Mga Gulay na Pwede “Magpalala†sa Diabetes.- By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:37.0
Very healthy ang squash.
00:39.3
Kalabasa, maraming vitamins, maraming minerals.
00:44.6
Kaya lang, tignan nyo, masyado siyang maraming carbohydrates.
00:49.6
Kunti lang kakainin mo.
00:50.9
Pag dinamihan mo, parang kanin din siya.
00:54.4
Kaya yung blood sugar mo pwede tumasa squash.
00:59.2
Talagang gulay ito eh, patatas.
01:02.2
Ito talaga pampataas ng blood sugar.
01:04.4
Sobrang, merong tinatawag tayong glycemic index.
01:08.7
Ang glycemic index, pag mababa sa 50, 0 to 50, mababa.
01:16.4
51 to 100, mataas.
01:19.6
Ang ibang gulay, yung mga kangkong, mga pechay, glycemic index niya 15 lang maganda, mababa.
01:28.0
Pero itong patatas,
01:29.2
tinaguri ang vegetable, ang glycemic index niya, 86.
01:35.1
Para siyang kaning puti.
01:37.9
So kung yung kanin, nakakataas ng blood sugar, parang kanin siya.
01:42.4
Lalo na pag na-French fries mo yan.
01:44.6
Pero healthy ang patata, sinasabi ko may potassium siya.
01:48.3
Pero ang bilang mo sa kanya, parang kanin.
01:53.1
So nakita nyo ito, gulay, pampataas ito ng blood sugar.
01:59.2
Very healthy yan.
02:00.6
Actually, mas healthy pa siya kaysa sa kanin.
02:03.1
Kanin kasi, medyo maputi lang.
02:05.6
Kulang sa vitamins.
02:07.8
Ito, marami siyang vitamins, ang corn.
02:10.8
Problema, mataas ang carbohydrates niya.
02:15.7
So pag marami kinain mo nito, tataas din ang blood sugar mo.
02:19.8
Isa pa, nakatago, green peas.
02:23.3
Di mo lang halata, ang green peas, marami din carbohydrates.
02:29.2
Green peas, ginagawang snack eh.
02:32.6
Kasi nga, very carbohydrate siya.
02:35.9
So ito yung mga pagkain, babawasan natin kung may diabetes ka.
02:39.7
Isa pa, yung mga prito.
02:42.7
Gulay na naprito, gulay na nilagyan ng butter.
02:46.7
Buttered vegetable.
02:51.6
So pag ganyan, masyadong maraming mantika, hindi na rin nagiging healthy.
02:57.9
Ano nga ito Dok Liza?
03:00.7
Parang kamote, di ba?
03:02.7
Yung mga iba, mga kamote, gabi, pwede naman pero siyempre starchy din siya.
03:09.9
Ito yung mga mababa naman.
03:11.9
So ito yung mga iiwasan or konti lang kakainin.
03:15.9
Ito naman yung mas kakainin nating gulay.
03:19.9
Lahat ito mababa sa glycemic index.
03:23.9
Green leafy vegetable.
03:25.9
Lahat yan mababa.
03:31.9
Kasi eggplant, di ba?
03:32.9
Hindi masyadong carbohydrate siya eh.
03:38.9
Ano itong mga okay?
03:40.9
Tingnan nyo lang eh.
03:42.9
Alam mong okay siya eh.
03:43.9
Ito alam mong medyo tataas eh.
03:46.9
Sa itsura pa lang alam mo na puro carbohydrates.
03:53.9
Low glycemic ito.
03:58.9
Green leafy vegetables.
04:04.9
Cruciferous vegetables.
04:08.9
Maganda lahat yan.
04:12.9
Taas sa vitamin C.
04:15.9
Okay ang kamatis pero huwag din sobrang dami.
04:27.9
Syempre onions and garlic.
04:29.9
Maganda onions and garlic.
04:31.9
Pampababa nga ng blood sugar eh.
04:40.9
Para sa cholesterol.
04:42.9
Onions and garlic.
04:44.9
Kung medyo makuluang tiyan mo.
04:47.9
Tansyahin mo lang.
04:48.9
Tayong mga may irritable bowel syndrome.
04:53.9
Hinay-hinay lang sa onion and garlic.
04:55.9
Very healthy siya.
04:57.9
Kaya lang minsan nakakakabag o nakakulunang tiyan.
05:02.9
Low in carbohydrates din.
05:07.9
Yan ang mga pwedeng-pwede.
05:14.9
Best and worst veggies for diabetes.
05:17.9
Ito yung mga okay.
05:18.9
Kita ba nila Dok Liza?
05:20.9
Pag niluto na sa butter o maraming sarsa.
05:26.9
Nilagyan mo ng Thousand Island.
05:28.9
Nang ranch sauce.
05:30.9
Pag ginawa mo ng delata.
05:43.9
Pag sinobra alat.
05:46.9
Hindi na ganun ka-healthy.
05:50.9
Hindi lahat pork ay gulay.
05:53.9
May gulay na babawasan.
05:56.9
Tuturo ko na rin sa inyo sa prutas naman.
06:00.9
Prutas mas obvious.
06:01.9
May mga prutas talagang medyo ingat ang may diabetes.
06:07.9
Ang magandang prutas.
06:09.9
Mga low glycemic index.
06:16.9
Nakakataas ng blood sugar.
06:18.9
Ano yung mga prutas?
06:21.9
Favorite natin yan.
06:22.9
Pero kung diabetic kayo.
06:24.9
Hinay-hinay dito.
06:29.9
Ang tamis masyado.
06:30.9
Siguro 6 o 10 peraso lang bawat kainan.
06:34.9
Hindi pwede isang bunch.
06:39.9
Grabe ang mangga.
06:40.9
Saan ang mangga natin?
06:44.9
Super pang diabetes yan.
06:46.9
Pampataas talaga ng blood sugar.
06:48.9
Matamis na matamis.
06:55.9
Kung gusto nyo tumaba.
06:57.9
Payat na payat kayo.
06:58.9
Magmanga kayo 3 times a day.
07:00.9
Kahit green mango.
07:02.9
Mataas din calories ng green mango.
07:04.9
Nakakataas din ang blood sugar.
07:11.9
Pag sinobrahan mo.
07:16.9
66 glycemic index ng pineapple.
07:20.9
Ang gulay nga 15 lang.
07:26.9
Kaya pagkain mo na pineapple.
07:28.9
Taas ang blood sugar.
07:29.9
Isang magaling magpataas.
07:34.9
Healthy ang pakwan.
07:37.9
Kung takot ka sa blood sugar mo.
07:46.9
Lahat yan nakakataas ng blood sugar.
07:49.9
Kung hinog na hinog.
07:53.9
Gusto natin piliin.
07:55.9
Yung pinaka matamis.
08:01.9
Mas nakakataas ng blood sugar.
08:03.9
Okay na yung medyo matabang.
08:13.9
Pwede kung ganito.
08:15.9
Pag ganito yung saging.
08:17.9
Taman tama yung pagkahinog.
08:18.9
Pwede kumain sa dalawa.
08:23.9
Kasi maraming potasyo.
08:24.9
Maraming benefit.
08:32.9
Nakakataas na ng blood sugar.
08:35.9
Yung nangingitim na.
08:37.9
Pag nangingitim na.
08:42.9
Pakita natin Dok Liza.
08:43.9
Yung mga low glycemic index.
08:46.9
Na pwede nyo kainin.
08:53.9
Wala tayong peaches dito.
09:12.9
So mas ito kakainin.
09:21.9
Ito yung mga mabababa.
09:23.9
Tulad na sinabi ko.
09:31.9
Pinakita ko na sa inyo kanina.
09:36.9
So sana malinaw ito.
09:38.9
Hindi ko sinasabing huwag kumain ito.
09:40.9
Pwede kayo kumain.
09:41.9
Kung may diabetes.
09:44.9
Isang slice na lang.
09:46.9
Isang slice na lang.
09:50.9
Isang slice na lang.
09:52.9
Isang pisngi na lang.
09:54.9
Yung kalahating pisngi mamayang gabi na.
09:56.9
Hindi sya all you can eat.
09:58.9
Mga 6 hanggang 10 piraso lang.
10:02.9
So hindi lahat ng prutas.
10:04.9
Hindi lahat ng gulay.
10:05.9
Okay sa diabetes.
10:07.9
Pero kung gusto nyo lang magpalakas.
10:09.9
Pwede nyo kainin lahat yan.
10:13.9
So pag mataas ng blood sugar.
10:16.9
Usually papacheck tayo sa endocrinologist.
10:19.9
Binibigay nila lagi metformin.
10:21.9
Okay ang metformin.
10:23.9
Huwag kayo maniwala sa mga fake news.
10:26.9
Kinagamit pa yung mukha namin.
10:28.9
Na masama daw metformin.
10:30.9
Kalokohan po yun.
10:32.9
Gusto lang magbenta ng produkto nila.
10:36.9
Okay ang metformin.
10:37.9
Lahat ng endocrinologist ito bibigay sa inyo.
10:40.9
Maraming benefits ang metformin.
10:42.9
Bababa yung blood sugar.
10:44.9
Blood glucose mo.
10:46.9
Mas maabsorb ng mga muscles.
10:49.9
Mas nagaganot siya.
10:51.9
Nakakapayat pa yung metformin.
10:54.9
At ngayon pinag-aaralan yung metformin.
10:56.9
Baka daw makahaba pa ng buhay.
11:00.9
Medyo makabag lang ang metformin.
11:03.9
So maraming pag-aaral.
11:05.9
Basta nabigyan ng metformin.
11:07.9
Mas maganda yung less namamatay sa diabetes.
11:10.9
Less heart attack.
11:12.9
Medyo malabo lang eh.
11:13.9
42% less heart attack.
11:19.9
Bukod sa metformin.
11:21.9
Bibigyan kayo ng sulfonylurea.
11:23.9
Ito yung mga usually bibigay sa inyo.
11:29.9
Ito yung mga bagong gamot na binibigay nila.
11:32.9
Okay usually combination eh.
11:34.9
Pag hindi nakuha nitong dalawang gamot.
11:37.9
Pwede pa pangatlong gamot.
11:39.9
Or yung iba nag-iinsulin na.
11:41.9
Okay. So sabi ko nga.
11:42.9
Kailangan mababa lagi blood sugar nyo.
11:46.9
Baka 120 and below lang.
11:48.9
Huwag masyado mataas.
11:50.9
Other tips for diabetes.
11:52.9
Check ang blood sugar.
11:54.9
Lalo na kung may lagnat, may sakit.
11:56.9
Kasi naglolo ko ang blood sugar.
12:03.9
Pag mataas ang blood sugar.
12:05.9
Magandang magpababa.
12:07.9
Planuhin yung pagkain.
12:09.9
Huwag basta-basta.
12:11.9
Spacing sa pagkain.
12:16.9
Sabi ko tubig lang.
12:17.9
Tubig ang pinakamaganda.
12:19.9
Pag nag-juice kayo bawal din sa may diabetes.
12:22.9
Juice. Matatamis.
12:24.9
Kahit sabihin mo pa fruit juice.
12:26.9
Mas healthy pa yung prutas mismo.
12:28.9
Imbis na mag pineapple na juice ka.
12:31.9
Better yung pineapple na kainin mo.
12:34.9
Kahit mataas yung glycemic index niya.
12:36.9
At least yung prutas maraming fiber.
12:39.9
Yung fiber nakakatulong yun.
12:41.9
Pampabagal ng absorb ng blood sugar.
12:43.9
So better pa rin yung piña na actual kaysa pineapple na juice.
12:49.9
At iba pang mga juice.
12:51.9
Pero kung hindi kayo takot tumaba.
12:54.9
Hindi kayo takot sa blood sugar.
12:56.9
Wala kayong sakit.
12:57.9
Pwede naman yung mga juice.
12:58.9
Hindi ko naman pinagbabawal.
13:00.9
Ito lang naman pang diabetes na mataas ang blood sugar.
13:04.9
Stress and anxiety.
13:08.9
Minsan reward ng sarili.
13:11.9
At meron kang kaibigan para maganda ang outlook.
13:15.9
Para makontrol ang diabetes.
13:17.9
Sana nakatulong po ito sa mga dapat kainin at bawal kainin na prutas at gulay sa diabetes.
