00:49.0
Pagkahapon, yun ang tinda ko.
00:51.0
Sa umaga, babangon ako ng madaling araw para maglaku ng dyaryo.
00:57.0
O, maangkas ako sa bush.
01:00.0
Eh, liit ko pa noon kahit na maaksidente ka.
01:04.0
Lahat ng pagsisikap para maging babuhay ka ng patas, ginawa natin eh.
01:11.0
Inga, kinukwento ko sa inyo, no.
01:14.0
Mga more than 10 years ago, no, tayo nagsisimula sa dyaryo.
01:19.0
Tagal tayo nawala eh, sa radyo eh.
01:22.0
Noong makabalik ako, sa dyaryo muna eh.
01:25.0
O, eh, masakay kami ng jeep.
01:28.0
Talagang pinagbubuti natin ang trabaho natin bilang kulumnista.
01:36.0
O, kasama ko yung reporter na yun.
01:38.0
Magaling din sumulat yun, kaya lang may pagkakatok din yun eh.
01:42.0
Pero masipag siya.
01:44.0
Kabi niya, diba, lahat naman ang ginagawa natin.
01:46.0
Gusto kong maiyak eh.
01:48.0
Noong sinasabi niya sa akin, dinadaan ko lang siya sa tawa, sa biro,
01:56.0
para hindi niya dibdibin, diba, yung hinanakil.
02:02.0
Tapos mababalitaan mo sila.
02:06.0
O, yan ba, paano niya nakuha yan?
02:09.0
Kaya nila gustong mapuesto para mapasaka nila lahat, mga kaibigan,
02:16.0
sa pamamagitan ng pera ng taong bayad.
02:19.0
Hindi naman nila gagawin yung mga sinasabi nila eh.
02:23.0
Magingat kayo kapagka ang sinasabi ng kandidato galing sa mahirap,
02:33.0
Kasi yan ay walang kinalaman para kang maging mabuting public official
02:40.0
o maging mabutik ang tao.
02:42.0
Walang kinalaman yan doon sa pagkatao mo.
02:46.0
Kung ikaw ay mahirap o mayaman.
02:48.0
Ano ibig mo sabihin? Yung mayaman, masama ugali.
02:51.0
Ibig mo ba sabihin, kapagka mayaman, hindi na siya marunong tumingin sa kalagayan ngayon?
03:03.0
Meron ding mga matitino, diba, na alam nila.
03:08.0
Ang unang tinutuklas dyan, yung motibo ng pagpatay kung may napatay.
03:17.0
Hindi ba? Yung motibo ka agad.
03:20.0
Ito, tandaan nyo ha.
03:23.0
Kapag makikinig kayo sa opinion ng iba,
03:26.0
ito susi para hindi kayo magkamali.
03:30.0
Ang una mong titignan, yung credibility nung nagko-komentaryo na pinakinggan mo.
03:40.0
Kung yun ay radyo, kung yun ay TV,
03:43.0
o kaya nagsusulat sa dyaryo na basa mo.
03:48.0
Ano yung credibility?
03:50.0
Kapanipaniwala ba itong taong ito?
03:54.0
Halimbawa, nagtatanggol siya o bumabanat siya
03:58.0
doon sa gusto mong tao.
04:00.0
Huwag mo siyang hatulan bilang isang tao,
04:03.0
pero tignan mo yung credibility niya doon sa sinusulat niya.
04:09.0
Halimbawa, e yan, nakikinabang kay Presidente Duterte.
04:14.0
E wala ka maniwala ron.
04:16.0
Humanap ka nung ibang magandang opinion
04:19.0
para mabalansin mo yung utak mo.
04:21.0
Sabi ko sa inyo, hindi lahat ng bumabanat,
04:25.0
hindi lahat ng pumupor, e.
04:28.0
E dapat nyo ng pakinggan, paniwalaan.
04:32.0
Ang una kasing kinu-question sa media,
04:36.0
yung credibility mo, e, ng pagbabalita mo.
04:40.0
Baka mamaya, katulad nun,
04:42.0
bakit ginagawa yung pag-twist, pagbaluktot
04:48.0
sa mga istorya sa balita.
04:53.0
Tanggalin mo yung pakinabangan nila ngayon.
04:56.0
E yan lang ang basihan, sukatan,
05:00.0
kung paano kayo dapat maniniwala sa balita.
05:04.0
Hindi lahat ng nababasa nyo, e, totoo na yun.
05:09.0
Ang una mong kukwestionin yung credibility ng isang tao,
05:15.0
katulad lang sa krimen.
05:17.0
Sa krimen ba, ano ba unang tinutuklas
05:21.0
sa isang pangyayari, sa isang naganap na krimen?
05:27.0
Ang unang tinutuklas diyan yung motibo
05:32.0
ng pagpatay kung may napatay.
05:36.0
Yung motibo kaagad ang ini-establish.
05:40.0
Ngayon, pagka may motibo,
05:42.0
alamin nila kung sino yung mga may motibo
05:47.0
para luta silang paso.
05:49.0
Ganon din sa mga balita.
05:52.0
Alam nyo yung pagsisinungaling, ha?
05:55.0
Mabubuko ka riyan, e, mga kaibigan.
05:58.0
Mabubuko ka. Darating ang sandali.
06:02.0
Katulad lang yan ang isang kwento,
06:04.0
pero totoo ito, e.
06:06.0
Ito, magandang kuha nito, magandang halimbawa.
06:11.0
May isang babae ang...
06:14.0
Alam nyo yung mga supermarket, di ba?
06:17.0
Pupunta ka riyan.
06:19.0
Merong butchery, di ba?
06:23.0
Yung bilihan ng mga karni, manok, di ba?
06:29.0
Pumunta yung isang babae roon
06:32.0
bago magsara yung tindahan.
06:37.0
At tinanong niya kung meron ba kayong chicken?
06:42.0
Sabi nung butcher,
06:45.0
binuksan niyo yung freezer, e.
06:47.0
At kinuha niya yung nag-iisang manok
06:51.0
na nando doon sa freezer.
06:54.0
At nilagay niya sa timbangan, di ba?
06:58.0
Eh, ang timbang ay 1.5 kilo.
07:02.0
Yan, mga kaibigan.
07:04.0
Ngayon, inignan nung babae yung chicken, ha?
07:09.0
Doon na nakalagay doon sa timbangan.
07:11.0
At tinanong niya,
07:13.0
meron ka pa bang mas malaki diyan, ha?
07:19.0
Ginawa nung butcher, kinuha yung manok,
07:22.0
inilagay sa freezer, ha?
07:25.0
Pagkatapos, yun ding manok na yun,
07:29.0
Kunyari, nilagay niya sa freezer,
07:31.0
tapos kumuha siya,
07:33.0
pero yun din yun.
07:35.0
Ibinalik niya kasi isa na lang yung manok, e.
07:39.0
Kinuha niya ulit,
07:42.0
pagkatapos, inilagay niya ulit sa timbangan.
07:48.0
ang ginawa niya para madagdagan yung kilo,
07:53.0
e, sinabit niya yung isa niyan,
07:55.0
daliri doon sa timbangan, ha?
07:58.0
Na hindi nakikita nung babae, nakatago.
08:01.0
Yun, daliri niya nakadiin doon sa timbangan.
08:05.0
ang timbang, dalawang kilo na,
08:10.0
Ang sabi ngayon ng babae,
08:12.0
Wow! That's wonderful!
08:17.0
O, sige, bibiling ko pareho yan.
08:21.0
Yung parehong manok,
08:25.0
Isipin mo, nanloko siya, e.
08:28.0
Ngayon, doon niya narealize, ha,
08:31.0
na kapag kayong iyong integridad
08:35.0
at yung reputation mo
08:38.0
ay nalagay sa alanganin.
08:45.0
Masisira yung integridad mo
08:48.0
at reputation mo.
08:49.0
Saan ka ngayon kukuha pa ng isang manok?
08:52.0
E, kukuni nung babae, pareho.
08:56.0
Yan ang ibinubunga
08:58.0
ng pagsisinungaling.
08:59.0
Wala ngayon siyang mailabas.
09:03.0
tayo po ay magpapaalam na.
09:06.0
May pagkakaisa sa bawat nais.
09:12.0
Ngayon, ako nababahala dito.
09:15.0
Yung mga tao kasing ganyan
09:17.0
na sobra na ang kasamaan.
09:20.0
Alam nyo ba yun ang nangyari?
09:23.0
Sa panahon ni Nui,
09:29.0
na gumawa ng barko.
09:39.0
yun ay yung oras na gugunawin mo yung mundo
09:43.0
sa pamamagitan ng baha?
09:46.0
Sabi ng Panginoong Diyos sa kanya,
09:50.0
makikita mo yung tupa.
09:54.0
Diba yung tupa, kulay puti yan?
09:57.0
Magkokulay dugo, mga kaibigan.
10:02.0
So, ano nangyari dun sa tupa?
10:05.0
Ang ginawa kasi sinabi ni Nui yun sa mga tao
10:10.0
na magkokulay dugo ang tupa sa bundok.
10:17.0
Alam nyo ginawa ng mga loko
10:20.0
na hindi naniniwala kay Nui.
10:25.0
Ang ginawa nila, tinudyo si Nui.
10:30.0
Yung kumbaga, binuli. Diba?
10:34.0
Ang ginawa nila ay binuhusan nila ng dugo ng hayop,
10:41.0
Mga kaibigan, kaya nagkulay dugo.
10:46.0
Sila yung ginamit na kasangkapan.
10:50.0
Yun na rin ang ginamit ng Panginoong Diyos
10:52.0
para gunawin ang mundo sa panahon ni Nui.
10:56.0
Kasi tinudyo nila, kala nila si Nui ang kanilang tinutudyo.
11:01.0
Hindi nila alam, Panginoong Diyos ang tinutudyo nila.
11:06.0
Kaya dun na nagsimula ang pagbaha, mga kaibigan,
11:14.0
na pumatay sa mga tao.
11:19.0
Sa panahon naman ni Moises, eto.
11:24.0
Hindi ba ang sabi ng Panginoong Diyos kay Moises,
11:28.0
magpapadala siya ng mga salot.
11:32.0
Sampung salot nga yung pinadala ng Panginoong Diyos.
11:38.0
Yung ikasampung salot na pinadala ng Panginoong Diyos,
11:43.0
ang nangyari, namatay yung anak nitong si Paraon.
11:51.0
Kasi ginamit ng Panginoong Diyos yung sumpa ni Paraon
11:59.0
at yung ginawa ni Paraon sa mga tao
12:04.0
dahil sa takot niya, sa galit niya kay Moises,
12:14.0
ipinag-utos nitong si Paraon na lahat ng panganay patayin.
12:22.0
Akalain ninyo sa bibig niya nang galing yung sumpa.
12:29.0
Kaya pati yung anak niyang bata ay namatay.
