03:22.0
Tapos siya rin po, ito, ito, importante ito, siya po ang chairman ng Prime Infrastructure Capital Incorporated.
03:30.0
Bawa po dyan eh, Prime Infra, at dun po natin tututukan ang ating puntalakayan.
03:35.6
Una-una po, Sir Ricky, Tito Ricky, ba't ba naisipan nyo pumasok dito sa larangan po ng energy?
03:42.8
Pinaka-importante sa kahit anong economy, sa buong mundo, ay energy. Energy supply, energy cost, at yung infrastructure sa energy.
03:55.0
Tayo ngayon, medyo ang supply-demand, hindi masyadong balansyado, kaya kailangan talaga ng...
04:00.0
ng investment at talaga development sa energy infrastructure. Kaya priority ng gobyerno ngayon yan.
04:08.6
Tama po kayo, kung hindi ako nagkakamali, sa Pilipinas, mula pa noon, kundi po tayo ang pinakamahal, isa sa pinakamahal pagdating po sa power rate.
04:22.8
So, importante po sa atin na matutukan po itong energy.
04:27.1
Well, ang energy po, meron generation.
04:30.0
Meron transmission, meron po distribution. Saan po ba doon yung inyong pinaglagakan ng inyong negosyo?
04:36.7
Kasi ang programa ng gobyerno, renewable energy, 35% by 2035, 50% by 2040.
04:46.8
So, doon kami naglalagay sa paano i-stabilize yung renewable energy sector.
04:55.2
Dahil sa problema sa transmission.
04:57.7
So, ang distribution natin...
05:01.7
Ang problema na sa generation, transmission, saka storage ng power, yung pag-stabilize ng grid na sinasabi, doon yung mga problema natin.
05:13.1
Kaya mataas ang yung supply natin, halos tapat lang sa demand. Kaya mahal at saka tayo nagkakaproblema.
05:21.1
Kumusta po naman ngayon?
05:23.8
Diba, pumasok ang Administrasyong Marcos 2022.
05:28.1
Kumusta po ang...
05:30.0
...discarte ng administrasyon vis-a-vis yung pong inyong discarte naman sa larangan po ng investment. Nakakatulong ba naman yung policy ng administrasyon o lalo kayo nahihirapan?
05:41.4
Hindi. Ngayon nga, naglalagay sila ng mga policy. Dati wala eh.
05:46.7
Kung ano-ano na lang eh. Ngayon, tatayo sila ng framework para sa tamang policy para maayos lahat ang problema.
05:54.7
Ang investment sa energy, matagal.
05:57.6
At ang malaking pera yan. Kaya hindi basta-basta bukas o next year o dalawang taon.
06:04.8
Ang 5 to 7 years ang ano niyan eh. Kaya kailangan paspasan nila yung energy policies at sa pagbukas ng market.
06:17.2
Pati yung isa pang issue dyan, yung indigenous gas. Ngayon ng Malapaya.
06:24.5
Kailangan yun. Magbigay sila ng incentives.
06:27.6
At i-develop yung indigenous gas natin. Kasi ang Malapaya, medyo pababa ng production.
06:35.0
Meron kaming drilling program na tatlong well ngayon. Umpisa ang end of the month.
06:41.3
Dalawang development well at isang exploration well.
06:45.4
Kailangan yan talaga, totoo ka ng gobyerno, yung pag-explore ng oil and gas.
06:53.0
Kasi lahat ng energy natin, halos lahat imported eh.
06:57.6
Kung ito po ang mga pasya po ninyo, yung mga desisyon po ninyo sa investment dito sa sektor na ito,
07:04.7
paano po ito naiimpluensyahan ng mga government policies, especially nga nung dumating po si PBBM?
07:12.4
Critical nga yung government policy. Kaya kami nag-decide mag-invest ng malaki.
07:16.1
Kasi nakikita namin na yung policy na liyalagay nila, makakaputi sa investment environment.
07:23.5
Kaya kami nag-invest dahil si BBM talagang inaanon niya yung policy.
07:27.6
Tamang policy para magandang environment for investment.
07:32.4
Pero alam nyo, medyo na-curious po ako doon. Sabi nyo dati-dati walang policy, para bang padaskul-daskul lang.
07:42.9
Ngayon meron na kayong sinusundan para hindi lang para sa negosyo, kundi para sa mga mamamayang Pilipino.
07:53.7
Ngayon medyo nagkakaroon na ng road map.
07:57.6
Hindi naman kasing bilis ng private sector kumilos.
08:01.4
So medyo paunti-unti ang pasok ng policy.
08:05.2
Pero ang policies na gusto ni President BBM ay inaanon na niya ngayon.
08:14.2
Yung huling dalawang taon, last few years, medyo tinutulak na niya na gusto yung mga policy.
08:20.5
DOE medyo maingat, medyo hindi naman pinakamabilis na kumilos.
08:26.1
Pero kumikilos na ngayon.
08:27.6
Puntahan nga po natin yung renewable energy sources.
08:33.1
Hindi po kasi madali yun.
08:34.6
Yung bang nasanay tayo doon sa traditional, conventional, tapos punta ka sa renewable.
08:39.6
Ano po yung mga challenges na inyo pong na-encounter?
08:43.7
Challenges sa renewable, kasi yung number one challenge dyan yung grid, transmission grid.
08:50.2
Yung grid natin medyo luma-luma.
08:52.2
At paminsan-minsan magda-down.
08:57.6
Biglang yung mga ibang region, biglang may mga brown-out na mahaba dahil medyo luma na yung grid natin.
09:06.3
Kaya yung grid ang pinaka-importante para sa renewable.
09:09.6
Kasi renewable, solar, wind, hydro, at geothermal.
09:17.2
Pag malaking investment pumapasok yan, kaya nangyayari ngayon, hundreds of billions na investment sa renewable.
09:24.9
Kailangan kaya ng grid.
09:26.1
Ang problema natin, nahuhuli yung grid.
09:30.9
Alimbawa, nabanggit nyo solar farm.
09:32.9
May solar farm ka, tapos ang ganda ng production, tapos pupugak-pugak yung grid.
09:38.9
Ang laki problema nun.
09:39.9
Kasi kung maraming mag-invest ng solar at hindi kaya dalhin ng grid, babaksak yung grid.
09:45.9
Kaya kailangan, ang importante dyan, may kasamang storage.
09:48.9
Yung tiyatawag na pump storage.
09:50.4
Kaya ginagawa namin ngayon sa Wawa at sa Uhunan.
09:54.0
Yan design para ma-stabilize.
09:56.1
So yung excess na solar at wind, i-store mo muna sa tubig.
10:03.8
Tapos yung tubig, mag-generate ng power para ma-stabilize yung grid.
10:08.8
Sa mga oras na mataas ang demand ng power.
10:12.5
Yung daytime na tinatawag yung peak.
10:14.6
Alas 9 na umaga hanggang alas 6 ng gabi, alas 5 ng gabi.
10:18.5
Kaya kailangan stable yung grid.
10:20.6
Kaya yung pump storage, critical dyan.
10:22.5
Hindi na basta ng gobyerno ngayon yung kuling circular para dyan.
10:28.3
Dati wala naman tayong mga ganun eh.
10:30.4
Eh imagine po ano, ang dami-dami pala nating kuryente na ipoproduce tapos may lugar na brown out.
10:37.8
Sakit sa ulo nun.
10:39.5
Kasi hindi kaya ng grid.
10:43.5
Eh ano magiging...
10:45.2
Paspasan din nila yung development ng grid.
10:48.9
Hindi pwedeng isang sangay lang, isang aspeto lang ang pinagbubuti.
10:53.4
Kaya ginagalingan nyo sa generation, eh patulog-tulog naman halimbawa yung in-charge doon sa transmission.
11:03.6
Patay kang bata ka.
11:05.1
Oo. Kaya kailangan sabay yun.
11:07.9
Sabay ang investment dyan.
11:11.0
At ito po yan eh.
11:12.0
Generation, distribution, at saka yung transmission, tapos distribution.
11:16.9
Sa mga bahay, sa mga factory, ganyan.
11:19.6
In the long run po ba yung long term po, sir?
11:23.4
Ricky, kung ganito, may policy na kanyo, may policy.
11:26.9
Tapos andyan naman kayong mga investor, kahit na medyo mabigat, laki-laki ng puhunay nyo dyan.
11:34.7
Mararamdaman ba ng mga tao, pati na ng mga nasa negosyo, yung pong significant reduction sa presyo po ng kuryente?
11:43.1
Ngayon kasi umaaray lahat eh.
11:45.3
O yung household, negosyante, establishment, etc.
11:49.4
Mararamdaman yun.
11:50.4
Kailangan lang konting tiis.
11:51.8
Kasi hindi bukas mga...
11:53.4
Kailangan lang nangyayari yun.
11:55.3
Limang taon, tatlong taon, limang taon.
11:58.9
Pero itong kahit yung short term, mag-i-improve na yan.
12:02.9
Pero mga five to seven years, mararamdaman talaga yan.
12:06.3
At isa pang bagay, kaya mataas ang kuryente, eh yung mga taxes.
12:11.0
Maraming tax sa kuryente.
12:12.5
O teka nga, total nabanggit nyo yan, eh anong policy dapat gawin ng gobyerno doon sa taxes?
12:17.9
Kung ba't napakataas na binabayaran natin sa kuryente?
12:20.1
Kasi gobyerno, kailangan talaga ng pera.
12:23.4
Tax yung kuryente.
12:26.4
So kasi ano yun, eh yung filling, yung ano, lahat yan, maayos lahat yun, eh kaya madali yung tax.
12:32.8
Eh gobyerno rin, kailangan ng pera.
12:35.7
Kaya medyo hindi kagad mabababaan ng...
12:39.0
Eventually, kailangan mababaan lang tax sa kuryente.
12:42.5
Yung pong binanggit nyo na may short term tapos long term, mga five to seven years, magkwentahan nga tayo ng panahon.
12:50.2
Sa tingin, eh nakakadalawang taon na si BBM po eh.
12:53.4
Apat na taon na lang po siya.
12:55.6
Tingin nyo po ba bago siya bumaba sa pwesto, eh magiging happy naman tayo mga consumers tungkol po sa presyo ng kuryente o power rate?
13:05.3
O mangyayari din yun.
13:07.6
Taong taon, magkakaroon na nang medyo pababa ng pababa ng pababa hanggang nasa competitive level tayo.
13:17.2
Pero every year may mararamdaman yan, the next two, three years.
13:22.0
Ayun, ang importante.
13:23.4
Kasi alam nyo, kaya gano'n po yung tanong ko.
13:27.8
Siyempre, tayo magkukwentuhan dito.
13:29.8
Sasabihin ng mga kababayan natin na siyang nakararami, yung mga middle class o kaya yung mas mahirap pa.
13:37.5
Sabihin, eh puro kwento naman kayo.
13:39.4
Hindi naman namin nararamdaman yan eh.
13:41.3
Yun lang kasi hindi pwede madaliin eh.
13:43.7
Puro construction yan.
13:45.3
Puro engineering, investment.
13:48.1
Buti nga may maraming mag-i-invest dito sa sektor na to eh.
13:52.0
Dati wala nag-i-invest yan.
13:53.4
Maraming pa ba ngayon? Pati mga foreigners, gano'n?
13:57.2
O, kasi na-lift na yung foreign restrictions sa renewable eh.
14:01.3
Kung mapasok na yung mga foreigners.
14:03.2
Dati restricted ang foreign ownership eh.
14:05.5
Ngayon, na-lift na ng gobyerno.
14:07.1
Isang critical policy na nagawa ni PBPM yan.
14:10.9
Mentras maraming nag-i-invest, mas malaki ang fighting chance natin, ano?
14:16.2
O, ang kailangan dito, mas marami.
14:18.6
Ang bottom line dito, at mangyayari ito sa next three to five years,
14:22.7
mas maraming supply kaysa sa demand.
14:25.3
Nakita mo ah, ang produkto, pag maraming isang klaseng produkto at kunti lang bumibili,
14:33.8
mawabog sakang presyo niyan.
14:35.8
Gano'n din yan sa kuryente.
14:40.3
Ang hindi lang makontrol sa kuryente, yung fuel.
14:43.9
So kaya kailangan mag-develop tayo ng domestic source of fuel, yung indigenous gas.
14:52.2
isa lang, malampaya.
14:54.1
Yung hindi tayo masyadong dependent sa imported product, ano?
14:58.2
O, nag-import na tayo ng pagkain.
15:00.0
Nag-import pa tayo ng energy.
15:03.0
Masyado na tayong exposed.
15:07.2
Doon po sa aspeto na binanggit nyo kanina, marami nag-i-invest, marami nag-i-invest sa energy sector,
15:14.2
dayuhan man, o kaya mga katulad po nyo na nagmamahal sa bayan.
15:20.2
Anong ibig sabihin?
15:22.2
In relation to the government of BBM.
15:26.4
Kasi pag nag-i-invest ka ngayon, dahil sa mga policy na naglagay, kikita ka eh.
15:33.2
Hindi naman kami mag-i-invest kundi kami kikita eh.
15:38.2
Ba't ako maglalagay ng dalawang daan bilyon na hindi ako kikita?
15:43.0
Kaya naman yung mga policy na makaka-invest ka na mabuti, meron kang medyo decenteng return.
15:51.3
Hindi naman ako masyadong mag-i-invest.
15:52.0
So, naman nasa punta ba fragrance ka?
15:54.0
Hindi rin nakaka-invest saya lahat ng may other pricey.
15:56.0
Yung mga sa file dito.
15:58.0
вÑего may mgalıkas ka mababalik lang sa mabubuhang mabalik, yun.
16:01.9
Kaya kung may mga inlaan ka, may mga mabubuhang mabubuhang ebalanced sa mga sub sneezes
16:06.0
at siyo можeng matangkas na..
16:08.2
At may mga signed-up sa ngayon.
16:10.2
Siya may magt geja ko ko.
16:13.1
Tiyaw lang barang kumotong.
16:15.2
My personal preference ito
16:17.1
sa mga pera na ayaw alum.
16:19.0
So, hindi naman ang...
16:20.0
kasi di mo magbubuhang.
16:20.9
O kasi, naku, baka marinig ni Senator Amy Marcos to. Dahil siya ay kinukot doon sa isang balita eh, na ang mga investors daw ngayon wala nang tiwala, kaya daw po yung mga taipan, dinubuhat na yung pera nila, inilalabas na, dinadala na sa ibang bansa. Totoo po ba yun?
16:36.8
Hindi totoo yun. Pag tinala mo pera mo sa ibang bansa, linigay mo sa banko, kakainin lang ng inflation yan. Kasi matasang inflation ngayon, worldwide eh. Maglagas ka ng pera, kakainin lang. Meron mang gumagawang gano'n, bahala sila sa buhay nila. Kami nag-i-invest.
16:55.2
Alam nyo, alam nyo yung mga one-liner nyo na yun, kaya kayo nagte-trending eh.
17:00.7
Wala akong pakilang sa kanila, basta kami nag-i-invest.
17:03.5
Sir, tatanungin ko to ha sa inyo pero huwag kayong magagalit.
17:06.8
Kaya daw invest kayo na invest dito sa Pilipinas. Sa bagay, dati pa naman kayong nag-i-invest. Ngayon, mas matindi ang investment ninyo. Dahil crony daw po kayo ng Pangulong Bong Mo Marcos?
17:21.2
Hindi totoo yan. 30 years na kami nag-i-invest dito sa Pilipinas eh. Kahit anong administrasyon. Pero ngayon, linalaki namin investment kasi ayos ang mga policy.
17:34.6
Nagkikita mo na ang...
17:36.8
Si BBM, talagang gusto niyang palaki ng economy at dumago ang market. Pagka kumikitang taong bayad ng pera, mas malaking pera, kumatasang sweldo nila, waba pa ang presyo, kumagandang buhay niya, mas malaking kikitahin namin.
17:55.8
Ito yun. Yung policy ng Kongreso, alam nyo, parang taon-taon political season dito sa atin eh. Ito, eleksyon na naman.
18:06.8
Ito yung policy ng Kongreso, alam nyo, parang taon-taon political season dito sa atin eh. Ito, eleksyon na naman.
18:07.7
Ito yung policy ng Kongreso, alam nyo, parang taon-taon political season dito sa atin eh. Ito, eleksyon na naman.
18:07.9
Ganyan talaga sa atin. Puro politika ang ano eh. Pero pag napasa nila yung Crate More na bill, malaking bagay yun mga kabuti sa atin.
18:19.6
Sa kanyang mga ibang administrasyon, ito yung gas bill para sa indigenous. Pag pinasta nila, mga kabuti sa bayan yun.
18:27.0
Sa politika sila ng politika pero meron naman sila na pinapasa na mabuting mga katas at mga policy.
18:36.8
Sa isang bagay, magulo sila. Sa isang bagay, matatrabaho naman sila.
18:41.6
Sanay na kayo, iba-ibang klase ng politiko na dumaan sa buhay nyo eh.
18:45.3
At saka pag nakita mo naman yung politika sa ibang pansa, ang gulo na nila ngayon. Pilipinas na medyo pinaka-stable na politika.
18:55.3
Tino mo sa Amerika, tino mo sa Europe, mga pa sa France, Netherlands. Magugulo ang politika.
19:04.1
Sinasabi niya mas maswerte pa pala tayo sa mga politika.
19:06.8
Ang politiko natin ngayon?
19:07.8
Yung buong South East Asia, ang pinaka-stable na region sa politika ngayon.
19:13.6
Ano po nakikita nyo sa investment climate sa natitira pong panahon, apat na taon pa naman ng Pangulong Bongbong Marcos?
19:23.5
Tingin namin improving at gumaganda ang investment climate. Kaya kami nag-i-invest. Ang invest, ang businessman, pag hindi niya gusto yung environment, yung climate,
19:36.8
yung impact ng investment, hindi mag-i-invest yun.
19:38.8
Naku eh alam ko kailangan nyo na rin magpahinga, pamisa-misan, makakasingit kayo ng pahinga. Pero dalawa na lang po yung tanong ko.
19:48.1
Eh kayo sabi nyo nga 30 years na kayo nag-aanap buhay, iba-ibang administration, eh siguro naman marami na kayong pera.
19:56.8
Ba't ba kayo ayaw nyo pa tumigil kaya pwede naman kayo magpahinga na lang Tito Ricky?
20:02.3
Hindi naman pera ang objective dito eh. Building something is more important.
20:06.8
Kasi kung pera lang, matagal na may pera. Tsaka nag-i-invest naman kami sa buong mundo eh. Pero ang Philippines, isa sa pinaka-attractive na iyon.
20:17.4
Baka po may mga nanonood sa atin na medyo nag-aagam-agam pa tungkol po sa lagay ng ekonomiya natin. Bibigyan po namin kayo ng pagkakataon to, as your parting shot po, Tito Ricky.
20:33.7
Just be patient. Things will get better.
20:36.8
Gaganda ang under the administration. Sigurado yun. Ang laki ng problema na na-inherit ni BBM eh. Medyo mabigat yung trabaho niya. Pero bigyan natin ng konting pasensya. At gaganda din ang buhay ng lahat.
20:52.9
Maraming salamat po, Sir Ricky Razon. Thank you po. Thank you po sa inyo. Magandang araw po sa inyo.
21:01.5
Salamat, salamat.
21:02.6
Eh ang totoo nun, pangalong best na nating na-interview to si EK.
21:06.8
Si R, si ginaong Enrique Razon. Eh yung isa, personal. Ito naman, eh Zoom. Pero pareho din ang dating sa akin. Medyo intimidating talaga yung mama na ito. Pero cool na cool, no?
21:18.9
Talay mo, Espanol looking, tapos antatas mag-Tagalog. Ang napulot natin dun, pasensya, no?
21:25.3
Time shot, magmadali. Pero hindi naman tayo dapat na maghintay forever. Hindi naman tayo air supply na I can wait forever, no?
21:32.6
Konting pasensya, pero may inam din. Babantayan natin ang mga nanonood.
21:36.8
Nasa pamahalaan, paminsan-minsan, bubuligligin po natin sila para kung ang napagtutuunan ng pansin, eh puro politika na,
21:45.1
Oops! Dito kayo. Gawa kayo ng palusiya na makabubuti hindi lang sa mga mayayaman, kundi lalo na sa mas maraming Pilipino na may hirap.
22:04.9
Magandang araw po.
22:06.8
Good evening po ito, Anthony Taberna po. Alam nyo, huling punta ko dito at nakausap ko po itong mama na katabi ko ngayon ay mga ilang buwan, pero sumikat po ako dun, eh.
22:22.4
Alam nyo kung bakit? Dahil ito pong kausap ko ay hindi lang po magaling sa negosyo, hindi lang po isang magaling na ama, hindi lang magaling na kaibigan,
22:32.3
kundi siya po yung masasabi nating man of wisdom.
22:36.8
Kaya ang dami nating napulot, diba? Eh kaya nagpapasalamat ako dahil nakumbida kami ng bagong Pilipinas para po sa return bout namin ng bossing ng Sun Legal Corporation,
22:52.1
ginaong Ramon S. Ang. Sir RSA, Ninong, magandang araw po sa inyo. Salamat po muli sa pagkakatawan.
22:59.1
Dahil naman kay Katuning, ang daming tumatawag sa akin. Napanood daw nila yung interview ko kay Katuning.
23:06.8
Parang ako tuloy artista. Napakaraming, kahit saan ako magpunta, sinasabi nila sa akin na napanood daw nila yung interview with Katuning.
23:17.8
Salamat sa iyo. At dahil sa iyo, baka pwede na akong tumakbo ng Barangay Captain in the future.
23:22.1
Ibaboto ko po kayo kahit saan kayo nakarehistro.
23:26.1
Alam niyo, ito pong palahon na ito, kailangan kailangan kasi talaga ng mga tao ng mga tamang impormasyon.
23:33.9
Especially po sa nangyayari sa ating...
23:38.0
Eh, pagpunta ko lang po dito, bossing, eh, ang traffic eh.
23:43.5
Ang traffic, ang traffic ng EDSA.
23:46.0
Ang San Miguel Corporation po ay nakatutok sa infrastructure.
23:50.6
Kayo na nga po magsabi, bakit po kailangan na ang San Miguel Corporation na dati-dati magaling sa pagkain, magaling sa inumin, magaling sa iba pang mga may kinalaman po sa sigmura natin.
24:03.3
Ngayon po eh, namumuhon na kayo ng malaki sa infrastructure.
24:05.9
Kasi po, napapansin ko, ang major problem ng ating bayan ay, number one, vehicular traffic congestion.
24:14.7
Kita niyo pa yung traffic? Everywhere. Hindi ka makagalaw.
24:17.7
Number two, airport congestion. Lagi na nang nasa diaryo yun.
24:22.0
May nagre-reklamo mga kababayan natin, biyahero, na traffic o hindi maka-landing o hindi maka-take-off or parang car park building na yung curbside ng airport.
24:32.0
Pangatlo, baha. Pag tag-ulan na, baha na everywhere.
24:35.9
Pangapat, mahal daw yung pagkain. This morning, pag basa ko sa newspaper, 250 pesos per kilo daw yung manok.
24:44.6
Panglima, laging red alert at yellow alert. Lagi tayo kinakapos na kuryente.
24:49.1
Sabi ko, yun ang ating concentration ng ating dapat gawin sa San Miguel.
24:53.2
Hindi lamang negosyo lang para kumita, kung hindi ang responsibility natin sa ating mga kababayan at sa ating shareholders ay balance, tubo, at makasilbi naman tayo sa bayan.
25:05.9
So, anong ginagawa natin sa traffic?
25:08.7
Alam nyo, pag tinignan nyo yung traffic from Buendia, Makati up to Balintawak, hanggang dyan lang yung kalye natin.
25:22.5
E di, every year nagdadagdag tayo ng dalawang milyon na kotse. At yung lumang kotse, hindi naman natin inaalis.
25:30.5
So, San Miguel joined public bidding through DPWH.
25:35.9
Through DOTR, through TRB, para i-expand yung mga highway na yan. Kamukha niyan, yung Skyway.
25:43.0
Naalala nyo, grabe ang traffic noong araw, in-expand natin yung Skyway.
25:46.9
Grabe rin ang traffic noong araw dahil yung Skyway, bumababa yan sa Hillsboro.
25:53.2
Pag baba sa Hillsboro, three lane yung SLEX. Pag sumalubong yun, ang traffic na abuti na ng Makati o Manila.
26:02.0
So, ginawa natin, in-expand natin yung Skyway extension.
26:04.8
Ngayon, yung South Luzon Expressway, from 3x3, six lane, ginagawa natin 12 lane ngayon yan, up to Santo Tomas, Batangas.
26:13.6
Pagdating sa Santo Tomas, Batangas, duduktong naman natin yan all the way to Tayabas, Quezon. 64 kilometers yun.
26:21.6
Ang haba yun, ha.
26:23.4
From Tayabas, Quezon, duduktong natin yan up to Matnok, Sorsogon, 420 kilometers yun.
26:29.5
So, ilan yun? 480 kilometers yun.
26:32.5
So, yung traffic going to the South, luluwag na yan.
26:35.8
Mga kababayan, napapansin nyo ba, magmula nung nilinis natin yung Pasig River, from Manila Bay up to Laguna Bay, at from Laguna Bay mouth, pinabot ko yan sa Rizal, sa Halahala, Emalaya.
26:54.9
Yung intersection ng Marikina River, tsaka yung Manggahan Floodway.
26:59.7
Laging puno yan, pag mabaha eh.
27:02.5
Lupa yun, malinis na ngayon.
27:04.4
Napansin nyo yun, pag tagpulan ganyan, wala na kayo nababalita ang baha sa Marikina.
27:08.9
At yung Pasig River, dahil sa Pasig River, nagkokost ng baha ang Binondo at Malacanang.
27:16.3
Kaya nilagyan na yun ng napindan channel gate.
27:19.8
Nung nagkaroon ng gate naman yan, napuntay yung tubig.
27:23.0
Imbis na sa Binondo, napuntay sa Espanya at Mandaluyong.
27:27.6
Ngayon, para yun, nang wala yung baha na yan, nung nilinis yung Pasig River.
27:30.9
Nung nilinis naman natin yung Tulian River, from Manila Bay, going into Enlex.
27:40.0
Nung wala na yung baha sa Marulas, Nabotas, Malabon.
27:43.9
Yung gandang service, ano?
27:45.6
After that, nilinis naman, nagbabaha naman sa Quezon Avenue, yung Skyway of Ram.
27:50.7
Lahat po nang yun, puro pera ng San Miguel Corporation yun?
27:55.6
Walang taxpayer's money doon?
28:00.9
Nakita mo, sinorb natin yung lahat ng baha na yan.
28:03.4
At no cost to the government.
28:05.3
And naalala nyo yung may Pasig River, every year, punong-punoy yung water lily.
28:09.6
O ngayon, napansin nyo mo, wala nang water lily.
28:13.6
Kanya ho, nagkakaroon ng water lily tuwing tag-ulan, kasi mababaw na.
28:18.2
Pag mababaw na yung lupa at basura, e madali natubuan ng water lily.
28:23.6
Pwenta nyo po ba kung gano'n nakadami yung burak na naalis doon?
28:27.6
Ang naalis na burak, basura.
28:31.9
We have already removed 6.932, 6,932,000 tons of silt and solid waste.
28:41.2
Hindi ba kitatakbong presidente o gano'n?
28:44.4
Hindi ako bagay na politician kasi pagka-politician ako, e maraming magagalit sa akin.
28:49.7
Kasi kung magsalita ako, franka eh.
28:51.1
Ang aking itutulong is solving the vehicular traffic, solving the flooding problem, solving the airport congestion.
29:00.9
Mabuti nga, tinatayo natin yung Bulacan Airport at ima-manage natin yung Naia Airport.
29:06.8
Going to the airport naman, pag napansin nyo, kayo ba nadadaan sa Terminal 3, yung ilalim?
29:13.7
Nakita nyo ba? Niluluwagan ko na yung mga kasada doon ngayon.
29:17.3
Nakita mo yung rotonda? Binawasan ko na siya ng 12 meters.
29:20.9
Kala ko tatanggalin nyo na po yun, nakakatraffic pa po yung rotonda na yun.
29:24.4
Hindi yung rotonda nga yun, binenta ng gobyerno sa private company yun eh.
29:27.9
So therefore, hindi namin pwedeng galawin yun.
29:30.9
Ang pwedeng galawin yung sa gilid, which is still owned by the government.
29:36.2
So, with that additional 3 lane na pinalitan natin yung rotonda, tsaka nakikita mo, kinakalas na natin yung mga obstruction everywhere.
29:46.3
And we are building an off-ramp from Naia X, bawaba na siya diretsyo sa rotonda.
29:52.0
So, from Magellanes Skyway, you will be in Terminal 3 or curbside in 5 minutes.
30:02.3
Pero yung kung...
30:03.5
Ngayon, pagbaba mo doon, akit ka naman sa taas, ang tawag doon, curbside.
30:07.3
Yung curbside sa taas, malalaparan natin yun, plus 1 more lane.
30:12.1
Pero yung ibaba, yung arrival area, kung ngayon ay 4 lane, we will be able to add 8 more lane.
30:20.4
So, magiging 12 lane.
30:22.2
Kasi nandun yung hard part, naalala mo?
30:24.8
Alisin natin yung hard part, gawin mo 12 lane.
30:27.1
Di ang tanong mo, maluwag naman ang arrival, yung departure naman ang problema.
30:32.4
So, even if you are departing passenger, you can go to the arrival, doon ka na magbaba ng pasero mo,
30:38.9
sumakay ka ng escalator, nasa departure ka na.
30:41.8
Nasa departure ka na.
30:43.0
Teka po muna, kailan po mangyayari yan?
30:45.4
Ah, with the approval of Naia General Manager Eric Ines, ino-umpisa na namin ngayon yung mga expansion na yan.
30:55.8
Ito pa, isa, pagdating mo sa Terminal 3, upon arrival,
30:58.8
di ba dati, pagdating mo, lalabas ka pa sa kalye, ngayon di na.
31:02.9
Pagdating mo sa arrival, umakit ka na diretsyo sa Naia X-Tall Plaza.
31:08.3
In 5 minutes, you're out of the airport.
31:11.6
Ngayon, kung gusto mo naman pumunta Pasay, doon ka sa bandaganan, papunta ka naman sa Alice.
31:18.2
Pwede ka sa Alice, o mag-u-turn ka, pabalik ka naman ng Andrew Avenue.
31:25.2
Na-survey kasi natin yan.
31:27.7
Ngayon, yung Terminal 1.
31:28.8
Ngayon, yung Terminal 2, if you notice, yung Terminal 2, nakita niyo ba?
31:32.3
Binaba ako na yung Tall Plaza ng Naia X, nandun na, 4 lane.
31:37.0
By September 1st, wag ko magkaroon ng konting delay, baka 30 days.
31:42.5
By October 1st, pinakamatagal, wala na ang traffic going to Airport Terminal 1, 2, 3.
31:49.5
Parang magic, ano?
31:50.5
Ewan ko, may nananakot ba sa kanila na tataas daw po ang mga binabayaran dyan sa airport,
31:55.7
yung mga terminal fee at iba pa.
31:58.8
Pagpasok po ninyo, pakiklarin nyo nga, Huyo.
32:01.8
Alam nyo, ang gumawa ng Terms of Reference para sa public bidding ay hinire ng DOTR ang Asian Development Bank.
32:11.9
At yung Asian Development Bank, naghire ng foreign experts sa buong mundo,
32:17.2
kinuha yung rate ng Malaysia, Indonesia, Thailand, Hong Kong, Singapore, tapos ginawa nila ng pricing.
32:27.3
Kaya nung pinabit out yan, kami, isa sa apat na bidder, we understand na pagka whoever wins,
32:37.2
eto na yung bagong rate, mas mahal na.
32:40.9
Alam naman natin lahat yun.
32:42.4
Ngayon, nanalo na tayo sa bidding, meron na konting masamang publicity.
32:47.6
Pabira, magmula nanalo yung San Miguel, mamahal na yung airport.
32:51.9
Mas mamahal daw siya ng $2 or whatever.
32:54.8
Kahit ba umabot ka ng $10, whatever.
32:57.3
If you want a better service, isn't it? Kailan magbayad ka $10 more?
33:00.9
$10, 500 pesos more.
33:03.1
By the way, hindi ako yung nag-design ng rate na yan.
33:06.9
Government hire Asian Development Bank to come up with the terms of reference.
33:13.0
At lahat na nag-join ng bidding, alam nila lahat yun.
33:16.4
Kailan po tatapusin yung rehabilitation na ito ng na-IA?
33:19.6
Based on the concession agreement, tatapusin natin lahat yan ng mga four years.
33:24.3
Gano'n po ka-importante na...
33:27.3
...ang gobyerno po ay tumutulong sa inyo para magawa itong lahat ng mga bagay na yan?
33:34.5
Alam mo, ang swerte naman natin is the government is very cooperative.
33:40.9
Especially a visionary leader like BBM.
33:45.6
Eh, pinatawag nga niya ako nung natapos yung public bidding, nung nanalo na ako.
33:50.4
Sabi niya, Mon, paliwanag mo nga sa akin yung timeline kung paano mo gagawin at ano nung gagawin mo.
33:58.3
Nag-accept pa siya yung oras para pag-usapan yun.
34:01.3
Tapos sinabi ko kung ano kailangan ko, advance worth.
34:04.8
Ibig sabihin, bago ko i-takeover ng September 14, ano mga advance worth kung pwede ko na sana gawin kagad?
34:10.8
Para lumuhag yung kalye, eh.
34:12.5
Para karoon ng better access at kung ano-ano.
34:15.5
He personally got involved and requested GM Eric Ines to help us do it right away.
34:22.5
Si BBM, presidenteng mahilig sa detalya.
34:26.5
Tinatanong niya, eh.
34:27.3
Every detail, eh.
34:28.3
Gusto niya, magawa lahat yan.
34:29.8
Pati timeline, tinatanong niya, eh.
34:32.8
Yung Bulacan Airport po, be, kailan matatapos yan?
34:35.7
Andami na ho namin nag-iita niya, eh.
34:38.0
Alam mo, because of BBM, the investors' confidence are very strong.
34:44.0
So we are in full speed building Bulacan Airport.
34:49.1
I will invite you next year, 2025, groundbreaking, to build the passenger terminal.
34:55.9
And the passenger terminal should be finished by 2027.
35:00.9
At yung passenger terminal niyan is about 900,000 square meters.
35:06.9
Kung 2025 ang groundbreaking, tapos ng 20...
35:11.0
Two years nyo lang po gagawin yung ganong kalaking terminal?
35:14.3
Yung terminal kasi, palang Lego.
35:16.7
Alam mo yung Lego?
35:18.0
Pre-fabricate na yung mga building na yun.
35:20.3
Puro bakal lahat yan.
35:21.6
Pagdating mo niyan, kinakabit-kabit mo na lang yun.
35:23.9
Palang board yun, tsaka duturnil yun lahat yan.
35:26.6
Terminal tapos, mga runway po, kaya matatapos yan.
35:30.8
Yung runway niyan, matatapos yung runway niyan ng 2027 din.
35:36.4
So matatapos to bago mag-step down si Presidente Marcos.
35:41.4
Puro mga legacy projects pala ito eh.
35:44.6
Kaya nga, nagugulat ako eh.
35:46.4
Alam niya yun eh.
35:47.1
Kaya panay-follow up niya sa akin eh.
35:49.2
Kasi alam niya, na pag natapos tong mga highway na ito,
35:55.9
North is T-Flex, San Juan, La Union.
35:58.2
Yung po, anong timeline niyo ron sa yung hanggang Matnog?
36:01.7
Siguro yun, hanggang Matnog, 2030 yun.
36:04.5
Ah, matagal-tagal po yun.
36:07.3
TR4, from Santo Tomas, Batangas to Tayabas, Quezon.
36:12.4
Eh, 2027, tapos yan.
36:14.9
Hindi po, yung sa Norte po, mula doon sa papaakit ng Baguio hanggang San Juan,
36:19.6
yung 60 kilometers kanya, hanggang kailan po yung gagawin?
36:22.2
Yung right of way na yun, depende sa right of way.
36:25.9
Kung makukuha ko yung right of way kagad, in two years, tapos yan.
36:28.9
So, in short, grabe ang cooperation ng gobyerno sa atin.
36:32.6
Kaya yung confident ng San Miguel,
36:35.4
100% ng kinikita ng San Miguel,
36:38.3
ini-re-invest sa Pilipinas lahat.
36:41.7
Bakit ni-re-invest ko lahat ng pera ng buong San Miguel group sa Pilipinas?
36:46.9
Kung mahal mo yung bayan mo, dito mo invest yung pera mo.
36:49.8
Para makakreate tayo ng maraming trabaho para sa mga kababayan natin.
36:53.4
Ilang beses po kasi nababanggit yung confidence.
36:55.9
Yung confidence ng investor sa administrasyon, kay Pangulong Marcos.
37:01.7
Eh bakit po may mga pumakalat na kwentong kutsero, sabi niyo ha,
37:06.2
na yun daw po mga negosyanteng nandi dito,
37:09.8
eh nag-sisi-bit-bita na ng kanilang pera at sa ibang na dinadala.
37:16.5
Ang mga sinasabi nila na nag-aalisan na rito,
37:19.4
ito yung mga nasa mga sugalan siguro, mga pogo, mga illegal funds.
37:23.9
Siyo, nagtatakbuhan na yun.
37:25.4
Kasi hinuhuli na ng gobyerno eh.
37:27.4
Pero yung mga legal na pera, mga legal na negosyante, lahat nandito.
37:32.1
Tingnan mo yung Shumart, grabe yung investment ng Shumart sa Pilipinas.
37:36.1
Kita mo Henry C. Family, kita mo, di ba?
37:40.1
Yung lahat ng Pilipino family, grabe yung investment sa Pilipinas.
37:43.6
Kaya ako tingin ko, after 2028, si BBM, mamimiss ng mga Pilipino.
37:54.1
The only Pilipino president na hindi nagpaduro sa mga dayuang gusto mang ago ng lupa natin.
38:02.6
Kaya, I think, he is doing very well.
38:06.6
Gano'n po ah. Medyo, hindi naman kayo nagpapalakas kay BBM yan ah.
38:11.6
Hindi ko na kailangan magpalakas, di ba? Retired na ako eh.
38:16.1
Baka hindi ninyo napansin, nag-retire ako two months ago, officially.
38:20.6
Ay, inabot ko na sa susunod na management yun.
38:23.1
Susunod na management yung pagpatakbo ng kumpanya.
38:26.6
Of course, tatapusin ko itong mga sinimulan ko, paglilinis ng ilog.
38:30.6
Yung mga tinatapos kong karsada.
38:33.1
So, I think, kidding aside, walang biruan.
38:36.6
Hindi ko naman kailangan magsip-sip na kay BBM.
38:40.1
By the way, hindi ko pinupuntahan si BBM ha.
38:42.1
Pwede nyo i-check yan ha.
38:43.1
In fact, maraming nga sumisip-sip sa kanya, maraming nga malakas ngayon sa kanya.
38:47.6
Pero ako hindi. Ako yung taong gano'n na dikit ng dikit.
38:50.6
Ako, ang hundred percent concentration.
38:53.1
Ako, ang hundred percent concentration ko is how to solve the flooding problem.
38:56.6
How to solve the traffic.
38:58.1
Yan ang mga pinong problema ko.
39:00.1
Ano po ang nakikita niyong future ng ating pong transportation, tapos yung infrastructure,
39:07.1
beyond 2028 na? Kasi nabanggit nyo kasi yung pag-alis na niya.
39:14.1
Beyond 2028, dapat ang next leader will also cooperate with private sector
39:23.1
to improve, tuloy-tuloy ang paglinis ng ilog, tuloy-tuloy ang pag-expand ng karsada,
39:28.1
pagpapahaba, pagpapalapat ng mga karsada, tuloy-tuloy hanapin yung mga solution ng problema.
39:34.1
Kasi kung next time, hindi gano'n ng priority, eh may iba yung laddas natin, di ba?
39:42.1
Alam nyo, gusto ko pa sana makipagkwentuhan sa inyo ng mahaba-haba, pero boundary na po ako eh.
39:48.1
Oo, sabi ko nga po kanina, hindi ko na kayo kailangan tanungin eh.
39:51.1
Oo, sabi ko nga po kanina, hindi ko na kayo kailangan tanungin eh.
39:52.1
Na-amaze po ako especially kapag sinasabi nyo yung detalye nung settlement,
39:57.1
ng buhangin dyan sa kampo eh.
39:59.1
Kabisado nyo kung ano, alam nyo kung ano sinasabi nyo.
40:02.1
Ang hirap nyo nukuhin ang mga tauhan ninyo eh.
40:06.1
Wala namang pinanganak na marudong sa lahat.
40:09.1
We keep learning.
40:10.1
Alam nyo, sa totoo lang, ngayon lang ako na-interview.
40:13.1
Napansin mo, hindi ako nagpapa-interview.
40:15.1
I avoid media and I avoid going to any conference.
40:20.1
Daming imbitasyon.
40:21.1
Imbitasyon, kalimba't kanan.
40:23.1
Kanya lang, ito ngayon, hindi ko mahindihan ito sa katuning.
40:26.1
Dahil gusto niya ma-interview dahil maganda ro'y sinimulan last time.
40:30.1
Kaya ako pumayag.
40:31.1
Otherwise, hindi ako mapapayag ng interview.
40:33.1
Nanonood po yung ating mga kababayan, especially yung mga ordinary ang ating kababayan na
40:40.1
Yung bang, ano ba si Presidente, nangako na
40:44.1
na pag siya ang nakaupo,
40:46.1
kahit pa paano, aalugan ng buhay, gaganda ang buhay.
40:49.1
Anong mensahe niyo sa ating mga kababayan?
40:51.1
Ang payo ko sa mga kababayan natin, be patient.
40:54.1
Pilipino are very patient.
40:56.1
And Pilipino are very intelligent.
40:58.1
Pag naiintindihan niyo naman, pagtyagaan niyo at pagtiistan niyo ng konti,
41:03.1
gaganda ang buhay natin lalo.
41:05.1
Paganda na na paganda ito.
41:07.1
Parang hindi naman overnight, you can solve everything eh.
41:10.1
Aray, salamat po sa inyo. Thank you.
41:12.1
Gaya po ng dati, napaka-fruitful po nitong ating huntahan.
41:16.1
And I'm sure, katulad ko po,
41:18.1
kayo po ay maraming napulot.
41:20.1
Kaya kahit na small time lang tayo,
41:23.1
at pinagbibigyan tayo ni RSAA,
41:25.1
very honored po tayo.
41:27.1
Thank you so much. Pabuhay po kayo. Ito po si Kato Nguyen.
41:29.1
Thank you, thank you.
41:31.1
Salamat po. Thank you, thank you.
