BITAG: "HOY, DENR! ILLEGAL LOGGING ANG KASO! BAKIT PATI ALAGANG-KALABAW, KINUMPISKA NIYO!"
00:48.2
Hindi po yan sasakyan, animal po to ma'am eh.
00:51.0
Ate, baka gusto po ng pangyera natin, magdemandahan muna tayo.
00:56.9
Nagiging tao sa pagtapad nila ng kanilang tungkulin, nakagawa po sila ng hindi makapitilang pinsala.
01:02.2
Yan po ay graft and corruption.
01:07.2
We wanted to talk or have a conference with the Payahay, but we are overwhelmed with their complaints.
01:14.8
Well, they went to different forum posts.
01:17.1
Eh, nag-aanap po sila ng justisya. They're not doing the forum shopping.
01:21.0
Tapos na po yung kaso. They want justice, they want compensation.
01:28.4
2020, nagtatanim po yung kapatid ko doon sa palayan namin at bigla naman po dumating yung mga forest ranger ng DNR at kinasuhan po nila na illegal logging.
01:38.7
Noong pagkatapos doon, kinuha nila yung kalabaw at ginawa daw po nilang ebidensya para doon sa kinaso nila na illegal logging.
01:48.3
Itong June lang, June 7, 2023, nanalo na po kami sa kaso.
01:55.4
Ngayon po, bumalik kami sa opisina ng Sindro para kukunin sana namin yung kalabaw.
02:01.6
Kaya lang, sa kasamaang palad po, namatay na po yung kalabaw namin.
02:06.0
Ngayon po, nag-ano kami ng bayad po sana sa kanila.
02:09.7
Ayaw na po nila magbayad dahil nasa gobyerno na po sila nagtatrabaho.
02:14.2
Ngayon po, nagtataka lang po kami na yung kalabaw namin, bakit kinuha?
02:18.3
Ito po nila, bilang ebidensya daw po nila doon sa kinaso nila na illegal logging.
02:23.6
Mukha po bang truso yung kalabaw namin para kukunin nila na bilang ebidensya doon sa kinaso nila na illegal logging?
02:31.4
Pag sinabing illegal logging, kahoy. Ang kalabaw ba ay hayop o halaman?
02:39.8
Hayop. Kaya mo bang kumpiskahin ng kalabaw, illegal logging? Hayop yan eh. Kahoy. Illegal.
02:48.3
Pag sagutin natin, gawin natin, kalabaw mga ito, mga tagadiyan. Okay, ayusin na natin. We take it from there. Do you understand it?
03:01.5
Kasama po natin dito si Jomar Payahay. Jomar, magandang umaga sa iyo.
03:06.6
Yes, sir. Magandang umaga po, sir.
03:07.7
Yung nahuli ka kapatid mo, ano?
03:10.0
Yung kapatid ko po, sir. Yung nahuli ko.
03:11.8
Okay. Nahuli siya, umano'y naaktuhan daw ng illegal logging, sabi ng D&R.
03:15.9
Yes, sir. Yan po yung sabi nila, sir.
03:18.3
Okay. Illegal logging, sabi ng Sendro Ayugong. Yung kapatid mo, si Joel.
03:24.2
Okay. Nahuli raw to sa acto ng mga forest ranger ng D&R. Ang kanyang kapatid ang puputol ng punong kahoy sa kanilang lugar.
03:33.5
Dahil dito, agad daw inaresto ng PNP at ng Sendro ang kanyang kapatid. Okay lang po yun.
03:39.6
Di po kami nangungunsinte doon sa mga gawain mali. May proseso po tayo riyan.
03:45.0
Kinumpis ka din ng Sendro ang alagang kalabaw.
03:49.6
Ayong kay Jomar, ibinigay ng Sendro ang kanilang kalabaw sa pangangalaga ng ibang tao.
03:56.6
Itong June 2023, abay, nawala po yung akwit po sa kaso ang kapatid ni Jomar dahil wala raw po nakakita ang hukom ng matibay na ebedensya laban sa kanya.
04:06.9
Kaya naman, sinubukan daw na bawiin ang kapatid, ang kanilang alagang kalabaw, sa kustadya ng Sendro.
04:12.9
Subalit, ayon itong mga Sendro, patay na raw ang kalabaw.
04:16.2
Dahil nagkasakit ito ng 2020.
04:18.3
Anong ginawa ninyo?
04:19.9
On the line, si Atty. Alex Yel Rose Concepcion.
04:23.5
Magandang umaga sa iyo, Atty.
04:25.7
Yes po. Good morning po.
04:27.7
Atty. Alex Yel Rose Concepcion, magandang umaga sa iyo.
04:30.7
Ma'am, thank you so much for taking our call. Live po tayo sa IBC TV 13, ma'am.
04:35.0
Thank you din po for calling me.
04:37.8
Alright, ma'am. Ito lang, ma'am.
04:40.3
We have here a case na kung saan yung kalabaw na ano na ata sa korte na
04:46.2
Ito huy, nabasura na sa korte.
04:48.3
Na-quit na po yung inaakusan ng iligal laging si Joel Payahay.
04:52.8
Subalit, ang kanyang inilalaban dito, ma'am, ay yung kalabaw po ay namatay sa pangangalaga ng ibang tao
04:58.8
ng kinumpis ka po ng DNR dito po sa Negros Orient, sa Penro.
05:05.7
Eh, buntis pa man yung kalabaw, patay na po yung kalabaw.
05:08.6
At ginamit po yung kalabaw bilang evidence doon sa paghihila ng troso.
05:13.0
Ano pong tingin nyo rito, ma'am?
05:14.7
First of all, Sir Ben, may I just...
05:18.3
Correct po yung kaso na naisampapo sa korte.
05:23.2
Hindi po iligal laging, kundi Section 69 po, which is illegal occupation po.
05:30.1
Section 69 of Presidential Degree No. 705.
05:34.5
Ano pong ibig sabihin yan, ma'am?
05:36.1
So yung sa Section 69 po, tignan po natin unlawful occupation or destruction of forest land.
05:43.7
So yun po, yung sa Section 69, any person who enters...
05:48.3
Occupies and occupies or possesses forest land without authority.
05:54.8
So any tenorial instrument po, license, permit, yun po.
06:00.1
So kasi yung area na inoccupy po ng mga payahay po ay timber land.
06:07.5
So it never was reclassified.
06:10.6
Okay. Ma'am, ano pong nangyari sa hukuman?
06:13.3
Paano yung judgment po ng hukuman sa kaso yung sinapapunin niyo?
06:15.9
Si Mr. Joel Payahay po.
06:18.0
So ay acquitted kasi may failure of the prosecution to prove the guilt.
06:22.4
So in other words, ma'am, acquitted, dismissed po yung kaso?
06:26.0
Alright. Diretso na po ako rito. Okay, dismissed po yung kaso.
06:29.2
Wherefore, in view of the foregoing, the accused, Joel Payahay Calabroso,
06:35.7
is hereby acquitted for the failure of the prosecution to prove the guilt of the said accused beyond reasonable doubt.
06:43.4
So kung ano pong sinasabi ninyo kanina as regard to the illegal...
06:48.0
Well, illegal occupation, unlawful occupation, which is occupying, squatting, and destruction of forest land,
06:56.2
timber land, yung sabi ng lupa, it was never reclassified, and the court made its ruling, it's dismissed for lack of evidence.
07:05.3
So therefore, lahat po na action na ginawa po ng DNR.
07:08.7
Then course through to the prosecution, dismissed by the court, the judge.
07:12.9
Ang ibig sabihin po rito yung PD 705, Section 605.
07:18.0
Section 609 was dismissed for lack of evidence, which is basically giving justice doon po sa the accused.
07:25.4
Taba po ba ma'am na ang kalabaw kukumpiskahin or idedetain?
07:30.9
Ang pinakamasakit po rito, kung di ba naman po nag-iisip siguro yung mga taga-DNR dyan,
07:35.9
kinomfiscate nila, tapos under the possession or care ng ibang tao, namatay yung buntis na kalabaw.
07:43.0
So, well, may negligence po doon sa tao. Siguro negligence na rin doon sa DNR.
07:48.0
So, may pananagutan po ba yung PENRO, Negros Oriental dito, sa ginawa ng mga tauhan po ninyo?
07:54.4
At ito ba, ibabayaran po ba ninyo itong pobring magsasaka na na-dismiss ng korte?
08:00.8
So, ano pong gagawin po ng DNR?
08:03.8
Sir Ben, may I respectfully refer back to the facts of the case po before we go to the damages that is being asked or demanded by the PAYAHAY po?
08:17.4
Ano pong gagawin ninyo, ma'am?
08:19.8
Yes po. So, referring back to the case po kasi, the forest rangers po, who were the apprehending officers,
08:29.5
rightfully confiscated all implements, tools, equipment, including domestic animals po.
08:36.1
It is stated in Section 69, Paragraph 2 of 705 po.
08:42.1
So, whether or not it is illegal logging or illegal occupation,
08:46.1
pag yung mga vehicles, domestic animals po, like the carabao and any kind of equipment po,
08:54.2
when used in the commission of the offense, it should be confiscated po.
08:59.5
And it is subject to the...
09:02.9
Well, hupo ma'am, yeah, I understand where you're coming from, but I'm only trying to tell you exactly.
09:06.7
This is a farm animal. You can confiscate the farm animal.
09:09.4
So, you can confiscate a vehicle using it as a transport, a contraband.
09:16.1
Or anything illegal, logging, or whatever.
09:18.4
Pero farm animal, don't you think that you're supposed to be, the forest ranger should be,
09:22.8
getting first, you know, the wisdom or the advice of the municipal agricultural officer sa LGU?
09:31.5
So that itong issue na ito, may Bureau of Animal Industry para mapangalagaan din yung hayop.
09:39.1
I agree with you, sir.
09:40.9
Yes, now, ma'am, ginawa po ba, ma'am, ginawa po ba, ma'am, ng itong mga forest ranger,
09:46.1
under the guidance mo ng DNR, working with the Department of Agriculture, kasi hayop po ito, ma'am, eh.
09:52.4
Saan po nilagay yung hayop kaya namatay? Kasi at this point, ma'am, what are we gonna do?
09:57.7
Is the farmer compensated for, you know, the negligence of the Department of Environment and Natural Resources
10:04.2
and their provincial office?
10:05.7
Or the forest ranger? Kung sakaling ikukumpis ka niyan, didn't you ever seek the guidance from the Department of Agriculture,
10:12.2
Bureau of Animal Industry, how to take care of this?
10:15.4
Kasi pang gubat lang po kayo, mga forest ranger, pang mga gubat or anything, protected area,
10:25.5
pero hindi niyo po naprotektahan yung farm animal kasi in-outsource niyo po namatay yung buntis.
10:32.1
Are we seeing compensation dito sa farmers na namatay yung kanyang buntis na kalabaw na kinumpis ka ninyo, natalo kayo sa hukuman?
10:38.9
Sir, I have to go back to, with reference to the municipal agriculture officer.
10:44.2
We actually coordinated with the Municipal Agriculture's Office of the Municipality of Ayungon.
10:52.0
And in fact, they took autopsy, no, not autopsy, but they issued a certification confirming the death of the animal.
11:01.6
Now, with regard to the compensation, sir, we have to stick to the judgment of MTC Bindoy po, sir.
11:11.2
So ma'am, okay na sa akin, ma'am. Parang gusto niyo sabihin.
11:14.2
Natalo na kayo sa korte, pupunta pa kayo sa korte, nagkamali na po yung forest ranger,
11:19.0
nagkamali po yung prosecution, namatay po yung animal, certification lang ang sagot ninyo.
11:24.9
Ano pa gusto sabihin? Force majeure, act of God, or negligence of man for not taking care of the farm animal?
11:33.2
This is not a vehicle na pwedeng i-impound farm animal po to, ma'am.
11:37.2
Kaya ako po, may very particular po ako kung may coordination po ba yung DNR sa DA, particular pagdating sa mga animal.
11:44.2
We're talking here, Bureau of Animal Industry.
11:46.7
Mga karabaw po, ma'am, eh hindi po yan tractor na pwedeng kumpiskahin.
11:50.5
Hindi po yan sasakyan. Animal po to, ma'am, eh.
11:53.5
Pero ma'am, mali ata, you took possession of the animal and the animal, karabaw, died, namatay po.
11:59.0
So, I'm only trying to say, ma'am, would there be compensation?
12:03.0
Attorney Batas Mauricio, ano pong tingin ninyo? May pananagutan ba? Dapat bang panagutan? Compensate ba?
12:09.6
Eh, now na, kumbaga, eh nagkaroon ng sinasabing death of the animal.
12:14.2
Na hindi pala pinasok sa tamang proseso.
12:16.8
Pangunahin po na, ang sasabi natin tungkol dito, well, if we want to derive inspiration or enlightenment, kung anong dapat tinatrato sa mga ganyang alagang hayop ng mga pagsasaksa.
12:29.1
Eh doon po sa ating Section 13, Rule 39, yun po yung reglamento para sa magpapatupad na rarang na desisyon ng mga hupuman,
12:35.5
ay bawal pong kunin yung mga alagang hayop. Bawal pong katakin dahil itinuturing na ito po yung ikinabubuhay.
12:44.2
Kung magsasakat, kaya hindi dapat tinakin kelman. Bawal pong kunin ni sheriff. Bawal pong kunin ang hukuman. Bawal po kahit kanino.
12:52.1
So ang sinasabing po nila, element of the crime yung karabaw. Kaya lang po, problema natin, meron pong tungkulin yung kung nagpahuli o yung mga humuli na pangalagaan ang kalusugan
13:03.6
ng hinuling kalabaw o ng hinuling alagang hayop. Lalo na po yan, natatanging gamit ng magsasaka. Eh patulad po ngayon, ginomben tulpo, napawalang sana.
13:14.2
Bawal po yung akusasyon. Kailangan pong panagutan. We can see where the good pangyera is coming from by saying that that is not provided for in the judgment.
13:23.9
Well we know that. Ang magiging problema po natin dito, baka gusto po ng pangyera natin, magdemandahan muna tayo. Demandahin natin yung mga nagpunta sa DNR at Kunilos upang hulihin yung magsasaka, hulihin yung kalabaw. Bakit po?
13:38.5
Bakit po? Nanilitao sa pagtupad nila ng kanilang tungkulin. Nakagawa po sila ng hindi makapulirang pinsaka.
13:44.2
Lalo na po dito, sa napatunayan ng hukuman, wala namang pagkakasala sa iligal laging o kung ano pa mang ibang paglabag sa mga batas sa kalikasan. Yan po ay graft and corruption, ginomben tulpo.
13:57.5
Yes, Section 3E ng Republic Act 3099, alam ni Panyere.
14:02.4
Great negligence.
14:03.5
Opo. And more than actually negligence, ginomben tulpo. Dahil criminal po ito, criminal intent out of the official act of the government official.
14:14.2
If we want that, then we can help the farmer.
14:16.2
I find that grave oppression, grave aggression, para doon sa magsasaka na nagsusumamo na mabayaran lang sila, again, di naman sila nagkasala, napatunayan ng hukuman,
14:25.7
ang gabi ano natin, kaya magbigay ng mga ayu-ayuda sa mga walang katori-katori ang mga kuminsan. Parang ito, namatay ang kalabaw. Ayudahan natin mga magsasaka.
14:33.1
Nagsalita na po yung attorney rin, si Atty. Batas Mauricio, Atty. Concepcion. What do you think?
14:36.9
Yes, sir. Thank you very much for your insight, sir. Actually, sir, that's what also I've been trying to say.
14:44.2
I wanted to talk or have a conference with the PAYAHAY, but we are overwhelmed with their complaints of 888, DILG, lahat-lahat na po eh.
14:54.7
Hindi namin ma-address yung gusto nila kasi they went to different forum po. So we could not really...
15:03.7
Ma'am, going to different forum, mabuti sana mo. Hindi sila nag-popper, wala po silang, hindi po sila nag-sinasabing yung parang mga forum-forum,
15:14.0
mabuti sana mo, hindi sila nag-popper, hindi po sila nag-sinasabing yung parang mga forum-forum,
15:14.2
eh nagaanap po sila ng justisya. They're not doing the forum shopping. Tapos na po yung kaso. They want justice, they want compensation.
15:24.1
And I think that they deserve that. Siguro kung before the case is being heard, by forum shopping po pwede, pero dito po, they're now seeking justice.
15:33.1
Magkano po yung compensation then? Maybe you'll understand exactly what I'm saying here.
15:36.8
Yes, sir. I understood clearly, sir. Ang sa amin lang po kasi, if they went to the office and we could...
15:44.0
We could have a sit-down with them.
15:45.7
Okay, ma'am. Sige, ganito. Sige, ganito, ma'am. Sige, out of respect and courtesy sa tanggapan niyo po. Nakatape po lahat. Recorded po ito. Mapapanood po ito sa aming YouTube channel nationwide, worldwide. Pwede rin pong gamitin ng Department of the DNR.
16:02.1
Kilala ko pa rin naman po yung inyong regional director dyan. Para sa akin lang po, nilalapit ko po rin niyo para in your level, ayusin na lang po.
16:12.8
Eh, kawawa naman po yung mga magsasaka. Voiceless, powerless po sila. Kaya pumupunta, kalayo-layo po ng negros para makarating lang po rito. Kawawa naman po, ma'am. Yun lang gusto kong human factor lang pong hinihingi ko.
16:25.6
Thank you very much, sir Ben. They could go to the office po.
16:29.1
Sige, sige. Ganito. We will work with you and see na parang medyo ma-address na rin po ito. Maraming salamat, Atty. Concepcion. Okay?
16:36.6
Thank you din po.
16:37.5
All right. Atty. Batas, nandiyan ka pa?
16:39.5
Maraming salamat po.
16:40.6
Maraming salamat po.
16:41.4
Maraming salamat po.
16:41.7
Maraming salamat po.
16:41.7
Maraming salamat po.
16:41.7
Maraming salamat po.
16:41.8
I think na kita punyata rin ni Concepcion ang ilaw sa dulo ng problema nito.
16:45.8
Maraming salamat po.
16:46.4
Maraming salamat po.
16:47.4
Well, ganito na lang. Usap tayo at daanin natin sa tamang proseso. Ayoko naman na sasabihin soplado, ginagamit kong tanggapan.
16:54.8
Ako'y para doon sa walang boses, walang kalaban-laban, dahil nagpabitag ka, ilalaban namin yan.
17:02.4
Hindi namin kayo iiwan. Nasa tama kayo. Nagdesisyon ng hukuman. Ay karapat-dapat lang kayo mabayaran doon sa namatay na kalabaw sa pangangalaga ng mga
17:10.6
kung sino man ang kanilang inatasan kasi hindi tama yung proseso.
17:14.1
Higit sa sumbungan, e-investigahan at naman reklamong, bibigyan po rin ang solusyon at aksyon.
17:20.2
Kapag kayo po'y nagpabitag, may pang-aabuso, may panlilinlang, may panluloko at may kapabayaan.
17:29.7
Sa bitag po, ilalaban po namin, di po namin kaiiwan dahil nag-iisa lang ang pambansang sumbungan. Yan ay bitag.
17:39.7
Tulong ang servisyo.
17:40.6
May tatak. Eksklusibo po ang tatak ng bitag.
17:45.1
Bitag po, institusyon.
17:47.1
Ako po si Ben. Ang apelido po ay Tulfo. Pero mas kilala po ako si bitag.
17:52.5
Ito po yung programang Hashtag Ibabitag Mo.
