Sen. Loren Legarda Alice Guo INTERROGATION Senate Hearing ALICE GUO
00:43.5
teritoryong yun kung saan kinatatayo ng lupa mo at ang mga krimen na ito ay human trafficking among others,
00:52.2
including illegal gambling and...
00:55.4
other criminal activities. Correct?
00:59.0
Ah, Your Honor, before nangyari po yung raid, wala po akong alam.
01:02.9
Ah, in fact, wala pong dumarating po ng report po sa office ko po at wala rin pong dumarating po na report po from PNP na meron pong nangyayari.
01:11.7
Mayor, hindi ba ho trabaho at tungkulin ng mga mayor na alam po ang nagaganap sa kanilang lugar?
01:21.9
Is that not your sworn duty?
01:25.0
As the executive...
01:25.4
As chief executive of a local government unit?
01:29.5
Ah, Your Honor, yes po.
01:31.4
Ah, every month po, tinatanong ko rin po, meron din po akong tao na in-assign po para tanungin po yung mga housekeeping po na taga-bamban po,
01:40.3
na kung meron po silang ginagawa mga alimaliya po doon sa law po.
01:44.0
Ah, and wala pong dumarating po sa akin ng report po na may ginagawa po silang crime po doon.
01:48.5
Ganap kalaki yung lupa, Mayor, doon kung saan nagtayo ng mga gusali, kung saan ginaganap ang krimen,
01:55.4
ng pangangalakal ng mga tao, mga Pilipino at mga dayuhan,
02:00.5
kung saan ginaganap ang mga illegal gambling activities,
02:04.6
kung saan ginaganap ang iba't ibang klaseng krimen,
02:09.4
ilang ektarya, at hindi nyo alam sa Banban bilang mayor?
02:13.7
Ah, Your Honor, seven point plus hectares po.
02:16.3
So, seven point plus hectares.
02:19.3
You're a mayor of Banban Town, newly elected.
02:23.3
Kayo po siyempre ang nagbigay ng...
02:25.4
mga permits para magtayo ng mga malalaking gusaling yun.
02:29.8
Siyempre po, kilala nyo yung kapitan.
02:32.6
Anong barangay po yung seven hectares na yun?
02:35.5
Ah, Your Honor, barangay Anupol po.
02:38.3
Kilala ko po yung kapitan.
02:40.0
At, ah, Your Honor, yung mismong pogo po na operation po
02:44.3
is nagbigay po sila sa akin ng provision license po from Pagcorpo.
02:48.1
Then that's the only time po na minigyan ko po sila ng permit po.
02:51.3
Second, third, and fourth floor po.
02:55.4
huli at nasagip na mga dayuhan at mga Pilipino
02:59.2
ay alam nyong nangyari yun, di ba?
03:02.4
Alam nyo na sila ay kinakalakal, sexually abused.
03:07.8
Ah, Your Honor, before po nangyari po yung raid, wala po akong alam.
03:11.3
After the raid po, doon ko po nalaman po.
03:13.6
At tinanong nyo sa inyong barangay captain na siguro naman ay kilala nyo,
03:18.6
kaalyado nyo kung ano po ang ginaganap sa seven hectares na property yun
03:23.5
kung saan malalaking mga gusali.
03:25.4
Ah, yes po, Your Honor.
03:27.0
After the raid po, nagform po kami ng isang team po to investigate po sana.
03:31.7
However po, nung papasok na po sila sa loob to investigate po,
03:35.4
at para mag-gather pa po ng mga informations na from outside and inside po,
03:40.0
hindi na po sila inalaw po pumasok po sa compound po.
03:44.1
Ah, the whole two years that you've been the local chief executive
03:49.1
at nandun ang mga nefarious, iligal, criminal activities,
03:55.4
in a barangay in your town.
03:58.4
And you would say, wala po kayong kinalaman o wala kayong alam sa mga nagaganap?
04:05.1
Your Honor, wala pong tumating sa akin na any report po.
04:08.5
In fact, nung 2023 po, na-raid po yun.
04:11.9
Ah, first, nung nakaraan beses po na na-raid po yun,
04:15.4
nagform din po kami ng isang task force po, isang team po to check.
04:19.9
However po, kalagitnaan po ng aming investigation po, nasa korte na.
04:23.8
Nung nasa korte na po.
04:25.4
Nasa korte na po kami nakialam bilang MGU po.
04:27.2
Pero kayo po ang may-ari ng lupa kung saan po nagtayo yung mga negosyante.
04:31.6
So kilala niyo po sila.
04:32.9
Ah, Your Honor, nag-divest po ako 2021 po.
04:35.9
Yes, divestment, divestment. But you know them?
04:39.1
Ah, kilala ko po yung Huang Jiyang po, Your Honor.
04:41.9
So kilala niyo, ano po yung negosyo nung inyong kadil
04:45.2
na nagtayo ng mga gusali at negosyo sa lupa niyo?
04:50.3
Ah, Your Honor, kilala ko po si Huang Jiyang.
04:54.5
At siya po yung nag-invest po dun sa mga buildings po.
04:59.4
At after po ng raid, tinanong ko rin po siya ano nangyari.
05:03.1
Sabi rin po niya sa akin, nasa korte na.
05:05.6
Yun po yung naging usapan po namin nung nangyari po nung nakaraan po na raid.
05:09.3
That's your conversation as landowner.
05:11.9
But your concern as mayor, considering talamak,
05:17.9
how do you say, anong salita doon na grabe ang nangyayari
05:22.4
ng krimen sa iyo?
05:24.5
Yung jurisdiction ay hindi po kayo nabahala?
05:29.8
Ah, Your Honor, yung nakaraan po na raid po na company,
05:34.4
tsaka yung company po ngayon is two different company po.
05:37.7
Minigyan ko lang po sila ng lisensya po,
05:39.8
minigyan ko lang po sila ng business permit po, Your Honor,
05:42.5
nung nagkapagbigay po sila ng provision license po sa opisina ko po.
05:46.3
Yes, bigay ng license, hindi nyo alam, hanggang re-naid sila.
05:54.5
Alam nyo ang pinasukan nyo, tumakbo kayo bilang mayor,
05:58.0
at nanalo kayo ng ilandaang votes over your rival,
06:02.4
and you're saying something that you're familiar because kayo may ari ng lupa,
06:09.0
at kilala nyo yung tao, nagtayo ng malaking gusali,
06:13.1
at nagkaroon ng raid na last year, at hindi nyo alam na nagaganap
06:16.8
ang mga krimen na yon, right under your nose in the LGU which you had?
06:22.8
Your Honor, lahat po nang naging operation po ng POGO po sa Bamban sila po
06:27.3
ay meron pong lisensya po na galing sa PAGCOR.
06:30.3
In fact, itong last po na raid po ay meron pong 24-7 po na PAGCOR po nagbabantay po doon sa site.
06:36.6
At sinasabi nyo na sa kaalaman nyo ay POGO lamang ang nagaganap,
06:43.7
at yung mga nasagip na mga dayuhan na natatraffic,
06:47.2
o sa Filipino, ang salita ng traffic ay kinakalakal,
06:52.3
binibenta ng mga tao, dayuhan man o Pilipino,
06:56.3
ay wala kayong kaalaman, at mismo yung barangay captain,
06:59.9
at yung mga tao nyo po sa LGU ay hindi po alaman nangyayari?
07:04.9
Your Honor, walang pong tumating po ng report.
07:07.9
In fact, before po nangyayari, I think two weeks po before nangyayari po yung raid,
07:12.0
nag-invite po sila sa amin, kasama po ang LGU po,
07:15.3
para sa isang open house po na visitation po.
07:19.4
Nakakapasok naman po yung mga empleyado po ng LGU po,
07:22.1
doon, wala rin pong dumarating po ng report po sa opisina po namin,
07:26.4
at mayroon din po kami ordinansa po, resolution po,
07:29.8
na galing po sa Sangguniang Bayan po,
07:32.2
na nina-require po ng konseho po ang aking local police po,
07:37.6
na mag-report, mag-submit po sila ng report po in a weekly basis.
07:42.7
Walang pong dumarating din po ng report po sa amin,
07:45.3
na mayroon pong nangyayari po na any crime po sa loob.
07:48.2
Anong ginawa po nyo nung natuklasan nyo na re-naid sila,
07:52.1
na may mga illegal activities doon sa lugar kung saan kayo ay party dati,
07:57.4
na sabi nyo nag-divest na kayo, and what have you done?
08:01.7
Your Honor, gumawa po ako ng isang team po para mag-investigate po sana sa loob,
08:07.0
however po hindi po sila nakapasok,
08:09.3
at gumawa rin po ako ng isang team po na galing po sa labas,
08:12.8
para imbestigahan po yung mga naging empleyado po sa loob,
08:15.7
yung mga housekeeper po, na tinanong po namin sila ano ba talaga nangyari,
08:20.5
meron po ba kayo nakita na tinuturis?
08:22.1
We're sure po, unfortunately po, ang sagot po nila sa amin ay wala po.
08:27.5
And 200 plus po kasing naging empleyado po na local po doon sa site,
08:32.5
at one of the reason din po na sa housekeeper po kami nagtatanong,
08:37.9
kasi po I believe po yung mga housekeeping po,
08:40.4
nakakaikot po sila ng entire compound,
08:42.5
at kung meron pong mga crime po na ginagawa po,
08:46.2
kahit pa pano sila po yung makakuha po ng information po kaagad.
08:52.1
Before 2022, Mayor Go, anong trabaho nyo? Anong ginagawa nyo?
08:59.3
Although you said it in the hearing, I just wanted to hear it again.
09:02.2
Ako po ay isang magbababoy po. Farmer po ako. Figury po yung negosyo ko.
09:06.0
Sino po ang nag-urge sa inyo? Sino po ang nag-enganyo kayo,
09:10.0
nag-inspire sa inyo na tumakbo bilang Mayor ng Banban?
09:13.9
Sarili ko po. Childhood dream ko po.
09:17.1
Ah, childhood dream.
09:18.1
Opo, ay gusto ko po na papakita sa tatay.
09:22.1
At gusto ko po maging proud po siya sa akin.
09:25.9
San ba yung childhood nyo?
09:28.0
Dito po, sa Pilipinas po.
09:29.5
Saan po, sa Pilipinas?
09:32.3
Saan po kayo napanganak?
09:34.8
Nakita ko po dito po sa birth certificate ko po, hilot po.
09:38.2
At iniwanan po ako ng nanay.
09:39.5
Hindi, saan kayo napanganak?
09:41.6
Nakita ko po dito sa birth certificate ko po, hilot.
09:44.3
Hindi, hindi ko po tinatanong yung proseso ng papanganak sa inyo.
09:47.8
Saan po? Saan pong lugar?
09:52.3
Sa Central Luzon?
09:56.4
Saan po sa Tarlac?
09:58.4
Matatalaib Tarlac po.
10:00.8
Matatalaib Tarlac po.
10:01.7
Is that the barangay?
10:03.3
Yes po, nakita ko po dito sa birth certificate ko po.
10:06.6
Now, you would have recollection of your childhood, right?
10:09.5
Can you just give us a recollection of your childhood?
10:12.4
Sino po yung best friend nyo?
10:14.1
Saan po kayo nag-aral?
10:15.7
Kung meron kayong makamag-anak?
10:19.5
You're only 38 years old.
10:21.5
You will remember your childhood.
10:24.3
I'm double your age but I would remember my childhood in Malabon.
10:29.7
I know homeschool.
10:30.9
I can't believe anyone is totally homeschooled all her life.
10:35.1
Please tell us about your childhood.
10:37.6
Your Honor, lumaki po ako sa farm.
10:43.1
In what barangay?
10:45.9
Barangay Vergen de los Remedios.
10:48.7
Pamban Tarlac din po.
10:51.5
From the one po sa QJJ, yung katabi lang po niya.
10:55.3
Nabenta po siya year 2000.
10:58.3
Hindi ko po malala yung date kung kailan po siya nabenta.
11:00.7
Tapos nakabili po ulit ng property po sa tabi at doon po nagtayo ulit.
11:06.2
Lumaki po ako sa farm, Your Honor.
11:08.2
Tinago po ako ng tatay ko po.
11:10.3
Lumaki po ako na ako lang po.
11:12.8
Pinupuntahan po ako ng tatay ko po araw-araw.
11:15.3
Lumaki kayo mag-isa?
11:18.8
Kasama po po ang katulong.
11:21.5
Ako po yung mga kasamahan ko po sa farm.
11:24.0
Sino po yung mga kasamahan nyo sa farm?
11:26.4
Sino yung katulong na naaalala nyo?
11:32.5
At sino yung nag-alaga mula kayong napanganak 38 years ago?
11:38.1
At binibisita kayong ama nyo mula saan?
11:43.1
At tell us about your childhood.
11:45.7
Your Honor, sa farm po ako lumaki.
11:47.8
Sa bamban po ako lumaki.
11:49.3
Lumaki po ako mag-isa.
11:51.5
Pinupuntahan po ako ng tatay ko.
11:54.1
You cannot grow up alone from the time you were born.
11:58.5
So the formative years from age, from the time your mother birthed you,
12:04.2
up to perhaps 10 years old,
12:07.7
sino po yung inyong naging caregiver o yaya?
12:11.2
Hindi lang pwedeng mag-isa lang po kayo sa farm.
12:14.3
Binibisita kayo ng ama nyo mula saan?
12:16.7
So sino po yung kasambahay nyo na nagpalaki sa inyo?
12:21.0
Sino po yung sabi nyong mga kaibigan nyo, kasama nyo sa farm?
12:26.7
In short, I'll be very honest.
12:29.0
Please convince us that you were born in the Philippines,
12:35.0
that you are Filipino,
12:37.5
and that you are not what people suspect you to be.
12:42.2
Dederechoyin ko na po.
12:43.5
Kumbinsihin mo kami kasi hindi po pwedeng hindi nyo maalala
12:46.5
yung inyong first few years of living na formative years.
12:51.7
Para makumbinsi kami,
12:53.2
because we want to be convinced that all elected officials are Filipinos
12:57.3
and not spies of other countries.
13:00.2
So as a nationally elected official,
13:03.5
and I won in Tarlac, number one I think, or two,
13:07.6
and I won in Banban,
13:09.2
perhaps you even carried me a sample ballot,
13:14.3
So if you're really Chinese and fronting for other people,
13:19.8
go back to your country.
13:21.0
But if you are Filipino and you were born here,
13:25.7
convince us because we want to be convinced.
13:28.4
So I'm trying to help you by trying to make you recall about your childhood.
13:34.1
Kasi parang scripted.
13:36.6
Kasi I was born on this.
13:38.0
This is what I can remember.
13:39.2
And then when I ask you the same question,
13:41.1
it's the same rote.
13:49.1
lumaki po ako sa...
13:52.1
Lumaki po ako sa farm.
13:55.6
Anong barangay, anong farm,
13:57.8
sino po yung nag-alaga sa inyong sabi nyo
14:00.1
na binibisita kayo ng ama nyo,
14:02.0
ano yung family situation,
14:03.4
sino pong makalaro nyo, kaklase nyo,
14:05.6
kung homeschool kayo,
14:06.8
sino pong nag-homeschool sa inyo, ganun po.
14:12.1
ako po ay lumaki po sa barangay Vergen de los Remedios,
14:15.4
Banban, Tarlac po.
14:16.7
Ako po ay isang Filipino,
14:17.8
lumaki po ako kasama po yung mga empleyado po namin sa farm.
14:21.0
Ipa-provide ko rin po yung mga pangalan.
14:23.4
Come and go din po naman kasi yung mga naging empleyado po.
14:26.4
38 years ago po, Madam Senador,
14:28.5
wala po ako talagang maalala ng sobra,
14:31.5
pero meron pa po ako isang kasama ngayon po
14:33.3
na matagal na po sa amin, si Mang Bui po,
14:35.8
na hanggang ngayon, kasama ko pa rin po siya.
14:39.3
baka pwede ko po siya i-present din po dito
14:41.3
para makilala nyo po.
14:44.1
14 years old pa lang po ako,
14:45.5
nagtatrabaho na po ako.
14:46.9
Kilala po ako ng barangay chairman
14:49.5
na mentioned po kanina na,
14:50.9
ipapakalala po ako.
14:51.0
At bumibili na po ako ng mais.
14:54.7
Pwede po ako mag-present po ng mga pangalan po nila
14:57.7
na magpapaalam lang po ako sa kanila
15:00.2
kung pwede ko po sila i-disclose po yung names po nila.
15:04.5
Excuse me, San Loren.
15:05.7
Kung pwedeng idagdag.
15:07.1
Kung kaugnay nyo lahat ng mga taong ito
15:09.8
mula nung pagkabata nyo,
15:11.5
pwede nyo bang ikwentos
15:12.5
ng mahaba-haba ng konti in kapampangan?
15:16.7
kausap nyo sila sa sarili nilang lenguahe.
15:24.7
Meron din pong kapampangan,
15:26.1
pero yung mga kasama ko po sa loob ng farm po,
15:29.9
Kasi ang pigiri po,
15:32.1
hindi po sila lumalabas.
15:34.8
just for the record,
15:36.3
may mga nag-o-observe
15:37.5
na mga kababayan natin,
15:39.1
pati mga netizens
15:40.1
na mga kapampangan,
15:41.5
yan po ang tanong nila sa inyo.
15:42.9
Kasi kapampangan po
15:43.8
ang lingwahe nila.
15:45.0
Anyway, San Loren,
15:46.4
Thank you for that interjection.
15:47.9
It's very helpful.
15:49.7
Magsalita po kayo
15:51.1
kung kayo'y lumaki
15:59.5
sobrang konti lang po.
16:01.4
What Chinese language
16:03.4
Fukian or Mandarin?
16:04.5
I can speak Fukian po.
16:05.7
Okay, speak in Fukian now.
16:09.8
Tell us more about
16:10.5
your life in China.
16:12.5
Wala po akong life po
16:13.8
Dito po akong lumaki
16:16.6
Tell us about your life
16:17.5
in the Philippines
16:19.0
Tell us about your family
16:20.1
in China, in Fukian.
16:22.6
Family ko po in China.
16:25.4
Please tell us about
16:28.8
and he visits you,
16:31.3
used to visit you
16:32.1
when you were a child
16:33.0
and the family of your father
16:35.7
and where are you
16:40.4
We have interpreters
16:42.9
I can understand a little.
16:58.1
Gua umsi Tiongkok lang.
17:01.6
Gua si Filipin lang.
17:04.9
Tell us about your relatives.
17:10.3
San sa bansang Sina
17:13.2
at ano ang ginagawa nyo?
17:15.7
Sinabi nyo embroidery, etc.
17:17.0
Negosyo at makamag-anak nyo doon.
17:19.7
San Lauren, before she answers
17:20.6
maybe we can ask Ms. Batay
17:21.9
our Chinese interpreter
17:23.4
just to interpret to us
17:24.7
what the mayor said.
17:30.3
the interpretation would be
17:32.0
my father is from China
17:34.4
I am not a Chinese
17:41.0
I mean you're obviously
17:44.7
if your father is full Chinese
17:46.4
and your mother you claim
17:47.5
is Filipino, right?
17:50.7
ako po ay isang Filipino
17:52.7
at ang tatay ko po ay Chinese.
17:56.7
kung hindi man po ako full-blooded
17:58.7
po na 100% po na Filipino
18:00.7
dahil po sa tatay ko
18:02.7
ako po ay isang Filipino po.
18:05.2
What do you recall
18:06.7
in 1986 when you were born?
18:10.7
that you obtained your birth certificate?
18:13.7
sometimes people only have their birth certificates much later.
18:16.7
But tell us the process of
18:18.7
obtaining your birth certificate
18:21.7
What year did you get your birth certificate?
18:28.7
Ms. Lauren, if I may just quickly add to your earlier question.
18:30.7
Please proceed, Madam Chairman.
18:31.7
May or may childhood photos ba kayo sa bamban?
18:36.7
nung bata po ako, Madam Chairman
18:39.7
hindi po talaga uso cellphone
18:41.7
pero sa nangyari po
18:43.7
meron po mga circulation po ng mga pictures ko po
18:46.7
ng teenage life ko po.
18:49.7
I can provide po.
18:50.7
In fact, hindi ko po alam na
18:52.7
meron po pala ang ganun picture.
18:54.7
Could you kindly give us
18:56.7
the earliest photos of yourself
19:02.7
workmates, playmates
19:06.7
exclusive and closed farm
19:10.7
and your relatives in China
19:12.7
and your father's relatives
19:14.7
and the time that you were born
19:17.7
Hindi naman, okay, walang cellphone
19:19.7
but you must have photos.
19:22.7
And proof of your homeschooling?
19:23.7
Siyempre, pag homeschooled,
19:25.7
meron pa rin yan mga report card,
19:27.7
hard copy pa nun, hindi pa soft copy eh.
19:29.7
Yes po, Your Honor.
19:31.7
Hahanapin ko po yung mga picture po.
19:33.7
Pati po yung mga tao po,
19:35.7
pati po yung mga empleyado po,
19:38.7
What was the situation,
19:40.7
Mayor Guo, nung 1986
19:42.7
when you were born,
19:44.7
where was your mother, where was your mother?
19:45.7
Where were your parents?
19:47.7
And sa mga binibisita kayo ng iyong ama
19:49.7
at ang kasama nyong lumaki
19:51.7
ay sino? Fill in the blanks, please.
19:55.7
1986 po nung pinanganak po ako,
20:01.7
dahil baby pa po ako po ako nun.
20:05.7
may nakikita po ako mga kasama po
20:07.7
naging kasama po,
20:09.7
naging partner po ng tatay ko po.
20:11.7
At lumaki po ako sa farm,
20:13.7
isa na rin po yung na-mention ko po
20:15.7
sa nakaraan po na sanitary
20:17.7
si teacher Ruby Lim po, nakasama ko rin po siya.
20:23.7
Well, can you please state
20:25.7
once again your mother's name?
20:29.7
Biological mother ko po.
20:31.7
And have you ever met her?
20:33.7
Hindi ko po siya nakasama.
20:35.7
Have you ever met her? Hindi po.
20:37.7
From the time you were born,
20:39.7
from 86, hindi po nyo na sila yan?
20:43.7
Kailangan po nyo sa inyong ama
20:45.7
o sa mga kalaro nyo kasamahan sa farm?
20:47.7
Your Honor, how I wish po
20:49.7
I have a perfect family po.
20:51.7
No, we lead imperfect lives.
20:53.7
So I don't want to intrude on that.
20:55.7
I just wanted to make sure.
20:57.7
So, sa pagkaalam ba nyo ay Pilipino ang inyong ina?
21:01.7
Yan po ang sinabi po sa akin ng tatay ko po.
21:03.7
At lumaki po ako dito sa Pilipinas po.
21:07.7
Madam Senador, wala rin po akong
21:09.7
ibang citizenship kung hindi Filipino lang po.
21:11.7
How did you acquire
21:17.7
How did you obtain your birth certificate in 2005?
21:19.7
Minigay po sa akin.
21:21.7
Hindi po ako yung nag-prepare po nitong birth certificate.
21:23.7
Hiningi ko po sa tatay ko po
21:25.7
yung birth certificate ko po.
21:27.7
Was this discussed, Madam Chair?
21:31.7
already look at the birth certificate?
21:33.7
That was what was being discussed earlier, right?
21:35.7
When I arrived. Yes.
21:37.7
So that was, we will
21:39.7
find the, we will ask
21:41.7
for the report from the PSA
21:43.7
on the authenticity
21:45.7
of that birth certificate.
21:47.7
So tell us more. I know that time
21:55.7
childhood situation.
21:57.7
I don't want to be intrusive.
21:59.7
And there's no reason
22:01.7
to explain about our, all of us
22:03.7
have imperfect lives. But tell us about
22:05.7
your childhood so we get to
22:07.7
know you better and
22:09.7
your Chinese playmates,
22:11.7
if any, Filipino associates
22:13.7
or playmates, if any,
22:15.7
and your family in China.
22:19.7
In Phuket, please.
22:21.7
We want to hear you speak
22:23.7
your language. Ang language ko po
22:25.7
ay Tagalog po, Senator. Ako po ay
22:27.7
isang Filipino. Sa farm po, ang gamit po
22:29.7
ng namin lingwahe po ay Tagalog po.
22:33.7
But speak Phuket. I just want to hear it.
22:35.7
I can speak Phuket po, pero ang ginagamit po
22:37.7
na lingwahe po sa farm po
22:39.7
ay Tagalog. There's nothing
22:41.7
wrong with knowing languages.
22:43.7
If you're good in Phuket, speak it, right?
22:45.7
For after all, your father's Chinese
22:47.7
and you're half Chinese.
22:49.7
Don't be ashamed of that.
22:51.7
Hindi naman po ako nahihiyan,
22:53.7
naman po ako na-ashamed. Madam
22:55.7
Senador, mas kaya ko po
22:59.7
fluent sa Tagalog
23:01.7
kasi yan naman po ang mother tongue
23:03.7
ko po kaysa sa po sa Chinese
23:05.7
language po. Kaya ako
23:07.7
okay lang po na ikwento ko po in Tagalog.
23:09.7
Okay, proceed. If you don't like
23:11.7
to speak the language
23:15.7
then speak in Filipino.
23:17.7
Briefly please, Mayor, dahil
23:19.7
malapit na tayo mag-suspend for today.
23:21.7
Thank you. Just brief. Thank you, Madam
23:25.7
Lumaki po ako sa farm.
23:27.7
Fourteen years old pa lang po ako.
23:29.7
Nag-aalaga na po ako ng baboy.
23:33.7
Ako rin po nagbebenta po
23:35.7
ng mga fatiners po na nila
23:37.7
labas po ng farm. Medyo hindi po yung
23:39.7
negosyo. Mula po 1986
23:41.7
when you were born,
23:43.7
your recollection, 86
23:45.7
to the time you obtained your birth certificate
23:49.7
Madam Senador po,
23:51.7
nung maliit na maliit pa lang po ako
23:53.7
nung 1986 po, wala na po
23:55.7
talagang malala. Although, ayoko po talaga
23:57.7
ma-mention yung word na wala po ako malala.
23:59.7
Pero wala po talaga ako malala. No, I'm not asking about
24:01.7
the day you were born. Obviously, nobody knows that.
24:03.7
Any of us. I said
24:07.7
Between the day you were born
24:09.7
and nine years old,
24:11.7
you would have some recollection. Eh, ako nga po
24:13.7
doble ng age nyo. Naaalala ko pa yung
24:15.7
childhood ko na ako'y five years old eh.
24:17.7
Kilala ko pa yung grade school teachers ko eh.
24:21.7
Huwag tayo magpilosopo po dito.
24:23.7
Obviously, I'm not asking you how was it
24:25.7
when you were born. Hindi po.
24:31.7
Madam Senador, lumaki po ako
24:35.7
Ulit-ulit naman. Parang memoryado nyo.
24:37.7
Kasi kino-coach ka ng lawyers mo
24:39.7
siguro. Just, you know,
24:41.7
magkwento. Parang kaibigan. Parang
24:43.7
nagpunta Senador sa iyo. O, Mayor, kamusta na kayo?
24:45.7
Kamusta ang buhay nyo dito? Napaka na kayo sa farm?
24:47.7
How was your life when you were
24:49.7
born? O, ganun. Sino yung neighbors
24:51.7
nyo? Playmates nyo? Paano yung pamilya?
24:53.7
Binibisita ka ng ama mo? Ganun. Kwento lang.
24:57.7
Sa Filipino, as you claim. Opo.
24:59.7
Gustong-gusto ko po magkwento.
25:01.7
Ang playmates ko po doon sa farm ay yung
25:03.7
mga dati po na may empleyado rin po.
25:05.7
Kaminggo po yung mga tao pero may mga
25:07.7
luma, mga matatagal po po na may empleyado.
25:09.7
Pagbalik ko po ngayon
25:11.7
araw, hahanapin ko po sila. At sa
25:13.7
susunod po ng Senate hearing, isasama ko na lang
25:15.7
din po sila. Aaralin pa ng mga abogado.
25:19.7
anything. When I say, your first
25:21.7
ten years of your life, the first nine years
25:23.7
of your life. Kilala ko pa yata yung isang abogado mo
25:25.7
sa likod mo. Anyway, the first nine
25:27.7
years of your life, what is the first image
25:29.7
that comes? Tell us about
25:31.7
your farm life. Must be
25:33.7
a charming, idyllic life, right?
25:37.7
po ako ng farm. Di po ako pinag-aral
25:39.7
po ng tatay ko po. Ang nagtuturo
25:41.7
po sa akin si teacher Ruby Lim po
25:43.7
na na-mention ko po nung nakaraan
25:45.7
na Senate hearing. And how I
25:47.7
wish po really, Madam Senador, na I have
25:49.7
a perfect life po. However po, pinalaki po ko sa farm.
25:51.7
No, we're not talking about imperfections or perfection.
25:53.7
Kwento lang nga eh.
25:55.7
Nine, ten years po.
25:57.7
Siyempre man, Mayor, may maalala. Thirty-eight ka lang eh.
25:59.7
Opo, sa farm nga po
26:01.7
ko lumaki po, Madam Senador.
26:03.7
Hindi po naging normal po
26:05.7
hindi po naging normal po yung buhay ko po.
26:07.7
I'm not asking nga normal or...
26:09.7
Madam Chair, I know that time
26:15.7
want to get to know the Mayor.
26:17.7
As I said, we're giving you the opportunity
26:19.7
to prove to us that you are
26:23.7
We ask you the questions
26:25.7
which I would ask normal people.
26:27.7
What I would ask you,
26:29.7
Risa, tell me about your childhood, right?
26:31.7
Sorry, in our childhood, I talk about my child...
26:35.7
Nothing to be defensive about.
26:37.7
You don't have to say the same thing. Basta sa farm po.
26:39.7
Tell us about your child. Ako sa farm.
26:41.7
Tell us about your child. Sa farm.
26:43.7
Ano ba? Huwag tayo robot.
26:45.7
Tell us about your childhood.
26:47.7
So we're convinced that you have a
26:49.7
childhood in the Philippines.
26:51.7
And if we ask you
26:53.7
to speak about a foreign language,
26:55.7
to speak in a foreign language
26:57.7
that you are nabihasa ka,
26:59.7
Hindi mas magaling po ako sa Pilipino.
27:01.7
Ba't may kakaya kung magaling sa Phukin?
27:03.7
Kung magaling ka magmandarin?
27:05.7
Wala, maganda nga. Marami ka.
27:07.7
I will leave it at that.
27:09.7
And I will ask more questions
27:11.7
in the next hearing because
27:13.7
ano ba ang ating pinupunto dito?
27:17.7
ang ating mga ahensyo ng gobyerno
27:19.7
ay hindi nagpapahintulot
27:21.7
ng mga sindikatong kriminal
27:23.7
na nagbibigay ng mga peking birth certificate
27:25.7
at ibang dokumento
27:27.7
na nabibigay ng mga peking birth certificate
27:29.7
na nabibigyan tuloy
27:33.7
Philippine passports
27:35.7
o nakakabigay ng ID
27:37.7
ng Philippine government agencies
27:39.7
na nade-deprive tuloy ang ibang Pilipino
27:41.7
sa mga binipisyo.
27:43.7
At hindi lang yan, maaari pa
27:45.7
without judging you or pre-judging you
27:47.7
na mahalal sa mga
27:49.7
posisyon na maaaring maging
27:51.7
national security issue.
27:55.7
I'm basing it on what I've heard
27:57.7
and read and I'm giving you
27:59.7
the chance to prove that
28:01.7
you are Filipino.
28:03.7
So I will leave it at that.
28:05.7
Thank you very much Madam Chair
28:07.7
for the time and the patience
28:09.7
and I would like for her to submit
28:11.7
the photos that you requested,
28:13.7
the name of the teacher
28:15.7
and perhaps the teacher who helped her
28:17.7
homeschooling, names of employees,
28:19.7
their full names,
28:21.7
photos, addresses,
28:25.7
You must have a neighbor who knew you
28:29.7
Imposible mo walang may kilala.
28:31.7
Hindi pwedeng sumulpot ko na lang ng 2005
28:33.7
tapos I'm Filipino, I'm here.
28:35.7
Okay. Yun po. I leave it at that.
28:37.7
I'm not yet convinced but I really
28:39.7
sincerely want to be convinced
28:41.7
because it would break my heart
28:43.7
if we have a foreigner who has
28:45.7
who is an elected official.
28:47.7
It would break my heart.
28:51.7
It's really a national security risk.
28:53.7
So I'll be very strict
28:55.7
with DFA and with the
29:01.7
You better straighten it out.
29:03.7
Yung mga sindikato nandiyan sa mga ahensya ng gobyerno
29:05.7
na nagbenta ng mga birth certificates.
29:07.7
Thank you, Madam Chair.
29:09.7
Salamat din, Sen. Lauren.