the last time I had that done was
05:19.6
Bago kami umalis ng Pilipinas,
05:21.6
so this would be 2022.
05:23.8
So nakapag-pet scan na ako.
05:25.8
Yun yung para malaman kung may cancer ka.
05:27.7
MRI, iba po yan sa pet scan.
05:29.3
And usually, mas mahal talaga yung pet scan.
05:31.2
Kapag pet scan naman po,
05:32.5
buong katawan yung ina-examine.
05:34.2
And ang nakikita doon,
05:35.3
nalalaman kung meron kang mga bukol.
05:37.2
Specifically, kung meron kang cancer.
05:38.8
Kadalasa yan, pag mga lymphoma,
05:40.5
pag sinalang yung pasyente sa MRI,
05:42.6
iilaw po dun sa monitor
05:44.3
kung saan merong bukol na
05:46.0
posible mag-point out to cancer.
05:48.0
So pag lymphoma, dito yan usually.
05:49.9
Tapos pwede rin sa mga prostate cancer
05:51.6
kasi kapag prostate,
05:52.7
kalat po yan sa mga buto.
05:53.8
So ito po example ng normal
05:55.7
na pasyente yung nagpa-pet scan.
05:57.4
So yan, ganito yung itsura niya.
05:59.0
Mas madali imagine yun,
06:00.1
yung nakatayo lang siya.
06:01.3
So ito po yung brain,
06:02.3
yung pinaka-black.
06:03.9
nasa kaliwa po yung heart.
06:05.0
Nasa kaliwa po yung pinaka-majority
06:07.4
Tapos ito yung pantog.
06:08.9
Yan lang po dapat yung may mga may itim.
06:11.8
Yan lang po dapat yung may mga itim.
06:13.9
Yan o, pwede nyo paikutin.
06:15.1
Yan po ang normal.
06:16.6
Tapos ito po ang pasyente
06:17.8
yung may lymphoma.
06:18.8
Kung makapansin nyo,
06:22.0
Kaso meron siya dito.
06:23.6
Wala yan sa normal eh.
06:24.6
Tapos meron pa siya dito.
06:25.7
May mga itim dito.
06:26.8
So mga itim-itim na po yan,
06:28.3
mga kulani po yan.
06:29.6
And hindi po yan dapat ganyan kalalaki.
06:31.9
May mga kulani tayo sa katawan
06:32.9
pero hindi dapat ganyan kalaki.
06:34.2
So yan po yung example ng pet scan
06:35.8
na ginawa kay Chris Aquino.
06:37.7
I think nagpa-pet scan siya before
06:39.3
nung mga initial work up niya
06:41.4
kasi nga inaalam natin
06:42.7
kung ano ba talaga yung karamdaman niya.
06:44.1
Kasi diba nagpresensya ng weight loss,
06:46.0
nagpresensya ng panghihina ng katawan.
06:47.9
Kadalasan kasi pag cancer,
06:49.2
yan din yung mga nakikita sa pasyente.
06:51.0
Nanghihina yung katawan,
06:52.3
biglang buhabagsak yung timbang.
06:53.8
Ano naman yung in-inject sa akin
06:55.7
ng panahon na yun?
06:58.1
it's very similar daw
06:59.2
yung i-inject sa'yo
07:00.5
and makikita magla-light up yan sa screen
07:03.3
kung may mga blockage yung mga vessels.
07:06.2
And if I clear that,
07:08.9
then pwede nang ituloy sa Pilipinas
07:10.9
yung treatment sa akin.
07:11.8
Masakit po yun ha.
07:12.6
May init yung dye eh.
07:13.9
Base sa kwento ng mga pasyente ko,
07:15.6
may init na yung masakit.
07:17.7
kapag ako yung nag-inject nung dye,
07:20.2
medyo hinihimas-himas ko
07:21.6
para kahit pa paano
07:22.8
yung mabawasan yung sakit.
07:24.6
There are three hospitals in the Philippines
07:26.8
na pwedeng mag-import yung gamot
07:28.9
except that the requirement is
07:30.8
kailangan ang magbibigay sa akin is
07:33.3
a rheumatoid specialist.
07:35.1
Yun yung para sa mga kagayang masakit ko.
07:37.4
So since medyo komplikado nga
07:38.9
yung karamdaman ni Ms. Chris,
07:39.9
kailangan niya ng strict communication
07:45.0
and doctors dito sa Pilipinas.
07:47.0
I think pag autoimmune kasi,
07:49.0
alam na ng lahat na
07:50.0
it can never be cured.
07:51.7
Pero pwede kang mag-remission.
07:54.4
pwedeng mabawasan yung mga symptoms.
07:56.7
Pero forever nandun.
07:59.0
Pag autoimmune disease,
08:00.2
meron ng abnormality
08:01.4
yung immune system ng tao.
08:03.1
Hindi na siya totally mawawala.
08:04.8
It can never be cured,
08:05.7
sabi nga ni Chris Aquino.
08:06.7
Pero makokontrol lang yung mga sintomas
08:08.3
sa pamamagitan ng pagbibigay
08:10.4
and regular medication sa pasyente.
08:13.7
So, alam ko na si Kuya Noel
08:18.3
na kailangan pagbunta niyo dito
08:20.4
hindi kayo nanggaling sa ibang lugar.
08:22.3
Kung sila Mami Oji
08:23.7
ay nanggaling sa medyo crowded na lugar,
08:26.4
medyo maraming exposure sa bacteria,
08:29.7
posibleng niyang madala yun
08:32.0
Kaya bawal siyang manggaling sa ibang lugar.
08:34.5
And pag nadala niya yung kay Ms. Chris,
08:36.1
since mababa na yung resistensya ng katawan niya,
08:38.2
sobrang dali niya magkasakit.
08:39.6
Pag lumalabas kami,
08:41.0
I'm still wearing a mask.
08:42.4
Kasi hindi ako pwedeng mahawak.
08:44.1
Kayo, malalabanan niyo ang lagnat.
08:46.0
Sa akin, yung simple yung ubotsipon,
08:48.0
automatic pagiging pneumonia.
08:49.7
So, kung maalala ko,
08:51.2
marami siyang karamdaman, di ba?
08:53.5
Sige, isang mabilis na review
08:54.6
ng mga karamdaman ni Ms. Chris Aquino.
08:56.4
Again, this is for awareness.
08:58.2
Wala tayong ibang kagustuhan,
08:59.3
kundi ang mabilis na paglakas ni Ms. Chris Aquino.
09:01.5
Sherb Strauss, ang nangyayari po dyan,
09:03.1
kadalasa yung pasyente merong asthma,
09:04.7
merong sinusitis,
09:06.1
tapos nagkakaroon ng mga bukol-bukol
09:08.3
o mga puti-puti sa baga nila.
09:11.1
nagkakaroon din ng pagkapal ng mga ugat
09:15.1
kadalasan dyan yung mga pasyente
09:16.5
merong butterfly rash.
09:18.3
Ito yung picture ni Ms. Chris
09:19.7
na meron siyang butterfly rash.
09:21.4
So, kung maalala natin,
09:22.3
nagkaroon siya ng butterfly rash,
09:23.7
namumula yung pisngi niya,
09:25.0
tapos pwede rin dyan maapektuhan yung puso.
09:27.2
Okay, pwede magkaroon ng tubig
09:29.4
sa paligid ng puso.
09:30.9
Pwede rin maapektuhan yung kidney.
09:32.9
And yung Crest Syndrome,
09:34.3
ito po yung acronym.
09:35.9
nagkakaroon ng calcium deposits
09:39.4
Nagkakaroon ng Raynaud Phenomenon,
09:41.2
yung nag-iiba yung kulay ng dalire
09:44.0
Girap din sila lumunok ng pagkain,
09:46.1
so posible mag-contribute yun
09:47.6
sa pagbabawas nila ng timbang.
09:50.4
ito po yung parang kumakapal yung balat.
09:52.7
Nangyayari po yan kay Ms. Chris dati,
09:55.2
obvious na obvious.
09:56.2
And Telangiectasia,
09:57.8
ito yung kita yung mga maliliit na blood vessel
10:01.0
o kaya dito sa channel.
10:02.0
May bago ng love life,
10:06.4
And I think that's part of the reason why
10:09.9
Kasi alam niya kung anong pinagdadaanan ko.
10:12.4
He's part of the reason why
10:13.9
I'm confident na pwede akong umuwi.
10:16.1
Okay, so meron nang mag-aalaga
10:19.0
sa karamdaman niya.
10:21.2
there's someone who will help
10:23.0
in taking care of me.
10:27.2
he's a doctor based in the Philippines.
10:29.5
What area in the Philippines?
10:35.6
Ano na ba hospital sa Makati?
10:39.8
Search nyo na lang po.
10:41.4
At marami hospital
10:46.7
Mukhang St. Luke's.
10:48.9
nung palipan sila.
10:50.2
I wanted him to be home
10:51.4
for the third death anniversary
10:54.2
Hindi ko talaga kinay.
10:55.3
Yak ako nang iyak
10:56.0
nung paalis na siya.
10:57.1
Tatlong treatment
10:57.9
ang pinagdaanan ko
10:59.0
nang hihina talaga ako.
11:01.5
that yung emotions mo
11:04.6
sa mga challenges
11:09.9
since meron siyang lupus,
11:11.4
meron din po kasing
11:12.7
sa brain or sa emotions
11:14.9
Lalo na pag lupus.
11:15.9
Pag yung pasyente po kasi
11:17.7
pwede sila magkaroon
11:21.8
So, bukod sa mga challenges,
11:24.5
yung sintomas ng lupus.
11:25.8
So, mas lalo sila
11:27.2
mas lalo sila nalulungkot.
11:28.5
So, kung meron tayong
11:30.9
na nakaka-experience
11:32.0
ng mga gantong karamdaman din,
11:33.4
mahalaga siguro na
11:35.1
yung ating pasensya
11:38.3
Dok, paano po makaiwas
11:39.4
dito sa autoimmune disease?
11:47.4
ng gantong autoimmune disease.
11:48.9
Pero, isa sa mga risk factors,
11:52.2
yung exposures natin
11:56.4
kung merong genetic abnormality
11:58.8
or namanan natin.
12:01.5
Since merong hormonal component,
12:03.0
ito yung kadahilanan
12:04.9
babae yung naapektoan
12:06.0
kasi mas iba-iba po
12:07.3
yung hormones nila.
12:09.7
dapat meron tayong
12:11.5
regular exercise,
12:13.6
And, kung meron tayong
12:14.3
mga naramdaman mga sintomas,
12:16.3
dapat nagpapacheck na agad
12:17.6
para mapigilan yung progression.
12:19.6
Kung meron kayo talagang
12:20.2
comment down below
12:20.7
kung nag-benefit ka
12:23.0
social media pages.
12:24.3
To Ms. Chris Aquino,
12:25.7
for sharing your story
12:27.6
nakaka-increase tayo
12:28.3
ng awareness dahil dito.
12:29.8
Sana tuloy-tuloy na po
12:30.8
ang inyong paggaling.
