00:31.7
Wag naman sana kasi hindi makapag-testing ability yung mga Pilipino.
00:36.0
Pero after some time, yun na, parehistro na. One year, two years.
00:40.0
Pero sukat ko talaga isang taon, okay na.
00:41.9
Pag nakita mo na na one year, okay, parehistro ka na.
00:44.2
Pag naman one year, wala pa din at talagang malabo.
00:47.1
Eh, either isara muna yung negosyo mo kasi hindi talaga.
00:50.0
Or mag-start ulit ng bagong testing.
00:52.4
Pero pag one year nang gumagana yung testing, parehistro na yun.
00:56.1
Parang fair naman.
00:57.4
Egols eh. Egols talaga dun sa lumalaban ng tama pag matagal na.
01:01.8
Meron ko pang makikita yung talaga, yung kalaban mo pala na malakas din.
01:05.1
Yung umagaw ng market mo, malalaman mo, hindi pala nakarehistro.
01:08.4
Mababa trip ka talaga, kaya pala nakakataga ng presyo eh.
01:12.0
Kasi hindi nakakumpliance eh.
01:15.1
Ang laking porsyento ng cost sa, ano ah, sa rehistro.
01:18.2
Ang laking porsyento ng cost.
01:19.6
Eh, pag pinasa mo sa discounted sa price mo yun, ang laki nun.
01:23.8
Talagang deciding factor yun kung sa'yo bibili o doon sa kalaban.
01:28.2
Hindi pwedeng sakto lang.
01:30.1
Pag maluwag sana yung pagpaparehistro, maluwag lang.
01:32.9
Pero pag maikpit, maikpit dapat talaga.
01:34.9
Hindi pwedeng sakto lang.
01:36.1
Hiniikpitan lang yung ano, yung nasa gitna.
01:39.6
Nako, eh sa totoong buhay, yung nasa gitna yung alanganin eh.
01:42.7
Kasi yun, may cost, may fixed cost na yung mga negosyo yung nasa gitna.
01:45.7
Eh, nasa gitna ng tagumpay saka ng alanganin.
01:48.1
Eh, malaking pagbabago yun.
01:49.4
Maikpit sila ngayon makasingil.
01:51.1
Kasi yung buong transaksyon.
01:54.2
Nasa black market kung tutuusin eh.
01:56.2
Kasi nasa online.
01:57.4
Dati yung mga binibili natin sa online, lahat naman yun nasa mall binibili, diba?
02:02.2
Eh, nakarehistro sa mall.
02:03.4
Ngayon, nasa TikTok, nasa Shopee, Lazada.
02:07.4
Kaya yun yung iniispatan nila.
02:09.4
Kasi ang daming ikot ng pera doon sa mga platform na yun na hindi nalilista.
02:14.4
Ay, ang daming pera nun sa perspektiba ng gobyerno.
02:18.4
Pero tama naman talaga na i-implement yun.
02:21.4
Tama lang talaga.
02:23.0
Lahat nakarehistro.
02:24.2
At sa akin lang, hindi magrehistro bago mag-testing o bago magsimula.
02:29.2
Yun lang nga ang aking pinupunto na hindi mo kailangan magrehistro bago mag-testing.
02:34.6
Kasi nagiging ano siya eh.
02:36.2
Nagiging dahilan para hindi makapagsubok yung future entrepreneur.
02:41.2
Pero pag gumagana na, yun, i-required lang iparehistro.
02:45.2
Yun ang aking botong sitwasyon.
02:48.2
Huwag naman sobrang hikpit na bago ka mag-start, magbenta ng isa,
02:52.2
eh dapat nakarehistro ka na.
02:54.0
Sa ibang bansa kasi ganun.
02:55.4
Diba, yung may mga bansang hindi ka talaga makakapag-testing.
02:58.6
Dito pa nga sa Pilipinas, mapalad pa tayo.
03:00.8
Kaya mong mag-testing ng magbenta ng produkto mo sa market na hindi ka pa sure.
03:06.0
Kasi wala ka pang commitment sa papeles.
03:08.2
Huwag sana yun ang hikpitan kasi yun ang mali.
03:11.0
Masasakal naman nun yung pag-encourage natin sa mga Pilipino na mag-testing mag-negosyo.
03:17.6
Yun naman ang bad effect nun.
03:19.2
Pag sa umpisa pa lang pinagbawalan na kagad mag-testing,
03:22.2
mag-testing makabenta o mag-execute ang lahat.
03:24.8
Sabi doon sa pag-check ko nung isang araw,
03:28.0
wala ka naman talagang babayaran kapag wala kang garuto ka laking kita.
03:32.0
Pag walang garuto ka laki yung total annual income mo.
03:34.6
Pero maliit lang yun eh.
03:35.6
Lalagpas at lalagpas naman talaga doon.
03:37.2
Doon ma-inspire yung iba.
03:38.6
Ay, wala namang palang babayaran eh.
03:39.8
Maliit lang yung kita ko.
03:41.0
Pero ang katotohanan doon, di totoo yun.
03:43.8
Pag nakalista ka doon, sunod-sunod na letter mo.
03:46.8
May darating na sulat na ganito.
03:48.2
Bakit ilang buwan na eh hindi ka pa nagpa-process doon sa isang ahensya?
03:52.8
Kasi somehow, nagtitimbrian din yan.
03:55.2
O, itong mga listahan na to.
03:56.6
Nakalista na dito yan.
03:58.0
Supposedly, after certain months, dapat nakapag-apply ka na rin doon sa isang ahensya.
04:02.8
Ang bad effect, na-e-stress yung entrepreneur.
04:05.4
Nakaka-e-stress pag nakakatanggap ka ng ganun eh.
04:08.0
Nakaka-e-stress ka doon.
04:09.6
Bakit ka ma-e-stress?
04:10.4
Eh, wala namang malinaw na impormasyon kung paano ba talaga yun.
04:14.8
Ikaw na negosyante, matatakot ka.
04:17.8
Ngihintungong na lang yung pagninegosyo.
04:19.8
Yun ang ayoko mangyari na masakal yung pagpapadami ng mga entrepreneur sa Pilipinas.
04:25.4
Dahil sa iniimplementang registro.
04:28.4
Dapat maging positive yung effect.
04:30.0
Dapat makatulong siya sa mga negosyante.
04:31.8
Hindi makabawas ng pwedeng mga maging negosyante.
04:34.8
Ayan, kita niyo yung tatlo kasi ang benepisyo, di ba?
04:38.2
Na standard sa simula.
04:39.8
Yung PhilHealth SSS Pag-ibig.
04:41.6
Ngayon, nalaman kaya ka napadala ng love letter mula sa Pag-ibig kasi nakalista ka somewhere.
04:48.0
Nakalista ka sa ibang ahensya.
04:49.0
Nagpalista ka doon.
04:50.0
Either kumuha ka ng kung saan man.
04:52.2
Ngayon, nasilip nila yun.
04:53.6
Sabi ng Pag-ibig, bakit ilang panahon na, ilang buwan na nakalipas, hindi ka pa nakakapagpalista sa Pag-ibig?
05:01.2
Dapat after mo mag, nasa batas yun, after mo magpalista dito sa isang ahensya,
05:05.6
tinutukoy kong ibang ahensya yung magkakayabukod kasi yun.
05:09.0
Sa Business Name Registration, DTI or SEC.
05:12.2
Tapos sa munisipyo, sa barangay.
05:14.0
Yun ang kinukusider kong BIR.
05:16.0
Ibang-ibang ahensya.
05:17.2
O may nasilip yun na ahensya na nandun na yung pangalan mo.
05:20.4
Kaso ikaw, wala ka pa sa Pag-ibig.
05:22.0
Anong dapat gawin?
05:23.4
Pag may letra na, huwag iwalak isa walang bahala.
05:28.8
Dapat prosesuhin.
05:30.2
Kasi pwede naman makiusap dyan.
05:32.0
Pwede naman makipag-usap.
05:33.6
Pero pag sinawalang bahala, ay nako, mas sasakit ang ulo sa dulo.
05:38.0
Iba-iba naman sila.
05:39.2
Pero noon dati kasi clear yung path.
05:41.2
Before, ngayon lang nagkakagulo-gulo.
05:43.6
Dati clear yung path.
05:44.8
Dito ka muna magsisimula after yan.
05:47.2
Requirement kasi yan sa next step.
05:48.8
Tapos yung ito, requirement yan sa next step.
05:50.8
Ngayon, nagkanda bungi-bungi na.
05:52.8
Ngayon, kahit magsimula ka na dun sa gitna, kahit magsimula ka na dun sa dulo,
05:56.8
pwede na. May proseso na.
05:58.6
Dati, sunod-sunod. Bakit kaya gano'n?
06:00.8
Siyempre, kahit sa ka mag... Parang ano lang yan, customer eh.
06:03.8
Dito ka na muna sa amin magsimula. At least, nandito.
06:06.2
Pumasok ka na dito sa amin.
06:07.4
May application ka na dito. Nakabayad ka na ng processing fee.
06:11.6
Dati, clear lang.
06:12.6
Simula doon sa lugar mo, palaki ng palaki.
06:15.8
Ngayon, nagugulo na ako eh.
06:17.4
Pwede ka na mag-start dito kagad sa dulo.
06:19.6
May gano'n na ngayon eh.
06:20.8
Hindi ko na inabot yung magulo ngayon.
06:23.0
Ngayon, bayad na lang ako ng consultant.
06:25.0
Pero yung main strategy, kung paano i-setup yung buong legalities ng mga negosyo,
06:30.2
yun ang wala pa sa Google.
06:33.2
Kung paano ang pinakamainam na i-setup dito sa sitwasyon natin.
06:36.8
Siyempre, naghanap pa rin tayo ng paraan para maging...
06:39.2
Paano makakatipid at hindi makakapag-doble-doble ng rehistro at gastos.
06:44.0
Anong pinaka-best na way.
06:45.9
comply pa rin sa batas.
06:47.6
Ang daming pagbabago sa legalities.
06:51.0
Ang pagpa-rehistro rin kasi, iniisip po rin dyan yung future eh.
06:54.8
Lalo na kapag may malaki kang balak, may malaki kang plano, tayo, di ba?
06:58.8
Hindi ka lang naman nag-degosyo na ito lang.
07:01.8
Yung moment na nagpa-rehistro ka, alam mo na hindi lang ito yung sitwasyon ng negosyo mo.
07:06.6
Papalakiin mo yan o i-extend mo yan, i-expand mo yan.
07:09.6
Ngayon, yung rehistro mo ngayon, hinahanda mo na talaga yan sa future.
07:13.0
Ganon ko siya tinitignan.
07:15.2
hindi lang yung ngayon.
07:16.4
Anong magandang setup ngayon para future-proof siya?
07:21.6
Future-proof yung iyong legal structure.
07:24.8
Moving forward, i-holding company ba yan?
07:27.6
O iwa-hiwalay talaga?
07:29.2
O i-coconsolidate yung magkakaparehas na negosyo yung hawak mo?
07:33.2
Nakikipagtulungan na kasi yung mga marketplaces eh.
07:36.8
Dati, magkahiwalay pa sila.
07:39.0
Ngayon, nakikita ko din na nakikipagtulungan na yung mga marketplaces sa gobyerno.
07:45.3
Matatimbre na sila na talagang madami.
07:47.5
Hindi natin alam kung bakit,
07:49.1
Pero, dapat lang naman talaga.
07:50.7
May positive din doon.
07:52.0
Kasi, para umikot talaga yung...
07:54.2
Kasi, lahat ng malalaking marketplaces dito sa Pilipinas,
07:57.0
kung mapapansin nyo,
07:58.6
Hindi sa Pilipino.
07:59.8
O sabihin na natin mas malaking prosyento ng Pinoy doon.
08:02.8
Pero, hindi atin yung mga kumpanya na yun.
08:04.8
So, malaki ang chance na yung cash flow ng mga yun lumalabas ng Pilipinas.
08:09.4
Kaya, sumisikip yung daloy ng pera natin dito.
08:12.0
Kaya, feeling natin ang hirap-hirap natin.
08:13.8
Eh, pag nasilip talaga yun din ng gobyerno,
08:17.8
ma-re-required na paikutin yung pera dito.
08:20.8
hindi naman natin masabi.
08:22.0
Siyempre, ang goal kasi,
08:24.0
nating dapat mga Pilipino, mag-stay yung pera dito sa Pilipinas.
08:27.6
Umikot ng umikot dito.
08:30.8
Lalo na, hindi itatago sa labas ng bansa.
08:34.0
Yun kasi yung nakakahirap sa atin eh.
08:36.2
Nakakahirap siya dahil ang kontinong sirkulasyon ng pera.
08:40.0
Kasi, may mga ilang entity o tao na iniipon yung pera
08:43.8
sa labas ng bansa.
08:47.8
Tapos, hindi sa atin rini-re-invest.
08:50.2
Nari-re-invest doon sa ibang bansa.
08:52.8
So, sinong gumiginhawa ang buhay?
08:54.4
Yung ibang bansa.
08:55.6
Yung kita na dapat natin dito lumalabas.
08:58.4
So, sumisikip ang daloy ng pera.
09:00.4
Cash flow nga lang ito.
09:01.4
Hindi ito paramihan talaga ng pera.
09:03.8
Paramihan ito ng dumadaloy na pera.
09:06.0
Doon giginhawa yung bansa natin.
09:08.2
Hindi sa pag-iipon.
09:09.6
Pag lahat tayo nagtabi ng pera,
09:11.4
walang konti ang umiikot,
09:12.8
mas feeling natin,
09:13.8
ang hirap-hirap ng sitwasyon.
09:16.0
Kaya ang trabaho ng entrepreneur,
09:17.4
paikutin yung pera.
09:18.6
Kasi mga employees nag-iipon.
09:20.2
Pero ang trabaho ng entrepreneur,
09:21.8
paikutin yung pera.
09:23.0
Kasi walang ibang may kayang magpaikot ng pera.
09:26.4
Entrepreneur lang.
09:27.6
Napakahirap magpaikot ng pera.
09:29.4
Kasi may chance kang ma-checkmate.
09:31.2
Pag na-checkmate ka sa pagpapaikot ng pera,
09:34.4
E ang dami mong obligasyon.
09:36.0
Yun yung sinasabi kong cash trap.
09:39.0
May pera ka pero wala sa'yo lahat.
09:40.8
Checkmate ka doon.
09:41.6
Ang trabaho natin yung entrepreneur,
09:43.2
hindi ma-checkmate.
09:44.2
Paano ka hindi ma-checkmate ngayon?
09:46.0
Ang dami mong obligasyong bayaran.
09:47.8
Kapag nasa transition period yung negosyo,
09:51.0
kung nagsisimula ka,
09:52.0
tapos in-applyan mo lahat ng ahensya ng gobyerno,
09:55.0
tapos hindi ka maka-mark up ng maganda,
09:57.2
ang laban mo patayan sa presyo,
09:59.0
wala kang ibabayad sa gobyerno.
10:01.0
Wala kang ibabayad.
10:02.2
Lahat ng kinita mo kulang pa,
10:05.2
para ibayad lahat sa dapat hulugan sa gobyerno.
10:08.6
Paano yung mabubuhay yung negosyo na yun?
10:11.8
Kailangan napakatalino talaga nung negosyante
10:14.4
kung paano hindi siya matatrap.
10:15.6
Nakakadaya din kasi yan, lalo na yung December.
10:17.8
Pag nag-December at ang laki-laki ng pera mo,
10:21.4
tapos high-a-high ka,
10:23.2
kala mo ang dami mong pera.
10:24.8
Pagdating ng January,
10:26.4
hindi ka pa i-experience na itong negosyante,
10:28.6
ang daming bayarin sa January,
10:30.2
yari ka doon, checkmate ka doon.
10:32.0
Kala mo dami mong pera nung December,
10:35.0
pagdating ng January, boom!
10:36.8
Wala, kulang ka, negative ka.
10:39.0
Lahat ng pinagpagura nyo ng December, wala.
10:41.0
Kaya it takes ano ba, 1, 2, 3 years
10:43.4
para ma-master yung ikot ng pera ng negosyo.
10:46.6
Pag seryoso, dapat naman talaga mag-rehistro na.
10:50.0
Mag-comply yung mga seryoso na.
10:52.6
Yung okay na yung negosyo, yung kumikita na.
10:54.4
Comply na, kanya-kanyang figure out na lang talaga.
10:56.8
Magbabalanse rin yan.
10:58.2
Magbabalanse rin yung tama.
11:01.2
Kasi kung hindi, marami rin madi-disgrash ang negosyante
11:05.2
na lumalaban ng tama.
11:07.4
At saka may positive naman yung pagpaparehistro.
11:09.4
Ako, buti na lang.
11:11.6
Dahil sa malaking problema ko nung nagsisimula ako mag-negosyo,
11:15.2
nagka-problema ako sa mga pape-papeles.
11:17.4
Dahil din doon, kaya ako nagkaroon ng kadikit na negosyo
11:22.4
na nag-aayos ng mga legalities ng mga negosyo namin.
11:25.6
Kasi kung wala nun,
11:26.8
kung ako pa rin nag-aasikasa ng mga papeles namin,
11:30.2
Takot-takot na penalty inaabot ko siguro.
11:32.4
Pero buti na lang, nung nagsisimula pa lang ako,
11:35.6
nakilala ko si Ma'am Diane na tumulong sakin ayusin yung una kong gusot
11:39.2
sa papeles sa gobyerno.
11:40.4
At mula nun, nag-desisyon na lang ako na
11:43.2
hayaan ko na yung negosyo nila Ma'am Diane yung pumokus dyan para sa akin.
11:48.8
Kasi kung di ko natutunan yun,
11:50.6
malamang ako nag-aasikasa ng mga papeles namin ako mismo para makatipid.
11:56.0
Konsumisyon lang yun.
11:58.6
Kaya nirecommend ako nga kumuha kayo ng mga consultant nyo.
12:01.6
May bayad nga lang yung mga yung pagpapatrabahuin na.
12:04.4
Pero mas profitable yun kesa bantayan natin yung pabago-bagong batas.
12:10.4
magkakikwensa sa mga mga pulisiya na yun.
12:14.6
Pabago-bago at wala makakasubaybay doon kung busy ka rin sa ibang parte ng negosyo.
12:19.8
Yun yung hindi na yun yung hindi mo natin na mababasa talaga sa internet.
12:24.8
Yung realidad na yun na tayong entrepreneur,
12:28.0
kala natin kaya ko na ito, which is kaya naman talaga.
12:31.2
Kaya ko na itong isang parte na ito, itong pagpaparistro akong bala dito.
12:35.0
Not unless na tumagal ka na sa pagnenegosyo na marirealize mo na lang na mas marami.
12:40.4
Yung nagagastos na oras at mga pagkakamali dito sa bagay na ito.
12:43.8
Tapos napapabayaan ko pa yung mismong business ko dahil nakatutok ako dito sa hindi naman money generating na parte ng negosyo.
12:51.0
Hanggang ma-decide mo na lang, mapag-decide ka na lang na,
12:53.4
ay hindi, hindi mo pa pala alam na may mga consultant.
12:56.8
So hindi ka makakapag-decide na ipasay yung trabaho sa iba.
13:00.0
Ang nakala mo talagang dapat negosyante o maayos nun.
13:03.4
So kaya dito sa kasosyo nga sa umpisa pa lang, sapayo ko pa lang na pang level 1 nung mga unang content natin,
13:10.0
pang level 0 na advice.
13:11.8
Kapag nagka-pera, pasan nyo na kagad dyan.
13:14.6
Huwag nyo nang tipirin kasi walang katapusang update siyang mga pulusiya na yun.
13:18.8
Walang katapusan, nakaka-stress pa.
13:21.4
Ang problema naman talaga sa registro, checkmate ka dun sa ano talaga eh.
13:25.6
Yung lahat ng supplier mo walang resibo.
13:27.8
Ang ending nun talaga, pag tinignan mo, kahit na wala kang kita, pero hindi mo natapatan yung resibo sa expenses mo.
13:37.6
By numbers, may profit ka eh.
13:39.4
By numbers, may profit ka.
13:41.2
So kahit na sa totoo, wala ka talagang profit.
13:43.6
Pag tinignan yung numero mo dahil wala kang resibo nung expenses, lumalabas may profit ka.
13:50.0
So tataksan ka dun.
13:51.4
Eh ba't walang resibo yung ibang supplier?
13:54.0
Kasi nga hindi naman required talaga lahat.
13:56.4
So nagtatransition na magulo.
13:58.4
Lugi yung mga nauna.
13:59.6
Pero in the long run, nakikita ko rin siya na maganda kasi makakapaglaban na ng tama.
14:04.6
Lugi kasi dun sa mga antagal-tagal na, tapos kumikita na talaga, tapos wala pa rin yung registro eh.
14:09.0
Lugi din dun yung mga nakarehistro eh.
14:11.6
May positive, negative yung iubliga lahat.
14:14.0
May positive dun sa mga lumalaban ng tama.
14:17.2
Kaso dun sa mga hindi buo ang loob, umaatras sa commitment ng parehistro eh kasi parang mahal-mahal.
14:24.4
Ang gastos din ba talaga magparehistro?
14:26.4
So talaga etong January, February, naubos yung isip ko paano i-strategize yung pagpaparehistro.
14:32.0
Pag naman kinonsolidate, eto kasi ang problema sa pagpaparehistro, pag kinonsolidate mo lahat ng negosyo mo,
14:38.2
o kabuuan ng negosyo mo sa isang registro lang, delikado rin siya kung tutuusin.
14:42.6
Kasi pag sumabit yung isang mga negosyo, apektado yung iba, hindi ka diversify.
14:47.0
Kaso pag pinarehistro mo lahat naman, yari ka naman sa pagkaasikaso nun at saka sa mga kabayaran ng pagkaayos na yun.
