Pag Tumatanda, Bakit Madalas Masamid at Mabulunan? - By Doc Liza Ramoso-Ong
00:36.2
natin sila sa pag edad po kasi
00:39.3
nabubulunan ng isang tao Gusto mo
00:42.1
malalambot na ung pagkain mo kasi yung
00:45.2
ipin mo maaaaring nabungi na o kaya yung
00:47.9
iyong pustiso hindi tama yung fitting
00:50.7
hindi ka makakain hirap kang lumulon ang
00:54.2
dami pang nagkakaroon ng tinatawag na
00:56.6
pulmonya dahil pumasok ang pagkain sa
00:59.3
baga ito yung tinatawag na aspiration
01:02.3
pneumonia ipapaliwanag natin isa-isa at
01:06.0
kapag umedad humihina sila kaya merong
01:09.5
tinatawag na frailty Syndrome frailty
01:12.8
humina sila ano ba ang nararamdaman ng
01:15.6
isang umedad nanghihina
01:19.4
nahahapo mabagal na silang maglakad o
01:22.3
kaya hindi na makaakyat ng hagdanan
01:25.0
hapung-hapo napapagod o minsan ayaw na
01:28.2
nilang gumalaw low energy
01:31.8
namamayat ang problema dito kapag payat
01:35.6
ang ating mga matatanda magkakaroon sila
01:38.4
ng bedsore hindi gagaling yung sugat
01:41.1
nila kasi kulang sa protina so ang
01:44.0
nangyayari malnutrition na dehydration
01:48.1
pa dahil hindi na sila umiinom at
01:50.7
pumapasok ang pulmo niya o aspiration
01:54.6
pneumonia dito sa ating mga may sakit
01:57.0
umedad na stroke ulyan o kaya
02:08.0
lunok nawawala yung kanilang pang-amoy
02:11.3
pag nawala pang-amoy nawawala na rin ang
02:14.5
kanilang panlasa yung sikmura nila
02:17.8
mabilis mabusog so sasabihin nung utak
02:20.6
nila busog ka na Huwag ka ng kumain so
02:23.4
ang tawag dito walang ganang kumain o
02:25.5
yung tinatawag na
02:27.4
anorexia tapos gusto nila pare pareho
02:30.2
ung kinakain nila kasi nga mahina din na
02:33.6
din yung muscle ng kanilang dila so
02:36.0
hindi sila makalunok kaya sila nasasamid
02:39.5
kaya sila nabubulunan ang iba pang
02:43.4
problema walang kasabay kumain ayaw ng
02:46.2
kumain Syempre agag Senior ka na Medyo
02:50.5
kapos ka sa pera o nagtitipid ka so
02:53.1
kulang ung mga nutrison na kinakain nila
02:56.1
kasi nagtitipid din kaya hindi sila
02:59.9
kakain ng mahusay tsaka mas hirap silang
03:03.1
magluto mas hirap na silang kumain dahil
03:06.2
may arthritis ang kanilang mga kamay ito
03:09.0
yung mga dapat nating bantayan sa mga
03:12.1
umedad nating mga matatanda kasi Pag
03:15.6
nangyari yan hindi na ho sila
03:19.5
makakalunas pumapayat sarcopenia pag ho
03:24.7
malnourish tapos yun nga Hindi sila
03:27.4
nagtu-toothbrush kaya din nagkaka
03:30.2
pneumonia kasi may mga bacteria doon sa
03:32.2
ating bibig agag ho hindi sila
03:34.4
nag-toothbrush pagkatapos kumain maaari
03:37.4
rin pumunta doon sa kanilang baga tapos
03:40.8
lumalambot ang kanilang buto ganun din
03:43.5
ang kanilang kalamnan kaya pahina sila
03:46.6
ng pahina at papayat ng papayat at
03:49.5
lalong lumalala yung problema sa
03:52.0
paglunok kaya na nagtataka kayo Bakit
03:54.6
nung 50s ako madalas na akong masamid
03:57.5
Yun po yung mga nagiging problema ngayon
04:00.5
ang aspiration pneumonia ay dahil
04:03.2
nahirapan silang lumunok Hindi
04:06.5
makauban naman yung pakonti-konti laway
04:09.6
doun sa bibig nila pumapasok pala yun
04:12.3
doon sa kanilang baga bukod pa sa mababa
04:16.0
ang kanilang immunity o panlaban sa
04:18.5
sakit kaya dito pumapasok yung mga
04:21.2
bacteria galing sa pagkaing kinain o dun
04:24.7
sa ininom na tubig at pupunta dun sa
04:27.5
kanilang baga Ano ang Sintomas nito
04:30.9
minsan nagkakaroon sila ng lagnat
04:33.3
mababang lagnat lang low grade Fever
04:35.6
isang araw sa bawat linggo So magtataka
04:38.9
ka Bakit buong isang buwan
04:40.1
paminsanminsan nilalagnat siya So
04:42.3
kailangan alerto na ho tayo baka
04:44.7
nagpupulong niya na ang alaga ninyong
04:47.5
may edad O Senior mabilis mahapo inuubo
04:51.5
pasam dids yan Minsan sasabihin niya
04:54.0
bakit parang hirap akong huminga Hirap
04:56.4
akong lumunok minsan masakit ang
04:58.6
kanilang dibdib Minsan naman pawis na
05:01.2
pawis Hindi naman nilalagnat pero pag
05:03.9
nakita niyo ng nangingitim kailangan na
05:06.6
po ng chest x-ray at dalhin na po natin
05:09.4
sa ospital baka nagkakaroon na ng
05:12.0
aspiration pneumonia Anong pwede nating
05:14.9
gawin para hindi mangyari too yan nga po
05:17.1
yung sinasabi ko kapag yung alaga ninyo
05:20.5
ay lagi lamang nakahiga kailangan medyo
05:23.7
iuupo ninyo ng matagal Pag kumain
05:26.6
kailangan 1 hour pagkatapos Kum ay
05:30.0
nakaupo pa rin palakasin ang muscle sa
05:33.2
paglunok paano yon doun ho pumapasok
05:35.9
yung mpro ng pagkain so bibigyan niyo
05:38.5
sila ng maraming protein o masustansyang
05:42.0
pagkain ngayon kasabay na rin po ng
05:45.5
aspiration pneumonia mabilis mabulunan
05:47.9
ang ating mga matatanda pag edad ng 65
05:51.0
years old Alam niyo ba 7 times mas
05:54.7
nabubulunan ang mga Seniors kumpara dun
05:58.0
sa mga batang edad isa sa hanggang apat
06:00.5
na taong gulang So ano ba yung mga
06:03.6
pagkaing madalas makabulan sa kanila so
06:06.8
kailangan aware tayo ha pag kumakain
06:09.6
sila pag nakita niyo universal sign niya
06:12.4
nakahawak doun sa may dibdib Huwag niyo
06:14.4
na Hong tanungin na Okay ba kayo Hindi
06:16.6
ipalagay niyo na na baka nabubulunan so
06:19.1
kailangan niyo ng paluin ang kanilang
06:22.1
dibdib kailangan aware din tayo Ano ba
06:25.0
ang pinapakain natin dun sa ating mga
06:26.8
Seniors Ito po ang mabilis makas samid
06:30.6
makabulan choking at saka Ito yung mas
06:34.0
hirap silang kainin bread ah mga hindi
06:38.3
malambot na gulay mga bisk so iwasan
06:41.7
nating ah ibigay yan So anong gagawin
06:44.4
natin ito pong tinapay tsaka yung
06:47.2
crackers ilubog niyo po sa sofas o kaya
06:49.6
dun sa iniinom nilang tsaa kailangan
06:52.0
malalambot lahat ang kanilang kinakain
06:54.4
Hwag niyo na Hong bigyan ng mga candy at
06:56.5
kakina malalagkit kasi
06:59.6
yan ung mga grapes kailangan nginuya
07:02.5
mabuti Akala niyo buong grapes naku pag
07:05.3
ho nalimutan nila yan mabubulunan sila
07:08.2
matitigas na mga karne Huwag niyo na
07:10.6
Hong bigyan ng mga nuts eh Tayo nga na
07:13.0
normal people ' ba pag nagn tayo lagi
07:15.3
tayong nasasamid Huwag niyo na Hong
07:17.4
bigyan ng Bubble gum mga keso pag Apple
07:20.6
o prutas Durugin niyo po muna pati mga
07:23.4
gulay durog na durog ang kailangan Huwag
07:25.8
niyo naong bigyan ng mga popcorn at ito
07:29.0
pa po po ang gusto ko pagdating sa
07:31.6
matatanda kasi ag sobrang Ah malabnaw
07:35.8
yung kanilang mga sofas Yan po ang
07:38.0
nag-aasar pneumonia kailangan medyo mas
07:40.7
malapot kasi nakita nila yung medyo
07:43.6
malapot laap na sabaw mas hindi po
07:46.2
pumupunta sa baga ng isang tao so kapag
07:51.0
para maibigay natin yung tamang dami ng
07:53.7
pagkain doon sa ating mga Seniors hindi
07:55.5
masamid hindi mabulunan Ito po ang
07:58.0
gagawin natin number one lambutan yung
08:00.4
kinakain nilang pagkain kung pwede
08:04.0
gilingin Durugin pureed giling gawin po
08:08.1
natin pira-pirasuhin natin ng maliliit
08:10.8
Huwag pong bibigyan ng malalaking piraso
08:13.0
Yung hindi nila kayang kagatin at saka
08:16.1
nguyain Eh kasi nga Sira na nga ipi nila
08:18.3
' ba So kailangan yung pwedeng paglunok
08:21.9
nila eh Hindi naman sila mabubulunan
08:24.2
Sabi ko nga wala na silang pang-amoy at
08:27.3
saka panlasa lagyan ho natin ng mga
08:29.8
natural na pampalasa yung kanilang
08:32.2
kinakain para makakain sila ng marami
08:34.3
Ano po ang mga natural oyster sauce
08:37.7
itong ating mga bawang sibuyas luya
08:42.4
Pagdating naman ho sa pampalasa herbs
08:44.8
Meron po tayong mga oregano mga thyme
08:47.7
mga rosemary yung mga dahon-dahon
08:50.3
Paminta Yan po nalalasahan nung ating
08:53.2
mga Seniors pati ung sili So pwede niyo
08:56.4
pong lagyan ng konti tapos sabi ko nga
08:59.1
ung tinapay at saka bisk ilubog doun sa
09:02.5
inyong sofas o dun sa kanilang tsaa
09:05.8
sabihin po nguyain mabuti tagalan ang
09:10.2
pagnguya Focus Huwag niyo pong
09:12.3
kakausapin agag sila
09:14.5
ay kumakain kahit tayo na hindi pa
09:17.5
Seniors kailangan po Focus sa pagkain
09:20.6
Hindi niyo po napansin na samid kayo
09:22.9
kasi sinasabayan niyo ng pagkausap sa
09:25.9
ibang tao small bites liitan niyo po ang
09:29.5
kanilang mga kutsara para konti-konti
09:32.1
lang yung kanilang pagay sa mga taong
09:34.7
madalas masamid mas maliit na kutsara
09:37.4
better diretso po ang ating pag-upo Chin
09:41.1
tuak Huwag pong nakaganyan kasi bubukas
09:44.2
po yung epiglottis So pupunta doon yung
09:46.3
pagkain papunta sa baga so kailangan
09:49.2
medyo nakababa ang inyong Baba tapos
09:52.7
Medyo naka forward Focus So yung katawan
09:57.0
kailangan Medyo naka forward ng konti
10:00.2
para yung pagkain pag nakad diretso po
10:02.5
yung inyong upo eh yung pagkain Pag
10:05.0
dumaan hindi papasok doun sa inyong
10:08.0
lungs pag ho kumakain yung iba kasi
10:11.6
pinagsasabay yung solid at saka lalagyan
10:14.7
ng sabaw o kaya halimbawa kung Mommy
10:16.9
yung kinakain niyo o kaya papainumin
10:18.6
Huwag po kahit ho sa bata hindi nga
10:20.9
dapat ginagawa yon solid muna na pagkain
10:25.1
pag nanguya na lunok saka niyo po
10:27.3
painumin huwag pong pinagsa sabay
10:30.2
alternate ika nga huwag magsasalita
10:33.3
habang kumakain at sabi ko nga Pwede
10:36.8
pong lagyan ng mga pampalapot ang mga
10:40.0
sabaw ng Seniors importante po ito lalo
10:42.7
na doun sa mga may stroke Ah ano pong
10:46.4
mga pampalapot na pwede nating gawin mga
10:49.0
dinurog na patatas ah lakat ang saging
10:54.0
Pwede pong lagyan ng yogurt lagyan ng
10:56.6
dinurog na kamote o kaya naman
10:59.4
cornstarch Ah mas palaputin niyo yung
11:02.8
kanilang mga sabaw mas safe po yan sa
11:05.5
ating matatanda kaya nga pag ho
11:11.1
kailangan po Medyo malapot yung inyong
11:13.9
pagtimpla dadamihan niyo na po yung milk
11:16.2
nila ' ba sabi ko kailangan nila ng
11:18.0
protina tsaka in a way pag mas malapot
11:21.0
mas hindi po sila masamid o magpul moo
11:24.6
niya para po malaman kung okay yung
11:27.6
kanilang paglunok pwede po tayong
11:29.8
magkonsulta sa mga speech therapist
11:32.4
doctor Yun po ang makakapagsabi kung
11:35.4
tama ba O may lakas ba yung muscle ng
11:37.8
kanilang dila at pang lunok so pag
11:41.2
nakita niyo po ang isang tao ay
11:43.1
nakaganyan ah Kailangan po Tapikin ang
11:48.1
kanilang likod doon sa pagitan nung
11:50.0
shoulder blades o kaya naman hawakan
11:52.7
dito sa mataas na tiyan nila At i-im
11:56.0
leck maneuver para po mailuwa nila ung
11:59.4
kanilang ah kinain na nakakaba so sana
12:03.2
po maisalba po natin ang buhay ng ating
12:06.7
mga Senior Salamat po
