* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Ang Bulkang Taal ay isa sa mga kilalang bulkan sa Pilipinas.
00:05.5
Matatagpuan ito sa lalawigan ng Batangas at kilala sa kanyang natatanging anyo at makulay na kasaysayan.
00:13.3
Libo-libong mga tao ang dumarayo dito.
00:16.4
Masilayan lamang ang ganda nito.
00:18.7
Ngunit sa kabila ng kanyang magandang kaanyuan, itinuturing ang Bulkang Taal bilang isa sa pinakamapanganib na bulkan sa bansa.
00:28.0
Dahil sa kanyang masalimuot na kasaysayan ng pag-aalburoto at pagsabog.
00:34.3
Kaya sa videong ito ay tatalakayin natin ang pinakamakasaysayang pagsabog ng Bulkang Taal at ang trahedyang naidulod nito.
00:48.4
Ang Bulkang Taal ay isa sa mga pinakamaliit na aktibong bulkan sa buong mundo at isa itong kaldera o malalim na crater.
00:57.1
Ang kaldera nito ay mayroong lawak na humigit kumulang 23.8 square kilometers.
01:03.8
Ito ay isang magandang tanawin at nakilala ito mula sa kanyang natatanging anyo na may mainit na lawa sa loob ng kanyang kalderang tinatawag na Taal Lake.
01:14.4
Nasa mahigit 30 beses na ang naitalang pagsabog ng bulkan sa loob ng 448 na taon.
01:22.3
Ang Bulkang Taal ay tinutukoy bilang isang komplikadong bulkan.
01:26.3
Ito ay mayroong hindi lamang isa, kundi maraming mga eruption points na maaaring labasan sa pagsabog na nagbabago sa paglipas ng panahon.
01:36.3
Ang mga pagsabog na ito ay nagaganap sa isla ng Bulkang Taal na matatagpuan sa loob ng lawa ng Taal.
01:44.4
Sa isla ng Bulkang Taal pa lamang, meron ng 47 mga bukana o crater at 4 na mga mars, mga bukana sa ilalim ng lupa na nabubuo.
01:55.5
Kapag ang mainit na magma ay nagkaroon ng kontak sa malalim na groundwater na nagdudulot ng mararahas na pagsabog ng singaw.
02:05.1
Ang iba pang mga vent at eruption points ay nasa ilalim ng lawa ng Taal.
02:10.0
Ngayong 2023, nagbabadyang sumabog ang Bulkang Taal.
02:14.0
Mataas na level ng volcanic smog ang naitala ngayong Setiembre.
02:17.9
Mahigit 3,000 hanggang 4,000 tonelada ng volcanic sulfur dioxide ang naitala rito.
02:24.1
Sa nagbabadyang muling pag-atake ng Taal, muli nating balikana ang lima sa pinakamakasaysayan at pinakadelikadong naitalang pagsabog ng Bulkang Taal.
02:37.2
Noong 28 hanggang 30 Setiembre 1965, nagkaroon ng malakas na pagsabog ang Bulkang Taal sa Pilipinas.
02:47.4
Ang pagsabog na ito ay itinuturing na isa sa mga malalakas na pagsabog ng bulkan sa kasaysayan.
02:54.1
Ito ay nagdulot ng malawakang pinsala sa mga kalapit na komunidad, lalo na sa bayan ng Taal at Lemery.
03:01.6
Ayon sa PHIVOX, nasa dalawang daan ang nasawing buhay noon.
03:05.7
Ang pagsabog ay phreatomagmatic at marahas, kung saan kasama ang pagbagsak ng mga pirasong bato,
03:12.8
pagulan ng abo na may kapal na 25 cm at asidong ulan.
03:18.5
Matapos ang 54 na taon ng katahimikan, mariing sumabog ang Bulkang Taal.
03:24.1
At naging sanhinang pagkamatay ng daan-daang mga naninirahan sa Taal Island.
03:29.0
Ang pagsabog ay biglaang nangyari ng walang babala.
03:32.6
Bandang 2 AM, habang ang mga tao ay natutulog pa.
03:37.0
Noong oras na iyon, itinatayang may 4,000 residentes sa isla.
03:42.3
At bagamat nakaligtas ang karamihan sa pamamagitan ng pagtawid sa Taal Lake,
03:47.1
ang mga halaman at hayop ay naiwan at naging bato sa ilalim ng ulap ng abo.
03:54.3
Isang nakakagimbal na pagsabog ang nangyari rin noong 27 ng Enero hanggang 10 ng Pebrero.
04:02.9
Naganap ang isang phreatic at bayulenteng pagsabog sa bungangan ng bulkan
04:07.4
na nagdulot ng pagbagsak at paglabas ng mga pirasong bato at labi mula sa bulkan.
04:14.0
Nakapagtala ang fee box ng 1,335 na namatay ng insidente nito.
04:20.1
Mayroon din itong 25 hanggang 80 cm na makakapagpapasok.
04:24.1
Kapal na abo, asidong ulan, shockwaves at pagwuhok at paglubog ng lupa.
04:30.7
Sa post-mortem examination ng mga biktim ang nasawi,
04:34.1
ipinakita na ang dahilan ng pagkamatay dito ay dahil sa nakamamatay na init na usok mula rito
04:41.2
o kaya ay dahil sa mainit na putik mula sa bulkan.
04:47.1
Ito na yata ang pinakamatagal na naging pagsabog ng Bulkan Taal dahil ito ay tumagala.
04:54.1
Nang dalawang daang araw noong 1754.
04:58.5
Ang pinakamalubha na naitala na pagsabog ng Bulkan Taal mula Mayo 15 hanggang December 12.
05:05.7
Ito'y nagdulot ng paglipat ng mga bayan na mga Tanawan, Taal, Lipa at Sala.
05:11.4
Ang ilog pansipit ay nabara.
05:13.7
Nagdulot ng pagangat ng antas ng tubig sa lawa.
05:16.8
Pininsala nito ang apat na magkakalapit na bayan sa lalawigan ng Batangas.
05:22.1
Tinakpan ito ng makakapal na apat na pulang.
05:24.1
Mga pulgadang abo, mga bato mula sa bulkan at tubig.
05:29.9
Ang kauna-unahang naitalang pagsabog ng Bulkan Taal ay nangyari noong 1572.
05:36.1
Ayon sa mga kasaysayan ng mga Agustinianong Pryle na naninirahan sa orihinal na bayan ng Taal, Batangas.
05:43.3
Isang pari ang naglarawan ng pagsabog noong 1572 bilang bulkan ng apoy na naglalabas ng napakalaki at makikintab na mga bato.
05:53.4
Na nagdulot ng pinsala sa mga pananim.
05:56.8
Sinabi sa artikulong journal na isang pari ang nagpasya na magdaos ng misa upang magbigay panatag sa takot ng mga tao.
06:05.5
Noong panahong ito, ang lawa ng Taal, na noon ay kilala bilang lawa ng Bunbun,
06:11.7
ay konektado pa sa dagat bilang isang inlet ng Balayan Bay.
06:16.0
Ngunit ang koneksong ito ay nasira matapos ang sunod-sunod na mga pagsabog.
06:23.4
Noong unang bahagi ng Enero 2020, naapektuhan ang higit 736,000 katao sa Calabarzon or Origin 4A, gitnang Luzon or Region 3 at NCR.
06:36.4
Ito ay nagresulta sa paglikas ng higit 135,000 katao, pinsala sa mga imprastruktura at kabuhayan,
06:44.2
at pagkaabala ng mga mahalagang serbisong gaya ng supply ng tubig at edukasyon.
06:49.3
Sa Talisay, Batangas noong mga alas 2 ng hapon,
06:53.4
pinig ang malalakas na tunog ng pagputok mula sa Bulcang Taal.
06:56.8
Kasama ng mga volcanic tremor at lindol na nadama sa lokalidad,
07:01.1
ay kaakibat rin ang isang pagputok ng abu na umabot ng 1 kilometer ang taas.
07:06.8
39 ang naitalang nasawi, dulot ng pagsabog noong 2020.
07:12.1
Ang makasaysayang pagsabog ng Bulcang Taal sa mga nakalipas na taon
07:16.4
ay nagbibigay din sa mahigpit na pangangailangan para sa maayos na pagmamanman at paghahanda
07:22.6
sa mga aktibasyon.
07:23.4
Ang Bulcang Taal ay paalala na ang mga panganib na dulot na mga bulkan
07:29.7
ipinapakita nito ang kakayahan ng kalikasan na magdulot ng malawakang pinsala
07:35.5
at pag-urong ng kabuhayan sa mga apektadong komunidad.
07:39.6
Ang pangunahing aral dito ay ang kahalagahan ng pagtutok sa kaligtasan ng tao,
07:45.4
kung saan ang maagap na pag-iibakwason at koordinasyon ng mga otoridad ay kritikal.
07:50.5
At ang pagpapalaganap ng kaalaman sa mga komunidad,
07:53.4
ay magbibigay lakas sa mga tao na mas maging handa sa mga potensyal na pagsabok.
