01:02.8
At ano ba yung problema dito sa pag-transfer na to?
01:05.7
Para lang sa kaalaman na lahat, ang Procurement Service ang in-charge sa pagbibili ng mga ballpen, papel, envelopes, staplers
01:12.7
para sa lahat ng mga government offices.
01:14.8
Wala silang alam sa pagbibili ng mga protective equipment o mga pandemic equipments needed.
01:21.4
Kaya kaduda-duda yung pag-transfer na yun.
01:23.5
Now, it gets worse.
01:25.6
Kasi nilagay nga yung budget na yun sa Department of Health kasi it's a pandemic.
01:30.0
This month, this is a health crisis.
01:32.2
And the Department of Health is the lead agency for this, not the PSDBM.
01:36.7
Pero tignan nga natin kung saan ba ito nag-umpisa at gaano kalaki yung kalokohan na nangyari nung panahon ng pandemia.
01:43.7
Alam ba nyo na before Duterte came into power, the national debt was only at 6 trillion pesos.
01:50.8
Tapos umakit siya to about 7.7 trillion by 2019.
01:54.8
So, the increase was still manageable.
01:57.6
Tapos, nung 2020, nung nagka-pandemiya,
02:00.0
na humiram ang ating gobyerno from 2020 to 2022, another 5.3 trillion pesos.
02:08.6
At ang rason na ginapit ng ating gobyerno ay humiram daw sila ng pera dahil daw sa pandemia
02:14.0
para daw matulungan ang ating mga kababayan during this health crisis.
02:19.8
At dahil doon, lumampas doble ng utang ng ating bansa.
02:23.8
At ang ibig sabihin nun para sa ating lahat ay bumabagsak ang halaga ng ating peso
02:28.2
at tumataas ang presyo ng lahat ng mga bilihin.
02:31.2
Napansin nyo yung pagtaas ng presyo, di ba?
02:32.8
Ako napansin ko. Malala yun.
02:35.1
Pero sa mga naririnig ko, may iba pa sa inyo na naniniwala
02:37.8
na kaya tayo umutang ng 5.3 trillion nung 2020 ay para sa pandemia.
02:44.5
Kaya dapat daw naintindihan ko daw yun.
02:46.2
Alam mo kung totoo kasi sana yun, then okay lang eh.
02:48.2
Pero alam mo ba kung magkano lang ang ginamit ng ating gobyerno para panlaban sa pandemia?
02:53.3
Diyan sa 5.3 trillion na hindi nilam nila?
02:56.1
Only 570 billion.
02:58.2
Trillion pesos as of 2021.
03:01.5
So sabihin na nga natin until 2022, gumasos sila ng total of 1 trillion pesos.
03:06.2
O ayan ha, tinaasa ko pa itong 1 trillion.
03:08.7
That's under 20% of the 5.3 trillion na hiniram nila.
03:12.5
Asa nagpunta yung 4 trillion pesos na sinasabi nila na ginamit nila sa pandemia?
03:17.1
Dahil nung chinek ito ng COA at mga iba't ibang mga organisasyon,
03:20.9
lumalabas that over 4 trillion pesos was not spent on the pandemic.
03:25.1
And it was spent on other governmental expenses.
03:28.2
Ngayon, ang problema dito is bakit sasabihin mong uutang ka para sa pandemic
03:31.8
at hindi mo gagamitin sa pandemia, number one.
03:34.0
Number two, hindi natin kailangan umutang ng ganyang kalaki,
03:37.0
especially during a time of a pandemic.
03:39.2
Nabaon na nga tayo sa utang at tumaas ang presyo ng mga bilhin dahil sa utang na ito.
03:43.6
Alam mo, dalawa lang naman yung rason na naiisip ko kung ba't biglang uutang ang ating gobyerno
03:47.3
ng ganyang karaming pera na bigla-biglaan na magpapalusot na sasabihin na sa pandemic ito gagamitin.
03:53.2
Either nanakawin nila yung perang yan o bibigay nila yan sa mga kaibigan nila
03:56.6
o kaya mang-mang lang talaga sila at wala talaga silang alam sa pagmamanage ng pera.
04:01.8
Kayo na mag-decide kung asan doon sa dalawa tingin mo ang nangyari talaga.
04:04.9
Tapos, alam mo ba sa 570 billion na yan, only 234 billion was given para ayuda sa ating mga kababayan.
04:12.8
At I'm sure hindi lahat tayo nakakuha ng ayuda. Ako hindi ako nakakuha.
04:15.4
And nung kinumpute ko siya, sabihin na nga natin that less than 40 million of our kababayans got an ayuda.
04:20.8
That means roughly only 6,000 pesos ang nabigay per person ng ayuda.
04:25.9
Ang liit niyan kumpara sa pagtaas ng presyo ng mga bilihin.
04:29.8
Tapos sa 570 billion na in under budget nila para sa pandemia,
04:34.2
dito na nag-transfer ng 47 billion pesos from the health department to the procurement service arm of the DBM.
04:42.1
O ngayon pag-usapan naman natin kung bakit problematic yan at bakit kaduda-duda yung pag-transfer na yan.
04:47.8
Ang head ng PSDB, yan si Christopher Lau, close aide doon ni Bongo at isa doon sa mga fraternity brothers ni Duterte.
04:54.2
Ina-appoint siya sa PSDBM nung August 2019.
04:58.5
Samantala, ang family naman ay na-incorporate nung September 2019 with a capitalization of only 625,000 pesos.
05:07.6
Tapos by January 2020, in-appoint na si Christopher Lau as the head of the procurement service.
05:14.3
Then by March 2020, tin-transfer na yung over 47 billion pesos from the health department to the procurement service of the DBM.
05:24.0
Headed by Christopher Lau.
05:26.0
Tapos within 2 weeks after na-transfer yung pera to the PSDBM, in-award nila yung 8.6 billion pesos to Farmally within a span of 2 months.
05:37.0
Imagine mo ang isang kumpanya na under-capitalized with only 625,000 pesos was able to get an 8.6 billion peso contract.
05:46.0
No bidding or anything.
05:47.5
Now, why is that a problem?
05:49.5
Kasi po, hindi po pwedeng nag-a-award ng 8.6 billion pesos.
05:53.5
Sa isang kumpanya na walang pera para magawa yung kanilang tungkulin.
05:58.5
At hindi lang yun.
06:00.0
Ang Farmally ay foreign-owned.
06:02.5
Karamihan ng mga tao na nandoon ay mga foreigners.
06:06.5
At ito ang malala.
06:08.0
Alam mo ba dun sa buong kontrata nila, ang kaya lang nilang ipakita ang mga resibo na nag-deliver sila ng mga produkto ay 3.8 billion pesos lamang.
06:17.5
Hindi nila maipakita kung saan napunta yung ibang pera na nabigay sa kanila.
06:22.5
Ang pinaka nakaka-insulto talaga dito para sa akin ay habang itong mga executives ng Farmally na lumalabas, may mga mamahalin ng mga luxury cars, bumili ng mga bahay, at lahat yan mga dayuhan na umaman.
06:35.5
Lahat tayo nakakulong sa bahay.
06:37.5
Karamihan sa ating mga kababayan at kapamilya ay namatay at naghihirap nung pandemya.
06:44.5
Pinilit tayong sumuot ng mga p***y mga face shields na yan na wala namang kwenta.
06:49.5
Para lang magkaroon ng paraan para mangurako itong mga p***y mga face shields na yan na wala namang kwenta.
06:51.5
Para mangurako itong mga formerly executives na ito na lumalabas.
06:55.5
Nung tinanong sila sa Senate hearing, napaamin sila na si Michael Yang daw ang financier nila.
07:02.5
Na best friend ni Duterte na economic adviser ni Duterte.
07:06.5
Kaya dapat talaga hindi lang basta maimbestygahan itong mga ito, dapat talaga may makakulong dito.
07:12.5
Kalukohan talaga yan, nagkinamit ang pandemya para makapagnakaw itong huling gobyerno natin habang lahat tayo ay naghihirap nung panahon ng pandemya.
07:20.5
ng pandemia. Pinamigay niya
07:22.4
itong pera sa kanyang mga kaibigan.
07:24.6
Dati nang hindi nila masabi yung pangalan
07:26.6
niya na kasabot siya dito, ngayon lumalabas
07:28.5
kasabot siya dito. At alam mo ba,
07:30.5
nung time na lumabas yung COA report,
07:32.7
yung Commission on Audit, sa mga anomalian
07:34.6
na nangyari dito sa Farmally Deal na to
07:36.3
at saka sa PSDBM, anong ginawa
07:38.6
ni Duterte? Minura pa niya ang COA
07:40.7
na sinabi niya na
07:42.3
hindi daw pwede mapagkatiwalaan ng
07:44.2
Commission on Audit. Tapos sasabihin pa niya na
07:46.4
pwedeng pagkatiwalaan tong si Michael Yang
07:48.4
at si Christopher Lau. At yung mga
07:50.2
Farmally Executives. At nung nag-iimbestiga
07:52.6
ang Senate, ano pa sinabi ni Duterte?
07:54.7
Binawalan niya ang kanyang mga Executives
07:56.5
na pumunta dito sa hearing na to.
07:58.5
Yan ba ang isang tao na walang
08:00.2
tinatago? Yan ba ang isang tao na may
08:02.4
integridad? Yan ba ang isang tao na may
08:04.5
malasakit sa kanyang mga kababayan?
08:07.4
I don't think so.
08:08.5
Yan ang isang tao na iniisip lang niya
08:10.4
para sa akin, yung ganyang tao,
08:12.7
actually hindi ko nga maratawag na tao yan eh,
08:14.5
hayop yung ganyan. Yung ganyang klaseng hayop,
08:16.6
ginamit lang niya ang pandemia
08:18.0
para makakuha ng mas marami pang
08:20.0
pera para sa kanya at sa kanyang mga kaibigan.
08:22.6
At ginamit itong palusot
08:23.9
para lang makakuha ng mas marami pang pera.
08:26.5
At alalahanin nyo ah, na
08:27.9
nung panahon ng pandemia,
08:30.0
dyan din tumaas yung budget ni Pulong.
08:32.3
From 2020-2021 to
08:34.0
2022, dyan siya nakakuha nung
08:36.0
51 billion pesos para sa
08:38.1
kanyang distrito. At itong tatlong
08:39.9
taon na to din, dito din tumaas
08:42.0
yung Confidential and Intelligence Fund ni
08:44.0
Duterte. At yan pa lang yung mga
08:45.9
alam natin, paano pa yung mga hindi natin
08:47.9
alam, na mga kalokohan na nangyari
08:49.8
nung panahon ni Duterte, ang dami talaga nun.
08:52.3
Kaya kung isa ka sa mga dating sumuporta
08:54.0
kay Duterte, mag-isip-isip ka na talaga.
08:56.0
Dahil itong binabanggit ko sa inyo,
08:57.8
ay tip of the iceberg lamang to.
09:00.4
Maliit pa lang to kumpara sa
09:01.9
dami ng mga krimen na nagawa niya
09:03.8
at kasalanan na nagawa niya sa ating
09:06.0
bansa at sa ating mga kababayan.
09:08.2
Kaya sana po talaga, mag-isip-isip
09:10.2
na po tayo. At sana talaga
09:11.9
maimbestiga na at maparusaan si
09:13.9
Duterte sa mga krimen at pag-aabuso
09:16.1
na nagawa niya nung panahon niya
09:17.8
bilang isang presidente ng ating bansa.
09:19.8
At yan ang katotohanan.
