* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Halos limampong flights ang nakan sila ngayong Sabado sa Ninoy Aquino International Airport
00:06.1
dahil sa pandayigdigang cyber outage na nagsimula nitong biyernes
00:11.3
na naka-apekto sa sistema ng mga airlines.
00:14.4
Pero unti-unti na rin nagpabalik normal ang operasyon ng mga airlines.
00:18.8
Live nagpapatrol mula sa Ninoy Aquino International Airport, si Andrea Taguines.
00:23.7
Andy, marami pa bang stranded dyan sa airport?
00:30.0
Alvin, kung ikumpara natin sa sitwasyon kahapon,
00:33.2
mas konti naman na yung mga tao dito sa check-in counter sa NIA Terminal 3
00:37.0
dahil gumagana na yung computers ng ilang mga airlines.
00:40.3
So hindi na mano-mano tulad ng nangyayari kahapon.
00:43.3
Doon naman sa mga stranded na pasahero, marami na rin tayong nakausap na
00:47.0
nakapagparibok na ng flight nila ng libre at nakaalis na ngayong hapon
00:51.6
o nakaschedule na rin kumalis ngayong hapon.
00:55.1
Pero syempre, hindi pa rin talaga may iwasan na marami ang nadismaya.
01:00.0
Napilitang magpalipas ng gabi sa NIA ang maraming pasahero.
01:06.2
May mga sumalampak na sasahig, ang iba naglatag ng karton o sapin.
01:11.3
Maraming flights ang nakansila dahil sa pandayigdigang tech outage
01:15.0
na naka-apekto sa operasyon ng ilang flights nitong biyernes.
01:18.9
Dismayado ang ilang may family emergency at maging mga overseas Filipino workers.
01:23.7
Emergency po kasi namatay yung kuya namin.
01:26.6
Supposedly, ando na ka sana kami ngayon sa Bindana.
01:30.0
Nakunik. Tapos nina-try ng kaibigan ko.
01:34.1
Dapat may assistance naman sila yung airlines sa mga tao.
01:38.9
Bukod sa mga naudlot na flights nitong biyernes,
01:42.1
45 international at domestic flights ang nakansila ngayong Sabado
01:46.5
dahil sa pag-crash ng mga computer ng airlines na gumagamit ng Microsoft Windows system.
01:52.6
Ayon sa Cebu Pacific, balik na ang automated check-in, booking at iba pang serbisyo
01:57.5
habang patuloy nilang inaayos ang kanilang sistemasyon.
02:00.0
Unti-unti na umanong bumabalik sa normal ang kanilang flight operations
02:04.7
kaya ilang biyahe na ang matutuloy ngayong araw.
02:07.9
Mano-mano pa rin ang check-in at boarding ng AirAsia sa mga oras na ito.
02:12.0
Actually, at around 11.40 last night, we were able to restore the system
02:17.6
but at around 6.40 this morning, it went back offline again.
02:21.8
We are trying our best to make sure that we minimize the inconvenience.
02:28.0
That's why we're also asking for patience.
02:30.0
And understanding from our guests.
02:32.2
Hindi pa matansya ng Manila International Airport Authority kung ilang pasahero ang naapektuhan.
02:38.2
We advised our terminal admins to also look out for our passengers,
02:42.0
yung mga naliligaw, yung mga naghahanap ng kanilang mga check-in counters na tumulong.
02:47.1
Bukod sa airlines, apektado rin ang online operations ng mga bangko.
02:51.3
Ayon sa RCBC, panandali ang hindi gumana ang Instapay at Pesonet fund transfers
02:56.9
at pag-generate ng OTP nitong biyernes.
03:00.0
We were able to restore online banking services as early as 2.30 p.m.
03:05.6
There was zero data loss or zero financial losses or something because again, it's not a cyber attack.
03:15.3
Ang BDO, naayos na rin ang digital channels biyernes ng gabi.
03:19.7
Ayon sa DICT, may ilang ahensya rin ng gobyerno ang tinamaan
03:23.3
pero tiniyak niyang magtutuloy-tuloy ang frontline services.
03:27.0
Yung iba, they switch to a particular program.
03:30.0
That doesn't use Windows.
03:32.4
So yung mga gumagamit na iOS.
03:34.9
Nag-shutdown ang sistem ng maraming Windows computers noong biyernes sa buong mundo.
03:39.9
Matapos mag-automatic software update, ang cybersecurity provider nito na CrowdStrike.
03:45.4
Ang problema, defective ang update.
03:47.7
Sa isang pahayag, humingi ng paumanhin ng CrowdStrike sa mga apektado ng outage.
03:53.0
Natukoy na rin nito ang problema at inaaksyonan na ito.
03:56.3
Payo naman ang Cybercrime Investigation and Coordinating Center o CICC.
04:00.5
Kumilos na ang mga mismong kumpanya at users na apektado
04:04.1
at i-delete ang palyadong updates sa computer.
04:07.3
Pangamba naman ng isang eksperto, baka maging bagong strategy ito ng mga hacker.
04:12.2
That's probably giving a lot of hackers some ideas now na okay,
04:15.1
if I do pala a Windows update, somehow push it through the Microsoft network,
04:20.6
that will bring down the entire world pala, no?
04:24.3
And it's so brittle.
04:25.5
For me, that's my biggest worry.
04:30.0
Alvin, aminado naman yung mga apektadong kumpanya na kailangan nilang patuloy na paigtingin yung cyber security nila
04:39.6
at handaan naman daw silang gawin ito para hindi mangyari yung ikinakatakot ng ekspertong si Dominic Ligot.
04:46.0
At sabi rin ni Ligot, maganda rin na suriin nila yung mga ini-install nilang software sa mga computer nila
04:51.2
na imbis na automatic tulad nung nangyari dito, talagang suriin nila bago ma-install sa kanilang computer
04:57.5
para hindi natamaan ng ganitong cloud.
05:00.0
Asing insidente, Alvin.
05:02.3
Maraming salamat, Andrea Taguines.
05:19.6
Itong oras, alas 5.30 ng hapon.
05:30.0
Thank you for watching!
