01:30.0
Napot-anim na taong gulang.
01:32.6
Labing-anim na taong gulang ako na mangyari ang karanasan na ito.
01:37.7
Nakadira kami sa Negros ng Bisaya sa Mabinay.
01:41.9
Sa lugar na kinagisnan ko dati ay uso ang kwentong mga pangyari na ganito.
01:47.9
May kaya kami sa buhay, hindi sa lahat sa pera.
01:52.6
Lumaki ako sa pamilyang kayang bilhin ang lahat ng gusto ko.
01:57.0
Hindi nila pinagkakait ang mga bagay sa akin.
02:00.0
Sa madaling salita, spoiled po ako.
02:05.2
Hindi ko naranasan ng matikman ang kahirapan ng buhay.
02:09.3
Pero itong nangyari sa akin ang naging rason para makatikim ako ng paghihirap nun.
02:17.2
Kahit saglit lang.
02:21.2
High school ako nang nangyari ito.
02:25.4
Isa ako sa mga basagulerong istadyante dati.
02:30.0
Maraming barkada, palaaway, buli.
02:35.0
Dahil nga sa may pera kami ay may mga tinatawag akong batos kuno sa eskwela kasi nga may kaya kami at nalilibre ko sila.
02:45.0
Halos lahat na makakasalubong ko ay takot sa akin.
02:48.0
At sa mga siyempre, batos ko.
02:52.0
Mataas ang tingin ko sa sarili.
02:55.0
Hambog ako at alam yan ang mga nakakakilala sa akin dati.
03:00.0
Palagi rin akong pinapatawag ng principal at guidance dahil sa gawain at pambubuli sa eskwela.
03:05.0
Walang pa kaya mga magulang ko sa mga pinaggagagawa ko.
03:09.0
Ni hindi nila ako pinagsasabihan.
03:12.0
Bumibisita lamang sila sa paaralan at yun lang.
03:18.0
Muntik pa nga akong idrop noon sa high school dahil nga sa katigasan ng ulo ko at pagkapalaway ko.
03:25.0
Kahit teacher pinapatulan ko nun.
03:28.0
Inaamin kong sobrang sama ng ugali ko dati.
03:33.0
Pangarap kong maging piloto kagaya ng kuya ko.
03:36.0
Dahil apat kami magkakapatid tapos dalawa na lamang kaming nag-aaral kasi nakatapos ng dalawang nakakatanda akong kapatid.
03:44.0
Sa eskwelahan, may utusan akong itawag na lamang natin sa pangalang Ronald.
03:52.0
Si Ronald ang tagagawa ko ng mga takdang aralin.
03:56.0
Ito yung kaklase kong sabihin na nating mahihain.
04:01.0
Tumpulan namin ng tukso.
04:03.0
Ang uniform niya ay parang isa at inuulit-ulit niya lamang na talagang pansin namin noon.
04:10.0
Pumatuloy to sa sinabi kong babayaran ko siya pag gagawin niya mga takdang aralin ko.
04:15.0
At hindi lang yun.
04:17.0
Siya rin ang utusan ko at tagabili ko ng pagkain sa kantin.
04:21.0
Hindi naman ako madamot.
04:24.0
Binibigyan ko siya ng pagkain.
04:25.0
Pag hindi ko nauubos ang kinakain, tinatanggap niya naman ito.
04:32.0
Bayad rin siya palagi gaya ng pinag-usapan namin.
04:37.0
Napapansin kong gusot-gusot niya ang uniforme na nagkulay brown na dahil sa kalumaan,
04:42.0
na siya palaging rason ang tukso namin sa kanya.
04:46.0
Matapobre talaga akong tao dati, Sir Seth.
04:50.0
Tinutokso namin siya ng mga kasama ko pero,
04:53.0
binabayaran ko naman siya sa mga pinagpamagawa ko sa kanya.
04:58.0
Ronald! Nasaan na yung takdang aralin na pinagawa ko siya kahapon?
05:03.0
Tanong ko sa kanya nun.
05:05.0
Nang nasa classroom kami at hindi pa dumadating ang maestra namin.
05:10.0
Mabagal itong lumapit sa akin at payukuyo ko pa na parang natatakot.
05:15.0
Hindi ko kasi nagawa kagabi. Hindi ako nakabili ng gas para sa lampara namin.
05:21.0
Walang hiya naman, Ronald. Ipapasa pa naman yun ngayon tapos hindi mo ginawa.
05:28.0
Walang kwenta. Sabihin mo, ayaw mo nang gawin ang pinapagawa ko.
05:35.0
Galit na sabi ko sa kanya. Nakatayo ito na medyo malayo.
05:41.0
Nakatingin lamang din ang iba naming kaklase sa amin at ni isa ay walang nagreact.
05:46.0
Patawad. Pinangbili ko kasi ngayon.
05:49.0
Patawad. Pinangbili ko kasi ng gamot si Lola.
05:53.0
Binigay mo na pera nung nakaraang araw. Binili ko ng gamot at pagkain namin.
05:58.0
Kaya wala nang naiwan para sa ilaw namin kagabi.
06:02.0
Takot at mahina nitong sabi dahil sa hiya nun.
06:06.0
Nagalit ako. Hinawakan ko ang kwelyo niya tapos tumulo ang luha nito.
06:12.0
Binitawan ko siya at tinignan ang mukha niya at may tumutulo ng luha sa mga mata.
06:19.0
Bumisi ako at tumawa ng mahina.
06:22.0
Tinanong ko kung nasaan ang kanya.
06:25.0
Sinabi niyang nasa bag.
06:28.0
Muli kong tinanong kung may pangalan ba.
06:33.0
Nakagawa ka nga ng sayo tapos akin hindi mo ginawa.
06:39.0
Akin na. Ilagay mo yung pangalan ko. Wala akong paki kung wala akong ipapasa.
06:45.0
Maling kong sabi sa kanya nun.
06:47.0
Maling kong sabi sa kanya nun.
06:48.0
Tumangu lamang ito at pumunta sa desk niya.
06:51.0
Sabay inilabas ang papel at nakita kong nagsulat na ito.
06:56.0
Pagkatapos ay mabilis na lumapit sakin sabay abot ng papel na may pangalan ko.
07:02.0
Kinuha ko at tumalis na sa harap niya.
07:05.0
At sinabi kong babayaran ko siya mamayang hapon.
07:12.0
Kasama ko ang apat kong batos maliban kay Ronald.
07:16.0
Na hindi ko nakita kanina pa.
07:19.0
Siguro ay nagtatago na naman yun dahil naiiya sa baon niyang minsan ay kamote at saging.
07:25.0
May ilang beses din na nahuhuli namin itong kumakain ng gano'n at pinagtatawa na namin.
07:31.0
Pero gayon pa man ay nagpapatuloy pa rin ito sa pag-aaral at nire-respeto pa rin ako.
07:37.0
Madagdag ko lamang sir Seth na itong si Ronald. Medyo may kapayatan.
07:44.0
Mas matangkad ako ng konti sa kanya.
07:47.0
Hindi siya maitim dahil pag naarawan to maputi naman eh.
07:53.0
Kung mabihis lang yun at maayos manamit, aakalain mong anak ng mayaman at mas pogi sakin.
08:01.0
Sabay kaming kumain ng mga barkada ko.
08:05.0
Hanggang sinatapos ay hindi ko nakita si Ronald. May papagawa sana ako dito.
08:12.0
Nang natapos na ang lunch break at malapit ng magalauna ay nakita ko itong pawis na pawis at hinihingal pa.
08:21.0
Basang-basa ng pawis ang uniforme nito. Galing ito sa gate na ibig sabihin lumabas siya kanina.
08:31.0
Saan ka galing? Bakit parang hinabol ka yata ng aso?
08:37.0
Sabi ko sa kanya sabay na tawa kasamang apat kumpatos.
08:41.0
Kaya siguro hinabol ka ng aso dahil amoy paksiw ka.
08:46.0
Dagdag ko pa at mas natawa kami nun.
08:49.0
Yumuko ito at dinaanan lamang kaming walang sinabi.
08:54.0
Pagkadaan niya, kahit pawisan, hindi ito nang amoy. Parang amoy sabon na perla pa nga. Mabango.
09:06.0
May mga tao pala talaga na walang amoy sa katawan.
09:10.0
Doon ko lang nalaman kasi naglalagay ako ng deodorant dahil inaamin kong may amoy ako sirs at normal lang naman kasi sa lalaki yun, diba?
09:20.0
Pero si Ronald, wala talaga kaya siguro inisip ko may deodorant o generic na sa lahi nila yun.
09:29.0
Pero ipinagsawalang bahala ko na lamang din at sumunod na lamang papuntang classroom.
09:39.0
Hindi kalakasan ang ulan at tamang tama lang din na mababasa ka pag naglalakad ka ng malayo.
09:45.0
Sinundo ako ng papa ko. Gamit ang sasakyan namin.
09:52.0
May mga estudyante pang nagpapatila ng ulan sa eskwelahan para hindi sila mabasa ng mga panahon na ito.
09:58.0
Namustang araw, anak? tanong ni papa. Maayos naman pa. Si mama?
10:08.0
Pinaandar na nito ang kotse bago sumagot
10:11.6
Hindi siya makakauwi nga inak
10:14.5
Pinasundo ka lang niya tapos babalik na rin ako sa trabaho
10:17.9
Pagkatapos kitang ihatid sa bahay
10:20.2
Ganyan naman talaga kayo eh
10:25.4
At umikim na lamang si papa sabay nagmaneo
10:28.8
Umuulan pa at wari ko talaga ay lalakas pa ito
10:33.3
Sa hindi kalayuan ay nakita ko si Ronald na tumatakbo habang pinapayong ang dahon ng saging nun
10:40.2
Napatingin pa talaga ako ng madiin sa binata ng sasakyan
10:44.7
Dahil nakita ko itong bitbit ang tsinelas
10:48.6
At binabaybay ang maulan at maputik na daanan
10:51.8
Bagay na hindi ko alam
10:54.8
Na mararanasan ko rin pala
11:00.3
May hindi makakapasok bukas
11:02.4
Sambit ko sa sarili ko
11:04.9
Dinaanan lang siya ng sasakyan namin
11:08.4
Sabi kasi ng mga kaklase ko eh
11:11.6
Malayo umano ang bahay nito
11:15.7
Sabi-sabi rin may mga rebelde malapit sa lugar na tinitira nito pero
11:22.6
Wala akong pake sa antas ng pamumuhay nila
11:29.8
Hindi nga ito pumasok
11:32.0
Tama ako at nakita kong basa ang suot nito kahapon
11:35.6
At hindi ito matutuyo agad dahil
11:38.2
Makulimlim rin ang panahon ng umaga
11:40.6
Nasa kantin kami kumakain at nagkikwentuhan
11:44.7
Nang lumapit sa amin si Isabel
11:47.2
Ito yung chinitang maganda ang hubog ng katawan
11:51.1
Campus crush kumbaga
11:53.5
Mapababae o lalaki man ay naaattract sa maputi at makinis na balat
12:00.1
Tinanong ko kung bakit siya naparon?
12:02.0
Biniru ko pa na manliligaw ba sakin ito?
12:08.1
Bakit naman ako manliligaw sa'yo e babae ako?
12:12.6
Dapat akong manliligaw kasi lalaki ako
12:14.3
Payag ka na bang ligawan kita?
12:18.6
Hindi kita papatulan kahit sampalin mo pa ako ng pera Henry
12:21.4
Sambit nito na kinataas ng kilay ko
12:24.8
May gusto ako dito pero hard to get talaga ito
12:30.2
Sa daming nagkakusto dito
12:32.0
Kaya malaya itong makakapili ng lalaki makakarelasyon niya
12:34.8
Tinanong ko siya kung anong sadya nito
12:38.5
Lumapit ito at dumupo sa mesang nasa harapan ko nun
12:42.9
May fiesta o mano sa kabilang bayan sa susunod na linggo
12:49.9
Haanyayahan niya o mano kami para makisayaw dahil may disco o mano doon
12:56.7
Sigurado o mano magsasaya kami
13:02.0
E di ba malayo yun?
13:04.3
Doon ka ba nakatira?
13:06.3
Tanong ng kasama kong si Jackson
13:08.0
May bahay o mano sila doon
13:11.2
Marami o manong ihahanda itong pamilya nila tapos
13:15.6
Masaya ang disco ang gawa ng marami ring kabataan ang dadalo
13:20.2
Kasama niya pa o mano ang mga kaklase namin na si Maria at Ana
13:25.2
Nangako siyang masaya o mano yun
13:29.9
Madami o mano akong babaeng makikilala
13:32.0
Baka may matipuhan o mano ako na mas may ikakaganda sa kanya
13:40.3
Nang inimbitan niya ako parang nangakakit pa ito
13:44.1
Disco, fiesta, kainan
13:47.2
Maraming kabataan at maraming mga dilag
13:50.6
Sa isip-isip kong yun ay siguradong titiba kami ng mga kasamaan ko
13:55.9
Ang layo naman talaga doon
14:00.0
Baka may plano kang itanan na ito
14:02.0
Nangako Isabel ha
14:04.1
Hindi kita tatanggihan
14:05.9
Gusto mo bumuo na tayo ng pamilya bukas agad eh
14:13.7
Pero umismid lamang ito
14:18.4
Bago siya umalis ay sabihan lamang o mano siya kung sasama kami o hindi
14:22.5
Siyempre agad-agad kaming nagsabing sasama kami
14:27.0
Napansin kong umisi si Isabel sa nakakatakot na parangayon
14:32.0
Habang patalikod nun
14:35.0
O namamalik mata lamang ako
14:37.8
Hindi ko na lamang inisip yun
14:41.4
Excited na agad ako sa paanyaya niyang ito
14:45.3
Marami rin kasi kaming napuntahan na disco dahil ganap na ganap pa ito dati
14:50.0
Hindi kagayang ngayon
14:52.7
Madalas ko rin kasama yan sila Isabel
14:55.4
Ana, Marie at ang apat kumbarkada
14:58.2
Dati sa mga diskuhan sa mga kabilang bayan
15:02.0
Wala namang nangyari sa amin na masama dahil may tiwala din naman ako sa babae
15:06.2
At siyempre sa amin kasi mga lalaki kami
15:09.2
Lumipas ang mga araw
15:13.1
Nagpakita na si Ronald sa paralan
15:16.0
Ganun pa rin ang suot nito
15:18.4
Gusot-gusot at luma na
15:21.0
Lumapit ito sa akin sabay-sabing
15:27.1
Sisingilin sana kita dun sa bayad mo nung takdang aralin
15:30.8
Nakalimutan mo na ako
15:32.0
Nakalimutan mo kasi akong bayaran
15:35.5
Hindi ka pala nakalimot ha
15:37.7
Tinas ko ang ulo niya at kinuha ang palad sabay tinampal ang pera ko dun
15:42.7
Pinabayaan niya lang ako sa ginawa ko sa kanya
15:46.7
Gumiti pa ito nang nakita ang sampung piso sa kanyang kamay
15:50.9
Malaki na kasi ito dati sir Seth
15:54.3
Malaki sa katulad nila
15:56.7
Nagpasalamat ito at tumalikod para umalis
16:02.0
Bago pa man ito makalayo ay tinawag ko siya
16:06.8
Tinanong ko kung bakit hindi ito bumili ng tsinelas
16:10.3
Bawa nang mapuputol na
16:16.0
Ayon sa kanya magagamit niya pa naman umano ito
16:18.3
Mas kailangan niya umanong bumili ng gamot at pagkain
16:21.9
Tinanong ko naman kung bakit siya ang bibili diba
16:26.7
Nandun yung mga magulang niya
16:29.5
Kung ganun ay anong ginagawa ng mga ito
16:32.0
Saglit itong huminga ng malalim at sa kauna-unahang beses
16:37.5
Tumingin siya sa mga mata ko
16:39.7
Wala na umano siya mga magulang
16:42.7
Lola niya na lamang ang meron siya at may sakit pa ito
16:49.0
Yumuko ito at nauna na itong umalis
16:51.2
Ipinagsawalang bahala ko na lamang ang narinig sa kanya
16:55.1
Lumipas ang mga araw hanggang sa nalalapit na ang araw ng fiesta
17:01.2
Kung saan magdidisko kami sa lugar nila, Isabel
17:04.2
Wala na akong balak magpaalam sa mga magulang ko
17:08.4
Kahit magpaalam ako, wala naman silang pake
17:11.3
Basta't makauwi lamang ako sa bahay ng buo
17:14.6
Wala silang magiging problema
17:17.0
Bibigyan pa nila ako ng pera sa luho ko pag nagpapaalam ako
17:21.5
Basta't uuwi lamang at sabihin kung saan ako nagpunta
17:27.6
Araw ng biyernes at sabado kami pupunta sa lugar nila, Isabel
17:31.2
Excited na kaming limagawa ng napagdesisyonan naming sumama lahat
17:36.7
Kasi syempre, libre ko nga eh
17:39.0
Nakita ko si Ronald
17:42.1
Nakaupo sa desk niya tulala habang ang iba ay kumakain ng merienda
17:46.3
Tinawag ko ito at mabilis naman siyang lumapit
17:50.2
Sinabi ko sa kanya na siya na ang gumawa ng project ko kasi
17:54.3
Hindi ako makakagawa nun
17:56.2
Dahil may pupuntahan kami
18:00.1
Sinabi niya na...
18:01.2
Mahirap umano yung project
18:03.0
Hindi niya umano kayang gawin
18:05.4
Gagawa din umano siya ng kanya
18:12.2
Paano kung sampulan kita dyan?
18:15.1
At aambahan sana siya ng sapak
18:17.5
Humilag ito kahit biniro ko lang siya
18:21.2
Napaka nervyoso mo naman
18:25.0
25 ibabayad ko sa'yo pag nagawa mo yung project ko
18:30.3
Gusto mo o hindi?
18:33.7
Doon binawi ni Ronald ang sinabi
18:35.9
Gagawin niya ng umano
18:40.9
Pwede bang singilin muna kita ng 10 piso?
18:45.0
Sa lunis mo nabayaran ng natira
18:46.5
Kailangan ko kasi ngayon
18:48.8
Ubus na naman yung gamot ni Lola tsaka wala kaming bigas
18:52.4
Medyo lumambot ang puso ko nun
18:55.6
Bilang tao na hindi kailanman binigyan ang pansin ng mga magulang ko
18:59.6
At hindi kailanman binigyan ang pansin ng mga magulang ko
19:00.3
Ay nakita ko kung paano niya talagang mahalin ang Lola niya
19:03.1
Dahil palaging itong rason niya sa'kin
19:05.9
Kinuha ko ang wallet at binigay ang mga papel na pera sa kanya at bariya
19:14.6
Doon na ako tinawag ni Elson
19:18.3
Sinabi na umano ni Isabel na magdala raw kami ng damit
19:22.6
Kasi baka sa linggo po umano kami makakauwi nun
19:25.7
Napatanong ako kung malayo ba talagang sinabi niya?
19:30.2
At hindi na talagang sinabi niya?
19:30.2
At hindi na talagang sinabi niya?
19:30.3
Malayo yun dito sabi ni Isabel
19:39.4
Sabat ni Ronald na hindi pa pala umalis
19:41.9
Saang lugar na San Juan?
19:46.9
Sa pagkakaalam ko
19:47.9
Sobrang layo ng San Juan dito ah
19:50.4
Nasa bakolod ba yun?
19:54.4
Pinagsasabi mo dyan Ronald
19:57.2
Sabi may San Juan raw eh
20:00.3
Wala kaming pakikong malayo eh
20:01.7
May pamasahin naman kami
20:06.2
Pwede kang sumama pero
20:09.0
May pambilin ng tiyanelas wala ka eh
20:11.7
Pangungutsa nila Jackson
20:13.5
Tapos sumali na rin ako sa tawanan
20:15.9
Hindi na lamang ito kumibo at umalis na pero
20:20.0
Tinignan ako ulit nito tapos tumalikod
20:23.5
Nagplano kaming magbabarkada kung ano ang dadalin at saan magkikita bago umalis
20:32.0
At naghihintay na lamang ako ng sundunon
20:34.8
Habang nakatayo malapit sa gate ay biglang may humawak sa may likuran ko
20:40.6
At napayukum ako ng palad
20:43.6
Bagya ko na sanang aamba ng suntok ang nasa likod pero
20:48.1
Nakita ko si Ronald
20:55.2
Singlin yung natirambayad sayo?
20:57.3
Gawa muna bago bayad
21:02.7
Wala talagang sanuan na lugar dito malapit sa atin eh
21:07.2
Nasa kabilang daku pa yun sa bakolod
21:10.2
Napakurbada ang kilay ko
21:13.7
Hindi naman problema yun
21:16.9
Basta makapunta kami Ronald
21:23.3
May kwento manuang lola niya na
21:26.1
May baryo raw ng sanuan niya
21:28.8
Na biglang umuusbong tapos
21:32.1
Pagkatapos ng sinasabing fiesta o sayawan
21:35.4
Lahay umano na mga ito na mga masasamang tao
21:39.5
Nambibiktima na mga kabataang walang kalam-alam
21:43.6
At pag nakuha ka nila ay hindi ka na makikita
21:47.6
At ang mas malalapa
21:50.0
Hindi ka na buhay
21:52.1
Alam umano ng kanyang lola ang lahat ng nangyari
21:56.9
Gawa ng inyong lola na mga kabataang walang kalam-alam
21:58.8
Isa rin umano ito sa mga nakaligtas dati
22:01.1
Dati pa umano yung nambibiktima
22:04.7
At isa lang ang ginagamit nilang pangalan na lugar
22:10.5
Kaya nga pinapaalalahanan niya si Ronald palagi na
22:16.1
Hindi sumama sa mga imbitasyon pag may lugar na sanuan
22:19.8
Dahil wala naman talagang lugar na ganyan doon sa lugar namin
22:23.8
Tinanong ko kung naniniwala ba siya dito
22:28.8
Gawa nang si Isabel yung nagyaya
22:31.2
Ibig sabihin masama si Isabel
22:33.9
Sinabihan ko si Ronald na manahimik na lamang gawa nang
22:38.3
Nagpapatawa lamang ata ito sa mga kwento niya
22:44.4
Totoo ang pinagsasabi ko
22:49.7
May inabot siyang parang maliit na bagay na
22:53.1
Nakalagay sa tela na kulay pula
22:55.5
Sobrang liit lang talaga nito
23:01.4
Ano bang iniisip mo Ronald?
23:04.8
Natatawa na lamang ako sa kanya
23:06.3
Hindi ako naniniwala sa mga ganon
23:09.1
Gawa nang wala namang paniniwala ang mga magulang ko tungkol dito
23:15.7
Dalhin mo lang yan kahit saan ka magpunta
23:17.9
Ilalayo ka niyan sa kapahamakan
23:20.3
Gawa yan ni Lola para sa akin
23:22.8
Bibigay ko na lang sa'yo
23:24.9
May kapangyarihan pala Lola mo Ronald eh
23:28.6
Bakit hindi niya pagalingin sarili niya?
23:32.3
Patawa kong tanong nun
23:33.3
Bago siya makasagot ay narinig ko nang tinawag ako ni Papa
23:37.9
Nakasakay ito sa kotse namin
23:40.9
Habang nakatingin sa'kin
23:42.9
Naglakad ako at tinalikuran si Ronald pero
23:46.6
Nasa kamay ko pa rin ang binigay niyang pulang bagay sa'kin
23:50.6
Hiniling ko ang ulo ko
23:53.9
Tinapon lamang yun sa daan pa uwi
23:58.6
Ano naman yung gagawin ko dun diba?
24:01.2
Wala naman akong paki kung ano yun
24:02.6
Naisip kong baka nagkasaltik sa ulo si Ronald
24:06.6
Kaya kung ano-anong pinagsasasabi
24:08.5
Bari yung umusbong
24:20.8
Kawawa naman yung batang yun
24:22.0
Luma na yung damit at parang walang nag-aalaga
24:25.0
Huminga ng malalim si Papa
24:30.1
Matuto kang magpasalamat sa amin
24:32.3
Dahil hindi ka namin pinabayaan at binibigay ang gusto mo ha
24:34.9
Kami ng mama mo nagtatrabaho para mabigyan lang kayo ng maayos na buhay
24:39.1
Maayos nga pa pero
24:42.4
Hindi ko naman naramdaman na binigyan niyo ako ng oras eh
24:45.9
Hindi niyo nga maiwan-iwan trabaho niyo eh
24:49.0
Mas inuuna niyo pa yun kesa sa anak niyo
24:55.5
Maiintindihan mo yun lahat
24:58.6
Yan lang ang huling sinabi ni Papa
25:01.2
Sabay na nahimik ito
25:02.5
Ako rin ang bunso ng pamilya
25:05.4
Kaya hindi ko naranasan na may kalaro
25:07.4
Babae ang nakakatanda sa akin
25:12.0
Dalawa kaming lalaki
25:13.2
Lumaki akong kulang sa pansin ng mga kapatid at magulang ko
25:17.4
Nagpaalam ako kay Papa ng gabi din yun
25:22.1
Naaalis pagkabukas
25:24.2
Pero hindi ko sinabi kung saan kami pupunta
25:26.6
Gaya pa rin ang nakasanayan
25:29.7
Pumayag ito nang walang problema at binigyan pa ako ng pera
25:34.0
Nagdala ako ng dalawang shorts
25:37.9
Dalawang pantalon
25:39.5
Musket para iwas lamok at syempre
25:42.6
Kumot ko kasi doon daw matutulog
25:48.5
Maaga pa lamang ay nakapagbihis na agad ako
25:51.8
Nagpatid kay Papa sa bakery malapit sa eskwelahan
25:55.6
Kasi may mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga
25:56.6
Kasi dito namin naisipang magkita kita
25:58.4
Unang dumating si Anna at Marie
26:02.2
May mga nga dala itong medyo malaki laking bag
26:06.1
Sumunod si Jackson tapos si Elsa at Pedro
26:09.7
Hinihintay na lamang namin si Isabel nun
26:13.0
Ilang minuto nga ang nakalipas ay nagpakita na ito at wala man lamang dala na kahit ano
26:19.6
Tinanong ko kung saan ang kagamitan niya
26:23.8
Hindi na umano kailangan
26:26.6
Pwede naman umano siyang humiram doon
26:28.9
Tsaka nakakalimutan ko ba umanong
26:31.5
Doon ito nakatira
26:33.1
Marami umano silang kamag-anak roon
26:36.6
Tapos andun din nakatira ang kapatid ng kanyang ama
26:39.4
Paniguradong makakahiram umano siya doon
26:46.4
Sumakay ng bus at sa loob ng dalawang oras lamang nabiyahe
26:50.8
Ay hindi ko man lang naisipan ng masama si Isabel
26:56.6
Huminto ang bus sa mga nagkukumpulang lantang mga uhay ng palay
27:01.0
Para kaming inihinto sa lugar na sobrang tahimik nun
27:05.2
Nasaan yung sinasabi mong diskuhan dito Isabel?
27:11.2
Parang mga harvest lang yata ng palay ang pinunta namin dito eh
27:14.2
Tsaka sabi ni Ronald malayo rin yung sanwan
27:18.3
Ba't napakalapit naman?
27:21.5
Panimula ang sabi ni Jackson nun
27:24.7
Sabi naman ito ay hindi pa umano kailangan
27:26.6
May nakakarating sa paroroonan namin
27:28.5
At naglakad papasok sa makitid na daan
27:31.9
Doon ko lang napagtanto na sa may kakahuyan kami papasok
27:37.4
May wala man lang bahay ni isa ang nakikita namin at madadaan na nun
27:42.4
Napansin ko pa kanina sa bus na napatitig sa amin ang konduktor
27:48.2
Nang sinabi ni Isabel kung saan kami ibababa
27:51.5
Parang may gusto itong sasabihin pero hindi masabi
27:56.6
Dahil pa na ititig rin dito ni Isabel
27:59.0
Bagay na hindi ko binigyan ng malisya kanina
28:03.0
Naglakad kami halos isang oras bago nakarating sa isang kubo na nakatayo sa gitna ng magubat na daanan
28:11.2
Nagpahinga kami ron
28:18.1
Kung bakit walang sasakyan o motorman lamang na pwedeng maghatid sa amin sa bayan nila
28:25.6
Ayon naman kay Isabel
28:26.6
Paminsan-minsan lamang daw ang bumabayahe ron gawa ng malayo at magubat
28:32.8
Pero maayos na manumano ang bayan at maraming tao ang sabi niya
28:37.6
Nagsimula kami magtaka
28:41.4
Kaming anim kasama na rin si Maria Tana
28:45.2
Naguusap kami gamit lamang ang signal na mga mata namin
28:49.8
Tapos kamay at walang nagsasalita nun
28:55.0
Sa isip-isip ko pa nun
28:56.6
Sinong mga tao ang dadaan sa ganitong mapuno na gubat?
29:02.3
Di walang bakas ng daan ang nakita namin papasok
29:06.4
Papanong may mga motor sila
29:09.5
Pero walang mga bakas ng gulong ng motor ang makikita sa daanan
29:14.7
Sigurado ka ba Isabel?
29:19.5
Baka pinagtitipan mo lang kami ha?
29:22.4
May bahid ng pangambang boses ko dahil
29:24.3
Itong beses lamang ako nakalakad sa mapuno at magubat na lugar
29:28.8
Pero syempre hindi ko pinahalatang nagsisimula na akong matakot
29:33.3
Sinigurado naman Isabel
29:36.3
Naligtas umano kami nun
29:38.5
Malapit na umano kami
29:41.8
Konting tiis na lamang at mararating na namin umano ang lugar
29:46.0
Magsasaya umano kami dun
29:49.0
Hindi umano kami magsisisi
29:53.2
Magsasaya umano kami dun
29:54.1
Magsasaya umano kami dun
29:54.2
Magsasaya umano kami dun
29:54.3
Parang ang sarap nalang umuwi Isabel
29:56.1
May tono ng pangambang boses ni Ana habang nakasunod sa amin
30:00.3
Hindi umuwi ka kung kaya mo
30:03.5
Sagot ni Isabel nun
30:05.8
Paulit-ulit niyang sinasabi na siya umano ang bahala sa amin
30:10.7
Wala na kaming naging reklamo pa
30:13.9
Sumunod na lang kasi ginusto naman namin ito
30:21.0
Narating na namin ang bukana ng bayan na sinasabi ni Isabel
30:26.5
Nawala ang pangamba at takot na namumutawi sa isip namin kanina
30:31.4
Dahil sa makukulay na bandiritas at mga musikong
30:35.2
Naggagaling sa bayan na yon
30:37.2
Yung takot ay napalitan ng ngiti sa mga labi
30:41.2
Mas gumana pang enerhiya naming anim at mabilis na naglakad papunta sa kinaroroonan ng bayan ng San Juan
30:48.2
Papasok pa lamang kami sa baryo
30:52.5
Grabing titig ng pinukol ng mga tao sa amin
30:56.3
May mga nagagandahang dilagre na akala mo
31:00.2
Nakakita ng mga artista dahil
31:02.6
Hindi maalis-alis ang titig nito sa amin
31:05.8
Mapabata man o matanda
31:07.6
Halos magkumpulan sa dami ng tao ang nakatingin sa amin nun
31:12.5
Lahat sila nakangiti
31:19.0
Iba ang ngiti nila
31:22.5
Alam mo yung ngiti na parang nanalo sa loto
31:26.9
May tatlong bata nabigang lumapit kay Ana at sinabi nitong
31:32.0
Ate, ang lusog mo naman po
31:36.9
Mukhang masarap ka po yata
31:39.3
Gulag kaming lahat sa tinuring ng bata tapos itong si Isabel
31:44.0
Tumingin ng masama rito
31:46.4
Umalis sa mga bata
31:49.9
Tapos sinabi ni Isabel na huwag na lamang pansin
31:53.5
Dahil malapit naman na daw kami sa bahay ng kapatid ng tatay nila
31:57.7
Malinaw ka lamang Sir Seth na marami ang kabayan
32:02.7
May mga taong nagsisibak ng mga kahoy
32:05.8
Nagpapanday ng kung ano-ano para sa fiesta
32:09.1
Pero bakit ganon?
32:12.8
Di ba nga pag fiesta, Matik?
32:15.0
Malayo pa lang ay nakahanda ng lahat
32:16.8
Pero sa bayang yun
32:21.1
Ngayon pa sila nag-asikaso ng
32:23.8
Kahit bukas na bukas ng fiesta
32:29.4
May mga malalaking kawa na dala ng mga kalalakihan
32:32.7
Mga babaeng nagdadala ng dahon ng saging
32:36.2
Isa pa sa pinagtatak ko
32:39.7
Bakit wala pa silang kinakatay
32:42.9
O niluluto na pagkainon
32:48.4
Nandyan na pala kayo
32:50.2
Nandyan na pala kayo
32:51.1
Sambit ng isang lalaking nasa setenta ng edad
32:54.3
Pero mukhang matipuno pa rin
32:56.6
Pinatuloy kami nito sa kubo
33:00.0
Milagay namin ang mga gamit namin sa isang kubo
33:03.6
Na sa amin lamang umano na mga bisita
33:09.5
Ang sobrang nakakapanghinala kasi
33:12.7
Lahat ng bahay o kubo na nakikita ko
33:16.5
Ay parang kakagawa pa lamang
33:18.8
Dahil hindi naman ito mga luma
33:20.3
At hindi naman ito mga luma
33:21.1
Tapos ang pinagkatirikan ng mga bahay
33:24.3
Ay preskong presko pa
33:26.2
Mausyoso akong tao kahit lalaki ako
33:30.4
Mabilis kong matukoy ang bagay
33:33.0
Pag napapansin kong kakaiba
33:35.0
Kumain na ba yung mga kasama mo Isabel?
33:40.5
Pakainin mo muna at pagpahingahin
33:42.3
Dahil mamayang gabi pang sayahan
33:43.7
Anin ang tito yata ni Isabel nun
33:46.9
Gumiti naman si Isabel sabay lumabas
33:51.1
Tumabi sa akin si Jackson
33:53.9
Umupo sa tabi ko at huminga ng malalim
33:56.9
Ang baho ng tito ni Isabel
34:00.7
Mahina ang sabi niya
34:04.6
Naamay ko nga rin eh
34:09.1
Parehas pa kaming nagkahagikikan nun
34:12.0
Siguro kasi malayo yung bilihan
34:15.2
Ng mga pangsariling pabango dito
34:18.2
Tsaka alam mo namang mukhang mahirap
34:20.5
Yung mga tao dito
34:23.3
Nagulat na lamang kami
34:26.2
Nang napansin naming nakatayo pa lang
34:28.1
Tito ni Isabel sa harap ng pintuan
34:30.0
Kung saan kami lahat nakatambay na
34:35.7
Magpakabusog kayo
34:40.5
Ng pananalita nito
34:41.6
Sabay pumasok si Isabel
34:43.9
At inihay ng mga pagkain
34:45.4
Abuteng ang ngiti namin
34:48.7
Dahil ang nasa hapag namin
34:51.1
May sinabawang manok
34:53.0
Mitsyado at mga prutas
34:55.0
Na preskong presko pa lang
34:56.4
Nang pakain na sana kami
35:00.1
Ay tumikim si Ana
35:01.2
Sabay nagsabi nang magdasal na muna kami
35:05.0
Si Ana kasi ay napaka-reliyoso
35:08.6
Kahit palagimik ito
35:09.7
Pero nagreklamo itong si Isabel
35:12.9
Huwag na lang umano
35:17.1
Kumain na lamang umano kami
35:20.1
At gutom na gumawa kami
35:21.1
At gutom na umano ang lahat nun
35:22.2
Magdasal na lamang umano si Ana
35:29.1
Kumain na kagad si Isabel nun
35:32.7
Hindi na sumagot si Ana
35:34.9
At pumikit na lamang ito
35:36.2
Tapos kumain na rin
35:38.1
Wala ba tayong asin dito Isabel?
35:42.6
Parang walang kaasin-asin yung sabaw niyo eh
35:44.4
Parang naguulam lang tayo ng tubig na may manok eh
35:47.7
Reklamo naman ni Elson
35:51.1
Nagsabi ka sana na wala
35:53.0
Para naman makapagdala kami ng asin dito
35:57.3
Pero napataas na lamang ng kilay si Isabel
36:01.0
At sinabing baka raw naubusan ng asin
36:03.6
Kaya ganun ang lasa
36:04.8
Hayaan na lamang umano
36:07.4
At sabihin niya sa tito niyang
36:08.8
Lagyan naman umamaya yun
36:10.8
Paano niya lalagyan?
36:14.9
May bayan pa ba ditong bilihan?
36:18.0
Hindi umanong problema yun ahin kay Isabel
36:21.1
Sabay ngiti lamang ito
36:24.2
Numisin na lamang ako sa kanya
36:27.0
At ninanam namang litsyong manok
36:31.2
Alam mo yung mais
36:33.3
Yung yellow corn na bigas
36:35.5
Tapos yung plato namin ay mga plastic na pang probinsya talaga
36:39.6
Pero kahit na hindi ko nakasanayan ng ganun
36:43.2
Ay kumain na lamang kong gawa ng
36:44.6
Gutom na gutom na talaga ako
36:47.0
Tapos pinili naman namin makafiesta
36:49.7
At makisaya namin ako
36:51.8
Nagliwaliw kami sa lugar
36:55.6
Pagkatapos kumain
36:56.8
Naglakad-lakad kami sa may sapa
36:59.7
Lakad kami ng lakad hanggang sa malapit na maghapon
37:06.6
Naririnig na namin ang sound system
37:09.4
Na nanggagaling sa baryo nila Isabel
37:11.2
Hindi sumama si Isabel ng mga panahon na ito
37:15.2
Dahil tutulong muna umano siya
37:17.3
Sa pag-aasikaso sa bahay ng tito niya
37:19.2
Kami nalang umanong siya
37:21.4
Basta huwag kaming magpakalayo-layo sa baryo nila
37:24.5
Ito pa ang sinabi niya Sir Seth
37:28.5
Na kapag umano na wala kami sa gubat
37:33.3
Huwag umanong mamorblema
37:36.8
Mahanap at mahanap daw kami ng taga-baryo
37:41.9
Ito ang isa sa mga rason kung bakit umiba ang pakiramdam ko sa baryo na yon
37:51.1
Wala namang kami magagawa
37:52.9
Naroon-roon na kami
37:54.8
Bumalik kami sa may sapa
37:57.9
Napagdesisyonan naming maligong magbabarkada dun
38:01.7
Tapos sila Ana at Marie ay nagkikwentuhan lamang sa gilid
38:06.0
Inaya namin silang maligo pero ayaw nila
38:12.6
Siyempre kaming magbabarkada kahit buli kami o mga lalaki
38:16.5
May respeto kami sa mga babae kasi
38:19.5
Barkada din naman ang dalawa
38:23.5
Walang taluan sa amin Sir
38:25.8
Pwede na lang na gustong-gusto ko talaga si Isabel nun
38:29.6
Memoriado ko ang daan patungo sa sapa
38:34.3
Kasi baka nga maabutan kami ng dilim
38:36.2
Tapos mawala kami kako
38:38.7
Nilalagyan rin namin ang mga palatandaan
38:42.5
Ang nadadaanan namin nun
38:43.8
Hanga rin ako sa mga barkada ko
38:46.8
Kasi parang may mga survival instinct ang mga ito
38:49.5
Tapos kunyari pang mga bida kami sa teleserye
38:52.6
Naglalaro-laro kami pabalik sa baryo nila Isabel
38:58.2
Nagbabaril-barilan kunyari
39:00.7
Nagsusuntukan, naghahabulan
39:03.5
Nagsasayahan habang naglalakad hanggang sa makabalik na kami sa lugar
39:07.5
Nakita namin ang ginagawa nilang pwesto sa gitna ng mga kabahayan
39:15.5
Merong sa gitna na
39:17.6
Malaki tapos nakabalik na kami
39:24.3
Walang takip sa itaas at nakabakod lang talaga
39:27.7
Pumasok pa si Elson at Jackson doon
39:31.7
Pagkatapos ay sumasayaw-sayaw
39:33.5
Habang nagtatawanan
39:35.3
Kahit hindi pa man nagsisimula
39:37.5
Ang kasiyahan sa baryo
39:38.6
Napapansin kong nakisalin na rin sa tawanan
39:42.8
Ang iilang taong nakamasid sa amin
39:44.6
Pero iba talaga ang tawa at ngiti nila
39:50.1
Pagtitingnan ka parang
39:52.3
Tagos hanggang buto
39:54.2
Tapos yung mga ngitipan nila
39:59.2
Nakakadiri pa kasi ang mga ngipin nila
40:02.9
Na parang walang sipilyo
40:05.1
At parang kung titingnan mo
40:07.6
Ay parang mabaho ang mga hininga
40:09.3
Tinawag kami ni Isabel
40:13.1
Pinagmerienda kami
40:15.3
Pero hindi kami kumain
40:16.7
Kasi mga kamoting kahoy yun
40:19.5
Mga nilagang kung ano-ano
40:21.3
Na hindi ko naman kinakain
40:22.8
Sinabi ni Isabel na magpakabusogro kami
40:26.8
Napansin itong hindi kumain
40:29.8
Ang iilan sa amin
40:31.4
At bumalik na may dalanan ng mga karne
40:33.9
Parang isang palangga ng karne yun
40:39.7
Aakalain mo talagang
40:44.0
Ng mga hayop silang inaalagahan
40:46.1
Pero kanina sa pamamasyal namin
40:48.9
Wala kaming nakita ni isang kambing
40:52.2
Manok at ibang hayop
40:54.6
Na pwedeng ihainon
40:58.2
Kaya magtataka ka
41:00.5
Naisip na lamang namin
41:03.4
Na baka kuha nila sa kabilang bayan yun
41:08.8
Ibiglang nagsabi si Isabel
41:10.4
Na bawal na umanong lumabas
41:13.2
Sa barrio nila kapag gabi
41:14.5
Dahil maraming rebelde
41:16.6
Ang nagkalat sa gubat
41:17.7
At naisip na namin
41:18.7
At naisip na namin
41:18.8
At naisip na namin
41:18.9
At naisip na namin
41:18.9
Sinwerte lamang umano kami
41:20.7
Dahil nakapunta kami ng ligtas
41:22.3
At walang nakainkwentro
41:23.9
Na masasamang loob noon
41:28.6
Eh, bakit kanina nung naligo kami?
41:31.4
Wala naman kaming nakita ni isang rebelde
41:33.2
Tanong ko pa noon
41:35.0
Alam niyo yung sagot niya, Sir Seth?
41:39.8
Meron umanong nagbabantay sa amin noon
41:42.0
Napatanong ako kung ano
41:45.9
Ang ibig niyang sabihin
41:48.9
Sino ang nagbabantay gawanang
41:50.5
Wala naman kaming nakitang may nakabantay sa amin
41:58.7
Gusto lamang umano
42:00.8
Ng mga tao na ligtas kami
42:02.4
Ayaw nilang may mangyaring
42:04.9
Hindi maganda sa amin
42:06.4
Kaya binabantayan umano kami
42:13.4
Ang bait pala ng mga tao dito sa Bel
42:19.5
Asikaso kayo dito sa amin
42:21.9
Kasi mga bisita kayo sa baryo na to
42:23.6
Sinisigurado lamang ng mga tao
42:26.9
Na walang ibang makakauna sa inyo
42:30.2
Napamaang ako at napatingin kay Isabel
42:34.3
Nagulat rin ito sa sinabi kaya binawin niya yun
42:38.7
Makakaunang kilalanin umano kami
42:46.5
Nagpadala pa rin ako
42:49.5
Kahit na may namumuo ng kutob sa akin ay
42:53.0
Pinilit ko itong wagpansinin
42:55.5
At isipin na lamang naligtas kami sa lugar
42:58.4
At masisihan kami
43:03.2
Nagsisihan na ang mga tao
43:05.6
At may malakas na tunog ng sound system na naman
43:08.0
Masaya kaming lumabas magbabarkada
43:11.7
Handa na kaming sumayaw at magsaya
43:14.9
Pumasok kami sa loob ng ginawa nilang parang disney
43:19.4
Dahil doon nakalagay ang sound system
43:21.8
Sumayaw kaming lahat
43:24.4
Nakihalubilo sa mga taong sumasayaw rin
43:30.6
Na maraming magagandang dilag na sumasayaw
43:33.9
Abot langit ang ngiti ng mga barkada ko nang
43:38.6
Makahanap na sila ng mga pares sumayaw
43:41.3
Si Ana at Maria ay magkasabay lamang itong sumasayaw pero
43:46.6
Saglit lang gawa ng
43:48.9
Kung may lumapit na kalalakihan dito
43:51.0
At inayanga ang mga ito nun
43:56.0
Hindi sa pagiging artiko pero
43:58.6
Kitang kita ko yung mga lalaki na
44:01.7
Nakapang ibaba lang
44:06.1
Tapos ay walang pang itaas
44:08.5
Nakapaalamang rin ang mga ito
44:11.4
At kahit malalaki at matitipuno ang mga ito
44:14.6
Para sa akin ay nakakadiri
44:16.8
At nadlilimahid sa pawis
44:18.9
Sumasayaw-sayaw ako sa gitna
44:22.6
May lumapit sa akin na babae tapos
44:25.8
Sumayaw ito na sinabayan ko naman
44:28.4
Tigil hininga akong sumasayaw kasi kahit maganda ang dilag pero
44:35.8
Parang amoy putok ang lahat ng tao sa baryo na yon
44:39.6
Parang sumasayaw ka sa kanal
44:42.9
Gawa ng halo-halo ang amoy ng mga tao
44:47.0
Lahat sila ay titignatitig
44:48.9
Sa aming magkakabarkada
44:50.7
Lalo na ang mga lalaking nakangisi
44:53.8
Habang sumasayaw at hindi inaalis sa mata sa amin
44:57.8
Hanggang sa hindi ko napigilan nun
45:02.2
Napatakbo akong lumabas tapos
45:05.2
Lumapit sa isang puno para huminga ng preskong hangin
45:08.4
Nakita kong papalabas na rin si Jackson papunta sa akin
45:13.0
At ganun din ang reklamo niya
45:16.9
Naliligo pa ba yung mga taong yan?
45:22.3
Pero nawalan na ako ng ganas sumayaw
45:24.7
Manood na lang tayo dito
45:26.6
Hindi naabot ng amoy ang kinatatayuan namin pero
45:31.2
Maliwalas ang simoy ng hangin
45:34.1
Nagkakasayahan pa rin ang mga tao
45:37.0
May mga apoy sa labas ng bahay
45:40.1
Maraming apoy na nakapalibot sa baryo
45:43.5
Ino mo na ako ng tubig pre
45:46.7
Sambit ni Jackson
45:48.7
At umalis na nga papunta sa bahay ng tito ni Isabel
45:52.0
Hindi ko nakita si Isabel
45:55.5
Bala ko sana itong ayaing sumayaw pero
45:58.8
Sa nasaksiyan ko sa loob ay
46:01.3
Napagtantukong huwag na lang
46:06.1
Narinig kong sumigaw si Ana sa loob ng diskuhan
46:09.9
Malakas ang pagkakasigaw nito
46:13.0
At mabilis akong pumasok sa loob
46:15.5
Tsaka nakitang nakahawak na si Ana sa leeg niya
46:18.7
Habang nakatingin sa isang lalaking hubo ang pangitaas
46:22.6
Sumigaw si Ana ng bastos
46:26.4
Kaya mabilis kong pinuntahan ang lalaki
46:29.3
At inambahan ito ng suntok sa muka
46:31.1
Sumali na rin si Elson at Pedrong
46:34.4
Nagkagulo na dahil may nakisali na rin
46:37.4
Ang ibang kalalakihan
46:38.5
At nagkabuno sa loob ng diskuhan
46:40.9
Kahit na labing anim na taong gulang pa lamang ako
46:44.9
Ng mga panahon na yon
46:45.9
Malakas ako, matangkad
46:48.5
Malaki ang katawan dahil
46:50.5
Kompleto nga ako sa bitamina at kain
46:53.0
Kaya kung sino man ang makakatikim ng suntoko
46:56.3
Siguradong mapupuruhan kahit papano
46:59.3
Pero ang mga tama ng suntoko
47:03.1
Ay parang hindi man lamang iniinda ang sakit
47:06.2
Natatamaan lamang ito pero bumabawi ka agad
47:13.9
Sigaw ng boses ng isang matandang lalaki na nakatayo na sa loob nun
47:18.5
Tito ito ni Isabel
47:19.9
Nanilisik ang mata nitong nakatitig sa akin pero
47:23.8
Iniwas agad niya ang tingin
47:26.4
Akala ko ba yung magsisiyahan kayo?
47:30.6
Pero bakit ganito ang nangyari?
47:33.2
Galit na tanong nito sa mga tao sa loob nun
47:35.3
Nasa likod niya rin si Isabel
47:38.2
Ito kasing kabali niyo tatang eh
47:42.4
Binastos yung kasama namin babae
47:45.0
Wala namang ganyanan
47:47.0
Gusto lang namin si Isabel
47:48.3
Gusto lang namin magsaya at sumayaw
47:49.5
Akala ko ba ligtas kami dito sa lugar nyo?
47:53.8
Sabi ko sa matanda nun
47:55.1
Napansin kong nagulat at parang nagalit ang mga kabaryon nila sa tinuring ko
48:00.5
Paumanhin mga bisita
48:04.1
Hindi namin alam na mangyari pala ito sa inyo
48:07.3
Huwag kayong magalala
48:10.9
Mahinhin pero may galit na sambit ng matanda
48:14.6
Yung bumastos sa babae at mga nangyari nila
48:19.2
Pumunta kayo sa bahay
48:25.3
Lumabas ito at sumunod ang mga kalalakihang nakipagsuntukan sa amin kanina
48:31.4
Dumaan ito sa amin at marahas na nakangisi at tumitignot
48:36.0
Nagsabi pa yung isa na pinagsusuntok ko ng
48:42.6
Mamaya kami naman
48:44.7
Hindi lang suntok yung matitikman mo
48:48.3
Kundi pati mga ipin namin
48:50.8
May halong pagbabanta at nakakatakot na tawa
48:55.2
Ang pinakawalan nito sabay lumabas
48:57.9
Lumabas na rin kami ng mga barkada ko
49:01.4
May pasa sa mukha ang tatlo maliban sa akin noon
49:05.3
Dinala na rin namin si Ana at Marie at pumunta sa may puno ng kahoy na tinayuan ko kanina
49:11.6
Kakaiba mga tao dito Henry
49:18.3
Na ngayon ay sapusa po ang ulo at noon niya
49:20.9
Mabaho na nga nangangagat pa
49:26.1
Na ikinawindang naming apat noon
49:28.9
Anong nangangagat?
49:33.2
Pinakita ni Pedro ang braso niya na may kagat nga ng tao
49:39.4
Imbis nasuntokin ako ng lokong yun
49:41.1
Nginasab ba naman yung braso ko?
49:44.1
Akala mo mga hayop eh
49:45.3
Akala mo hayok sa laman
49:48.3
Reklamo nito habang umiiling
49:50.0
Lahat kami ay iisa ng iniisip noon
49:57.3
Napapansin ko rin nakakaiba kung kumilos at tumingin yung mga yun
50:03.0
Madilim na dito pero
50:05.0
Halos nakatingin yung mga mata nila sa atin
50:08.5
Sabay ngumusong si Elson sa mga bahay at mga tao sa tapat ng kahoy
50:13.0
Na inuupuan namin
50:14.6
Tumingin kami at tama nga siya
50:18.2
Sa amin pa rin nakatingin ang mga tao na parang ayaw nilang ialis sa mga mata sa amin
50:24.4
Na para bang ayaw kaming makaalis noon
50:27.6
Malinaw ko lamang
50:30.8
Nasa tansya ko noon ay alas 10 na ng gabi
50:34.1
Nakita ko rin na takot ang dalawang babae dahil halata sa mga muka nito
50:39.1
Huwag kayong mag-alala
50:42.0
Inayos naman na ni Tatang
50:43.9
Sigurado ako magiging maayos rin ang lahat dito
50:48.2
Sabi ko para gumawa ng mga nararamdaman nila
50:50.7
Nang matapos kong sabihin yun
50:54.3
Ay parang may malakas na hangin ang dumampi sa mga katawan namin
50:58.6
Sobrang lakas na akala mo'y matatapon kami
51:03.1
Nanlaki ang mga mata namin dahil
51:07.0
Nakita namin ang isang malaking ibon
51:09.8
Nasa tanong buhay ko
51:11.9
Noon lamang ako nakakita ng ganon
51:14.9
Parang tao yung laki
51:18.2
Lumipad ito sa sanga
51:20.7
Nanginginig kaming tinignan ito at dahan-dahan itong tumingin sa amin noon
51:26.1
Pula ang mata nito
51:29.1
Malalaki na parang nagbabaga
51:31.9
Tumunog ito ng wak-wak
51:35.1
Paulit-ulit na naging sanhinang kinatakbo namin
51:39.1
Papunta sa bahay ng tito ni Isabel
51:41.8
Nakasalubong namin si Isabel noon
51:45.6
Tinawag namin ito at sinabing
51:48.2
May nakita kaming malaking ibon
51:50.2
Pagkaturo namin ay wala na ito
51:53.8
Tumawa naman itong si Isabel at sinabing
51:57.3
Ibon lamang umano yun
51:58.5
May ibon talaga umano sa bukid na malalaki
52:01.9
Kaya huwag daw mabahala
52:03.2
Hanggang sa meron pa kaming napansin sir Seth
52:08.2
Bakit kami lamang ang bisita sa baryong may fiesta noon
52:13.4
Wala kaming nakitang kaparehas namin na tagabayan
52:18.2
Wala rin masyadong maraming kabataan
52:21.2
At kukunti lamang tapos
52:23.3
Parang naiiba pa sila sa amin noon
52:26.0
Kabaliktaran sa sinabi ni Isabel sa amin
52:29.6
Parang nagsimula na akong matakot sa lugar na yun
52:34.0
Naalala ko ang sinabi ni Ronald
52:36.8
Hindi kaya tama siya
52:39.5
Hanggang sa pumasok kami sa bahay ng tito ni Isabel
52:43.5
Hindi malis-alis sa isip ko na wari ito yung kapahamakan
52:48.2
Doon ko lamang napagtanto na mali ang napuntahan naming lugar
52:52.7
Bukod sa iba ang kilos na mga tao
52:56.5
Ay iba rin ang pitik ng utak ko
53:00.8
Kinukutuban na ako ng malala
53:03.3
Hinanap ko si Jackson sa loob ng bahay
53:07.3
At nakita kong nakatihaya ito sa kama namin malapit sa may bintana
53:11.7
Papasok na sana ako nang may mapansin akong
53:15.9
Mabilis na anino ng tao ang kailangan ko na ito
53:18.2
At tumakbo pa palayo ng bahay na yun
53:20.2
Rinig ko pa mga paan ito
53:27.5
Mukhang napagod na ganito o nahilo sa amay ng mga tao pero
53:31.5
Umuwi lamang ito para uminom ko nun ng tubig tapos tulog na
53:35.8
Ginising ko ito pero
53:39.2
Ang hirap gisingin sir Seth
53:42.1
Malakas pang hilik
53:44.1
Pagod na pagod siya
53:48.2
Kailan ko ito kasi pumasok si Isabel sa kwarto
53:50.3
Doon ay muling naghihiya si Isabel na kumain na umano
53:55.3
Sinabi kong tulog pa si Jackson
53:58.5
Ay naman dito kay Isabel
54:01.5
Kumain na umano si Jackson kanina
54:04.0
Kaya wala umanong problema
54:05.7
Kami na lamang na hindi pa kumakain kaya magpakabusog umano kami
54:10.4
Bakit kami lang yung kakain?
54:18.2
Hindi rin ito nakasagot kaagad pero nagbawi naman ito ng
54:22.1
Inuuna umano nila mga bisita sa pagkain
54:25.5
Sila naman umanong mamaya ang kakain pagkatapos namin
54:29.4
Mas lumakas ang kotob ko sir Seth sa sinabi niya
54:34.5
Hindi na talaga tama ito
54:38.2
Pumasok ako sa kwarto kung nasa na mga pagkain
54:42.1
Laat kami ay walang gana ng kumain dahil sa nangyari kahit
54:47.4
Masasarap naman ito
54:48.2
Ang ginawa ng mga nakain
54:49.1
Basta sigurado akong iisa lamang ang tumatakbo sa utak naming lahat
54:55.8
Yun ay ang umuwi at makauwi
54:58.0
Iniwan kami ni Isabel dahil tutulong na muna ulit ito sa tito niya
55:04.1
Doon ay napag-usapan na namin huwag kumain
55:08.3
Dahil hindi naman kami gotom at walang gana
55:11.6
Parehas ang kotob naming lahat ng mga oras na yun
55:16.9
Ang ginawa nalangit
55:18.2
Tamang namin ay nagkubkub ng lupa sa ilalim ng lamesa.
55:22.3
Gawa ng lupa na ang tapakan ng kusina nila.
55:26.3
Naglagay kami ng mga ulam roon para hindi nila mapansin na hindi kami kumain at para makita nilang nakuna ng mga pagkain na inihain sa amin.
55:38.4
Gumana ang plano namin yun.
55:40.0
Bumalik ulit si Isabel at sinabing magpahinga na raw kami kasi may kainan pa raw na magaganap at sayaan bukas.
55:50.3
Masyado na raw gabi para luwabas pa kami.
55:53.6
Nagapunan na mano-mano kaya matulog na lang.
56:00.2
Pumasok kami sa kwarto kung saan natutulog si Jackson.
56:04.3
Tulog pa rin ito.
56:06.0
Walang tigil ang hilik na animo ay parang baboy na.
56:10.0
Si Ana at Maria ay magkatabi sa kabilang sulok.
56:15.2
Habang kami namang mga lalaki ay magkatabi rin.
56:19.4
Banig lamang ang tulugan namin.
56:22.6
Malamig pa ang hinihigaan namin noon.
56:25.8
Ang dinala kong kumot ay yun na ang ginawa kong dobles sa banig para walang lamig.
56:32.0
Dumaan ang oras na hindi kami nakakatulog.
56:35.7
Ang ipinagtataka namin ay kung bakit ang mga tao sa labas,
56:40.0
ay buhay na buhay pa rin na akala mo may araw na.
56:44.7
Yung mga siga ng apoy ay nagsisilakihan.
56:48.5
Gawan ang umaabot na ito sa bahay.
56:53.7
Nagsisigawan at nagtatawanan ang mga tao.
56:57.3
Nagmamasid lamang kami tapos,
56:59.5
pasimple kong sinisipa si Jackson para magising.
