10 Sakit ng Umeedad (Age 40 plus). - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:50.7
Kaya, mas hirap tayo huminga.
00:53.9
Mabilis na yung heart rate natin.
00:56.4
Magugulat kayo, mas hinahay blood na.
00:59.6
Pati yung mga arteries natin, yung mga ugat natin, mas matigas.
01:03.6
Kaya, mas hinahay blood na yung mga tao.
01:06.4
So, yan ang binabantayan.
01:07.9
Kailangan natin regular exercise.
01:10.7
Di ba? Yung diet na lagi ko tinuturo.
01:13.8
Bawas baboy, baka, tigil sigarilyo.
01:17.3
Sapat na tulog at maintenance medicine kung kailangan.
01:21.1
Kasi yung puso nga, nagbabago.
01:23.5
Mas hirap pag tumatanda tayo.
01:25.9
Number 2 health problem.
01:28.6
Pag nagkakaedad, mas mahina ang bones, joints, and muscle.
01:35.6
Di ba? Pagbata ka, tigas ng buto natin.
01:38.5
Kahit matumba ka, walang problema.
01:40.5
Pero, pag nagkakaedad, yung buto natin, mas mahina na siya.
01:44.6
So, humihina yung bones natin.
01:47.3
Kaya nga, ang payo natin, bago mag 30 years old,
01:52.3
dapat kompleto na kayo sa vitamin D at calcium.
01:57.3
So, pag wala pang 30 years old,
01:59.3
doon na kayo kumain ng maraming gatas, dairy products, calcium supplement,
02:06.3
broccoli, salmon, tofu.
02:09.3
Basta may mga calcium, dillies, para tumigas na yung buto.
02:13.3
Kasi pag matanda na, 40, 50, 60,
02:17.3
Numinipis yung buto.
02:18.3
Kaya pag natumba ang may senior,
02:20.3
pwede siya biglang bumagsak.
02:23.3
At pampatigas ng buto,
02:25.3
konting exercise, konting weights,
02:27.3
4 pounds, 5 pounds,
02:29.3
walking, jogging, lahat yan.
02:32.3
Kasi mas natatagtag yung buto,
02:35.3
mas tumitigas siya.
02:37.3
Okay? So, yung muscle din, lumiliit pag tumatanda.
02:41.3
Number 3 problem ng nagkakaedad na dumarating to sa lahat sa atin.
02:47.3
Mapapansin nyo, nagbabago ang panunaw natin.
02:52.3
Yung tiyan natin, hindi na pareho dati.
02:55.3
Like ako, pagbata ako, kahit anong kainin mo, di ba?
02:59.3
Fried chicken, oily foods, kahit sisig, lahat okay.
03:05.3
Ang bilis natin kumain nung bata.
03:07.3
Pero pagdating nung edad 50, 60,
03:10.3
Ako, pag kumain kayo, parang ayaw na bumaba dito.
03:14.3
Hindi na matunawan, naiimpatso na.
03:20.3
Pag tumatanda, nababawasan ng laway.
03:23.3
Humihina ang galaw ng esophagus and stomach.
03:27.3
Maraming panghihina.
03:29.3
Pati digestive enzymes nababawasan.
03:32.3
So, kailangan pag mas matanda na, mabagal na ang kain.
03:36.3
Mas malalambot na kinakain.
03:39.3
Hindi na pwede oily.
03:41.3
Kailangan na prutas, gulay.
03:43.3
Kailangan na mas maraming tubig.
03:45.3
Bago kumain, dapat may tubig na mainit na.
03:48.3
Ako nga ngayon, napapansin ko,
03:50.3
pag malamig na tubig, parang ayaw bumaba.
03:53.3
Parang tumitigas siya.
03:56.3
Pero pag mainit na tubig, umpisahan mo,
03:58.3
kailangan mabasaan muna itong daanan,
04:03.3
Pag bumaba na yung pagkain,
04:05.3
bago lang tutuloy yung pagkain.
04:07.3
Kasi nga, pag tumatanda, mabagal na ang bituka.
04:11.3
Tapos yung pagdumi,
04:13.3
mas mabagal na rin.
04:14.3
Yan ang pagbabago.
04:15.3
Lahat mararamdaman ito,
04:17.3
pagdating na sigurado ng 60, 70 years old.
04:20.3
Number 4 out of 10 na pagbabago,
04:28.3
Yung dati, madalang tayo umihi.
04:32.3
Every hour, ihi ng ihi.
04:35.3
Sa gabi, gigising.
04:36.3
Sam beses, dalawang beses para umihi.
04:39.3
Pagka-ihi mo, naiihi na naman.
04:43.3
Yung bladder natin, yung pantog, mas lumiliit.
04:48.3
Dati, kaya 500cc ng ihi.
04:51.3
Ngayon, 200cc na lang.
04:55.3
Kumbaga sa goma, mahina na yung
04:58.3
yung pag-contract ng bladder.
05:01.3
Tapos hindi pa maubos lahat ng ihi.
05:04.3
Pagka-ihi mo, may natitira
05:06.3
ng mga 80cc urinary retention mamaya.
05:10.3
Kaya ang tip ko sa inyo,
05:11.3
pag-ihi nyo, maghintay kayo 30 seconds, umihi ulit.
05:17.3
Huwag muna tatayo sa toilet.
05:21.3
Ihi, pahinga, ihi ulit.
05:23.3
At least, dalawang beses iihi tayo.
05:26.3
So, maintain a healthy weight para dyan sa pag-ihi.
05:30.3
Number five, importante din yung utak natin at yung memory.
05:34.3
Umihi na po pag tumatanda tayo.
05:38.3
Mas nakakalimutan na.
05:40.3
Hindi na alam yung sasabihin.
05:43.3
Saan ba iniwan yung cellphone, yung gamit?
05:46.3
Kailangan more circulation para sa utak.
05:50.3
So, for more circulation, exercise.
05:57.3
Diba? Kailangan may kinakausap para walang depression.
06:01.3
Gagamutin yung high blood, high cholesterol, diabetes.
06:05.3
Gamitin ng utak para hindi ma-froll.
06:08.3
Kung utak, parang muscle yan.
06:10.3
Pag di mo ginagamit ng utak,
06:13.3
kaya kahit mag-retire, gawa ka pa rin ang gawa.
06:17.3
Pag walang kausap, matutuliro yung utak.
06:20.3
Number six out of ten, nangihina.
06:22.3
Siyempre, mata and tenga.
06:25.3
Obviously, hindi na makakita sa gabi.
06:29.3
Sa gabi, lalo na pag madilim. Diba?
06:31.3
Hindi ka na makakita. Baka matumba ka.
06:34.3
Kaya lagyan ng ilaw sa gabi.
06:36.3
May konting night light para hindi ka mabangga.
06:39.3
Hindi ka matumba.
06:40.3
Pag matanda, wala na rin balance. Diba?
06:43.3
So, pang dinig natin, mahina na.
06:50.3
Nag-odyo. May problema sa hearing. Hearing loss. Diba?
06:54.3
Check up sa mata. Check up sa tenga.
06:58.3
Number seven, ito importante.
07:01.3
Huwag niyong hahayaan na mapingot at mabungi ang ipin niyo. Kasi,
07:06.3
oras na mabungi tayo,
07:07.3
tapos mahirap magpustiso o maglalagay ng implant,
07:12.3
oras na maubos yung ipin natin,
07:15.3
magkukulang ang nutrisyon natin.
07:18.3
So, papano kakain?
07:20.3
Wala ka ng gana kumain. Hindi ka na makanguya.
07:23.3
So, pag walang ipin pangunguya,
07:25.3
ay lalong manghihina yung katawan.
07:28.3
So, kailangan check up, toothbrush, floss daily.
07:32.3
Number eight, pag dumatanda, siyempre kukulubot.
07:35.3
Wala tayong magagawa dyan.
07:37.3
Kukulubot, makakalbo, mamumuti ang buhok,
07:42.3
ang balat, ang nangingitim dito, mabilis maggasgas.
07:47.3
Siyempre, nababawasan yung mga collagen.
07:50.3
Less fatty tissue, less elastic, maraming wrinkles, maraming age spots.
07:56.3
Ayan, nawala naman akong makeup.
07:58.3
Maraming skin tag, yung mga balat-balat.
08:01.3
So, maligo, mild soap, moisturizer,
08:06.3
mag-sunblock, magmasyado magpa-araw,
08:09.3
tapos maglo-lotion.
08:11.3
Sabi ko, kahit murang lotion, kahit ano lang,
08:13.3
Johnson, kahit anong lotion gusto nyo.
08:16.3
Basta kailangan. Kasi pag tumatanda, kulang na nga oil natin.
08:20.3
Nagda-dry na lahat yan. Dry, dry, dry.
08:22.3
So, lagyan na ng lotion.
08:24.3
Gusto nyo yung mga moisturizer? Pwede.
08:26.3
Pero hindi naman kailangan gano'ng kamahal.
08:29.3
Number nine, nangyayari pag may edad, tumataba.
08:34.3
Malaki ang tiyan, numiliit ang muscle.
08:36.3
Paano? Mabagal ang metabolism.
08:39.3
Tandaan nyo, kung bata kayo,
08:42.3
kaya mo kumain dalawang platong kanin saka ulam everyday.
08:47.3
Kasi bata ka, marami kang energy requirement.
08:50.3
Mabilis galaw mo.
08:52.3
Pag matanda ka na, hindi na pwede dalawang platong kanin saka maraming ulam.
08:56.3
Dapat kalahati na lang. Half cup rice na lang.
08:59.3
So, mas matanda, mas konti ang kakainin mo.
09:03.3
Kung hindi tataba ka na.
09:05.3
So, less food, more water pag tumatanda.
09:09.3
Less carbohydrates, konti na lang yung carbo, more protina para lumakas.
09:14.3
And number ten, pag tumatanda,
09:17.3
syempre, mahina na sa sex.
09:20.3
Pagtatalik, alam nyo na yan.
09:22.3
Pag lalaki, impotent na, hindi na kaya, masakit na ang likod.
09:28.3
Pag babae, pag menopause na, wala nang vaginal dryness.
09:32.3
Mahirap na magtalik, masakit na ang katawan.
09:37.3
Mas matagal na magmalabasan ang lalaki, babae.
09:42.3
So, yan talaga kasama po yan.
09:44.3
Nagbabago hormones.
09:46.3
Yung lalaki, bumababa din.
09:48.3
Alam ko, maraming magyayabang na okay pa sila.
09:51.3
Pero iba yung yabang sa social media, iba yung actual.
09:55.3
So, magpacheck sa urologist ang lalaki kung may problema.
10:00.3
Sa OB-GYN ang babae.
10:02.3
So, para gumanda sex performance,
10:04.3
huwag magpapataba, regular exercise.
10:08.3
Pag matanda na, pwede naman holding hands na lang o magkasama na lang.
10:16.3
So, aabot rin sa ganung stage.
10:18.3
Hindi natin maiwasan talaga.
10:20.3
Kung bata, yung iba, araw-araw, nagtatalik.
10:23.3
Pero pag matanda na, baka once a week, once a month, or once a year.
10:28.3
So, regular exercise.
10:31.3
Yan po ang sampung pangyayari kung may edad.
10:33.3
Actually, ginawarning ako kayo ng maaga.
10:36.3
Para maaga pa, maagapan na.
10:39.3
So, habang kayo ay wala pang 40 years old o 50 years old, doon na kayo mag-exercise.
10:45.3
Para at least yung mga muscle na na-build nyo,
10:48.3
pag tumanda kayo, merong matitirang muscle.
10:51.3
Kasi kung nung bata pa, mahina na.
10:54.3
Medyo lang pa na.
10:55.3
Pag matanda na, mahirap na makahabol.
10:59.3
Sana po nakatulong itong tips natin.
11:03.3
God bless po sa inyo.
