11 Dapat Gawin Kapag Menopause na. - By Doc Liza Ramoso-Ong
00:31.1
pwedeng mag-start sa edad
00:34.1
40 Pwede rin Ah tumatagal to average
00:38.1
tatlo hanggang apat na taon yung iba
00:40.7
hanggang 10 taon average age Usually
00:44.0
nag-start sa 47 to 51 years old Pero
00:47.1
sabi ko nga yung iba 40s pa lang
00:49.2
nagsisimula na tatalakayin natin ng
00:53.0
hormones ang hormones ito ay chemical sa
00:56.1
ating dugo ano nga ba ito galing ito sa
00:59.0
mga glands katulad ng utak sa utak at
01:03.1
para itong Messenger pupunta siya sa
01:05.4
ating mga cellula ano ang example sa
01:08.4
pag-uusapan nating hormones estrogen fsh
01:12.3
testosterone so maririnig niyo yan sa
01:14.6
doctor niyo na obgyn pabago-bago ang
01:18.6
nagiging level ng ating estrogen Kaya
01:22.9
nga nagkakaroon ng mga simtomas ito yung
01:25.9
mga night sweats hot flashes insomnia
01:29.0
masakit ang ulo mainit ang ulo pag
01:33.8
estrogen tatlong klaseng estrogen ang
01:36.4
ginagawa ng ovario natin kaya ko lang
01:38.6
babanggitin para Baka makita niyo to sa
01:40.6
inyong mga gamot may tinatawag na
01:42.6
estradiol estrone at estriol so ito yung
01:46.7
mga gamot ng mga babae sa cellula kasi
01:50.5
ng isang babae para siyang may mga
01:53.2
starters tapos dadaan si hormone si
01:56.0
hormone siya yung parang susi so dala
01:59.4
niya yung estrogen at itong estrogen na
02:02.6
' ay may epekto sa buong katawan ng
02:04.7
isang babae pwedeng sa utak sa puso sa
02:08.5
atay sa ating breast sa ating kuti sa
02:11.8
ating obaryo bahay bata o kaya naman
02:15.2
doon sa ating buto so ito na simulan na
02:20.4
sintomas ng menopause at
02:23.4
perimenopause number one kaya sila
02:30.0
sila hot flushes tsaka night sweats
02:32.6
pawis na pawis sa gabi tumatagal ito ng
02:35.8
isa hanggang limang minuto tapos mainit
02:39.3
pawis may kasamang palpitasyon medyo
02:41.6
hilo ka lutang parang light headed tapos
02:44.6
yung iba may kasama din Parang may
02:46.2
gumagapang sa balat mo parang may ants
02:48.8
doun sa iyong balat ang dalas nito sa
02:51.8
ibang mga babae tatlo hanggang apat na
02:54.8
beses sa isang araw yung iba namang
02:57.4
babae nakakaramdam nito tatlo hanggang
02:59.6
apat Apat na beses kada linggo at
03:02.5
Syempre mahihirapan kang matulog kasi
03:05.4
nga eh ang init eh ' ba nagigising ka
03:08.8
hindi mahimbing ang iyong tulog Bakit ba
03:11.6
nagkakaroon nitong hot flashes o night
03:14.1
sweats o tinatawag na vasomotor symptoms
03:17.4
ah sabi ng Isang doktor sa kanyang
03:20.8
pag-aaral Si Dr Robert friedman ng Wayne
03:23.8
State University School of medicine kasi
03:26.7
tataas nga yung temp ng isang babae so
03:29.0
para ma babaeng temp magpapawis siya
03:31.6
tsaka mamumula siya ibig sabihin
03:41.7
ida-drag gawin o anong gamutan una sa
03:45.1
lahat gumawa po kayo ng diary isulat
03:47.6
niyo yung mga triggers Baka naman ang
03:50.4
Trigger sa inyo O iung nagko-cause eh
03:53.4
mainit na inumin so alisin niyo na yon
03:56.6
or sa pag stress tayo nag-iinit din tayo
03:59.9
Baka may nainom na gamot na nag-iinit
04:02.2
tayo tsaka Iwasan na din ung mga
04:04.7
caffeine ung damit o kasuotan natin
04:07.8
gawin nating layers para mabilis
04:09.7
Magdagdag bawas so pag malamig Dagdag ka
04:13.7
lang pag naman mainit mabilis tanggalin
04:16.3
o bawasan So ibig sabihin layers ang
04:20.0
damit ngayon uso na yung electric fan na
04:22.8
portable Yung kinakabit sa katawan ah
04:25.8
magdala na rin ho kayo Non Pwede kayong
04:28.5
mag-shower bago matulog para Sabi nga
04:31.9
fresh presko tapos pwede kayong maglagay
04:34.9
ng Cold pack sa ilalim ng una ninyo
04:37.8
Tapos bibiling biling niyo yung una niyo
04:39.8
so makakabawas din to ng init tapos
04:42.8
malamig na tubig sa tabi ng inyong kama
04:45.4
tapos extra damit Just in case na
04:48.8
talagang na- soak kayo o talagang pawis
04:51.9
na pawis yung inyong kasuotan so mabilis
04:54.1
lang magpalit makakatulog kayo agad
04:56.4
Pwede kayong mag deep breathing ah
04:58.7
kailangan 6 to 8 breaths per minute
05:01.5
hinga sa ilong exhale palabas sa bibig
05:05.8
pwede ho kayong mag-walk sa bandang araw
05:08.7
30 minutes a day kasi panlaban ho yan sa
05:28.6
naka-concentrate hindi sosobrahan tamang
05:31.5
dami lang kasi nakita nila may
05:33.0
isoflavone sa soya at garbansos ang iba
05:36.9
pang mga pwede nating maramdaman eh yung
05:39.8
vaginal dryness o panunuyo ng pwerta ng
05:42.8
isang babae natuyo numipis yung iba nga
05:47.0
namamaga ang tawag doon atrophic
05:49.3
vaginitis ano ang mga gamutan Pwede ho
05:53.0
kayong gumamit ng ky jelly kapag
05:56.1
nagtatalik huwag Hong lotion o baby oil
05:59.2
nag mag-cause ho yun ng infection um
06:02.2
pwedeng may vaginal moisturizers o kaya
06:05.2
eh mga gamot yung estriol creams ang mga
06:09.2
yun po yyung generic estriol cream
06:12.3
marami Hong brand names yan sa ating
06:14.8
butika nirereseta ho yan ng ating
06:17.4
obgyn inom ng mas maraming tubig Huwag
06:20.8
na Hong sabon ng sabon ng pwerta tubig
06:23.6
lang pwede ng pang wash ung pagsasabon
06:26.2
isabay na lang ho natin pagligo walang
06:29.0
masyadong mababangong mga fabric
06:31.1
softener o mga tatapang na panlabang
06:34.4
sabon Pwede po ang all white cotton
06:39.8
mas mas presko sa pwerta ng isang babae
06:43.8
or boxer shorts Pwede din tapos palitang
06:46.9
palit ng damit agad lalo na pag bagong
06:50.3
exercise next p tayo ay malapit ng mag
06:55.0
menopause may pagbabago na sa ating
06:57.3
regla pwedeng humaba pwede ring umikli
07:01.6
sa iba naman mas heavier yung kanilang
07:05.0
periods kaya nagkakaroon ng problema ng
07:07.8
anemia o kaya naman eh patig O
07:10.3
pagkapagod tsaka sa iba Sobrang sakit
07:13.1
talaga ng puso nila Parang nung sila ay
07:15.9
teenager pareho din ng sakit so check up
07:19.2
po tayo sa ating obgyn kapag may
07:22.6
problema sa ating menses kasi
07:25.5
matutulungan niya kayo number three na
07:29.0
problema ng mga babae eh hindi makatulog
07:33.0
ng tuloy-tuloy so insomnia hindi
07:35.4
diretsong tulog disrupted so Ang
07:37.9
solusyon po natin parehong oras ng tulog
07:40.5
at gising araw-araw iwas na po sa mga
07:43.2
cafe sa hapon at gabi mag-ehersisyo sa
07:46.8
mas maaga para medyo pagod sa gabi yung
07:49.5
kwarto niyo gawin niyong madilim malamig
07:54.3
tahimik next tinatawag na mood swing
07:57.4
sabihin kasi nagme ng yan Masungit
08:01.7
iritable ang dahilan po ay pwedeng yung
08:05.8
yung estrogen natin pero baka naman po
08:08.4
yung stress sa buhay tulad ng pera
08:11.1
pag-aalaga ng may may sakit na magulang
08:14.4
o umedad na magulang problema sa asawa
08:17.7
sa trabaho so ang treatment talaga eh
08:20.7
solusyunan natin yung ating problema na
08:25.2
baka naman naipapasa lang natin sa pagme
08:30.1
sabi agag magm menopause malilimutin
08:33.0
yung memorya kulang na hindi
08:36.2
maka-concentrate ang dahilan talaga non
08:39.3
nakita nila sa pag-aral eh dahil sa pag
08:42.2
edad o kaya ay Maraming iniisip So lahat
08:45.8
ho halos nakakaramdam niyan So Anong
08:48.3
solusyon o treatment gumawa ho kayo ng
08:51.0
listahan ng gagawin araw-araw at basahin
08:53.9
palagi gumawa nga kayo ng listahan hindi
08:55.8
niyo naman binabasa palagi Tapos daily
08:59.9
Ibig sabihin palaging sa lugar na yun
09:02.2
niyo ilalagay yung pera ninyo yung susi
09:04.8
ninyo o yung mga kagamitan niyong
09:06.6
madalas mawala tapos may mga cues kayo
09:10.1
halimbawa sa kitchen e gumamit kayo ng
09:13.6
mga whistling kettle para pag kumukulo
09:16.1
na hindi niyo makalimutan na may iniwan
09:18.7
pala kayong nakasinding kalan at may
09:21.0
timer din kayo sa pagluluto at Sasabihin
09:23.9
niyo malilimutin kayo sa pangalan
09:25.6
ulit-ulitin niyo sa brain ninyo
09:27.8
ulit-ulitin sa isipan lahat Ho tayo
09:31.3
nakaka limot ng pangalan ng ating
09:35.7
kakilala Ito po sa mag-asawa kapag
09:38.8
umedad Syempre menopause anthropos naman
09:41.5
si mister Parang nawawalan sila ng
09:43.5
interest sa isa't isa usually ang
09:46.6
dahilan po non ah Bukod doun sa hormones
09:50.1
eh kasi baka emotionally naging distant
09:54.2
na yung mag-asawa hindi kasi nag-uusap
09:56.8
so ang gamutan o solusyon pag usapan ng
09:59.9
mag-partner ano yung problem nila sa
10:03.0
pagtatalik Actually yung lalaki Pwede
10:05.3
pong mag-consult sa mga urologist doktor
10:07.8
na lalaki para sa lalaki at yung mga
10:11.7
babae naman sa kanilang mga
10:13.7
obgyn So ano ba yung needs expectations
10:17.2
Nasan yung problema may paraan ho lahat
10:19.8
yan may solusyon tapos pag nga ume edad
10:23.9
sasabihin bakit ang bilis tumaba usually
10:27.3
kasi ang dahilan talaga nung pag pagtaba
10:29.6
eh dahil hindi na tayo physically active
10:33.1
ayaw tayong gumalaw-galaw
10:35.3
tamad busy mag-ehersisyo So anong
10:38.7
gamutan tamang dami ng kinakain tapos
10:42.4
yung kinakain natin yung klase ng
10:44.8
pagkain natin mag-ehersisyo tayo
10:47.4
magtitimon once a week tapos yung iba
10:50.4
hindi nagme-make line eh so hindi nila
10:53.3
namo-monitor gawin na natin yon tapos
10:56.2
pag naglalakad tayo uso na ho pedometer
10:58.7
ngayon bilis ng bumili niyan so para
11:00.8
makalakad tayo sa mall sa park or sa
11:03.4
village next naman yung hindi mapigil
11:07.0
ang ihi agag tumatawa bumahing o kaya eh
11:10.7
mabilis maihi So yung ganito eh dahil
11:13.7
numinipis ah ang lining nung daanan ng
11:17.1
ihi dahil sa pagbaba ng estrogen so ang
11:20.0
treatment talaga dito yyung bladder
11:22.8
training sabihin tine-train ung ating
11:25.2
pantog meron din mga tinatawag na keg
11:30.0
exercises ito pambabae panglalaki taas
11:32.9
ang pwet baba taas Maganda po yan
11:37.2
para bumalik yung tamang pag-ihi ang
11:40.2
doktor po para diyan sa mga babae ang
11:44.0
urogynecologist malaki Hong tulong yung
11:47.6
magagawa nila sa inyong mga problema sa
11:53.0
pag-ihi yung iba naman problem kutis
11:56.4
kumukulubot ang kanilang
11:59.4
cuties so ito ho ay dahil sa lahi o
12:01.9
jeans o kaya naman kasi lumiliit din
12:04.2
yung facial bone natin yung buto sa
12:06.6
mukha so ang treatment po mag sunscreen
12:09.6
mags block kayo at laging maglagay ng
12:12.9
moisturizer Hindi po kailangang mahal
12:15.8
mura pareho lang po Pwede po kayong
12:18.1
magpayong tsaka magso marami nag-e daw
12:23.0
sila parang nagkakaroon sila ng migraine
12:25.8
Ito po ay dahil sa pagbaba ng estrogen
12:28.0
so pag iba-iba ng yung Trigger nung
12:30.2
inyong migraine so kailangan po
12:32.4
tanggalin niyo yung mga triggers tulad
12:34.4
ng stress ng puyat ng chocolat so so
12:38.0
gawa kayo ng diary Tignan niyo Ano ba
12:40.6
yung nagiging problem at Syempre gusto
12:43.5
ko hindi kayo magkasakit maraming
12:46.4
nagkakaroon ng sakit sa puso So kung may
12:48.8
high blood kayo iwas po sa sigarilyo
12:52.3
um Ito po pang sakit sa puso at saka
12:55.6
pang high blood ha mag-ehersisyo 30
12:58.6
minutes day maglakad-lakad pag break
13:02.1
time niyo sa trabaho maghagdan imbes na
13:05.0
escalator tapos magbaon kayo lagi ng
13:07.8
rubber shoes yung pagkain gulay prutas
13:10.9
iwas ho sa maaalat kung pwede isda at
13:14.5
nuts ang mas kakainin natin imbis na
13:16.9
karne tsaka yung dami o dalas ng pagkain
13:20.3
dapat po 3 meals a day lang tapos
13:22.8
dalaang meryenda huwag Hong kain ng kain
13:25.2
nguya ng nguya so nasa dami ho yan tapos
13:29.3
para ma Syempre pag may sakit na sa puso
13:32.3
iwas din sa stroke kasi yung mga
13:35.7
irregular heartbeat tsaka yyung high
13:37.7
blood kailangan nating
13:40.4
gamutin ang isa pa rin pong problem
13:42.9
osteoporosis So may mga test po diyan
13:46.0
Kumain Ho tayo ng maraming calcium may
13:49.2
mga milk po for Seniors Pwede po yogurt
13:52.3
sardinas mga berdeng gulay Ano ba yung
13:55.3
mga pwedeng inumin may tinatawag pong
13:57.0
mga calcium carbonate Pwede ho yun pero
13:59.5
isasabay niyo sa inyong
14:01.8
kinakain may mas mahal yung calcium
14:04.9
citrate yun po hindi kailangan isabay sa
14:08.0
sa pagkain para ma-absorb mas may
14:10.6
kamahalan nga lang po at Syempre
14:12.6
kailangan niyo ng vitamin D para
14:14.6
ma-absorb yung calcium sa 20 minuto kada
14:18.0
araw pwede ho tayong magpaaraw o kaya
14:20.9
naman mas kumain ng sardinas y m tamban
14:23.8
galunggong itlog mushroom yung mga
14:26.4
mackarel na mga isda tapos
14:29.6
maglakad-lakad lagi nga akyat hagdan
14:32.4
magsayaw kasi kailangan Hong gumalaw
14:34.4
para hindi lumutong ang ating buto at
14:38.0
lastly Ayoko Hong magkaroon kayo ng
14:40.3
breast cancer Syempre mas umedad tayo
14:42.8
tumataas ang risk so libre naman ho
14:46.2
magkapa ng ating breast kada katapusan
14:49.0
ng buwan or kada ak ng buwan gawin niyo
14:51.6
ho yan buwan-buwan at Syempre kung pwede
14:54.1
tayong magp mammogram kada Dalawa o
14:56.4
tatlong taon pag edad natin ng 40 pa
14:59.8
so sana po sa mga kababaihan na malapit
15:03.5
na sa menopause perimenopause Ito po ang
15:06.5
dapat natin gawin salamat
