00:22.8
Eh ang mahal-mahal na ng pesticidio.
00:24.7
Pangalawa, yung ating mga market road, kulang pa.
00:26.9
Kulang tayong equipment, yung mga harvesters and treasurers natin.
00:30.4
Marami rin mga lupa, bakanting mga agricultural lot na ginagawang subdivision.
00:35.1
Tingin ng mga developers yan, bakanting lote, eh.
00:37.3
So yun yung problema natin, ano?
00:38.8
Tapos alam ba na, alam ba na taong bayan,
00:41.5
mula sa farmer, ano, dumadaan sa 7 middlemen yan.
00:44.9
Bago kumbaksak sa market.
00:46.4
Ang daming layer.
00:48.3
Exactly. So hindi pa pwede.
00:49.5
So ano ginawa ng Pangulo, dahil kailangan niyang ipilitin
00:52.3
itong lintik na 20 pesos na ito,
00:54.4
so he took advantage of the Rice Tarification Act, ano?
00:58.2
So alimbawa, naka-return tayo ng EO No. 62,
01:00.6
bababaan natin yung tarifa, so para mas bababa yung presyo ng bigas.
01:04.8
And in fairness to him, he's still doing his best.
01:07.1
But I think he also has to report to the people
01:09.1
that is utterly impossible.
01:11.4
It's a campaign promise that he wanted, but he just couldn't do.
01:14.4
So importante yun.
01:15.2
Wait lang, yung tariff cut, may report ka nila si Doris eh,
01:19.0
hindi pa rin naabot ng 20 eh.
01:20.5
Kahit anong gawin mo, minus 7 pesos.
01:23.4
Hindi ba makakatakot?
01:24.4
Makakatulong yun?
01:25.6
Makakatulong, pero hindi talaga bababa eh.
01:27.4
Kasi sa merkado po globally, mataas din talaga na yung presyo ng bigas.
01:31.4
Even in Vietnam, Thailand, pag pumunta ko doon,
01:33.1
kagaling ko nga lang sa Thailand, mahal na rin yung presyo ng bigas eh.
01:37.1
More or less, naglalaro rin doon sa ganung range eh,
01:40.0
kagaya na sa atin.
01:42.9
Hindi talaga siya prepwede.
01:44.2
So dapat aminin na ng Pangulo yan.
01:46.2
So ang mangyayari kasi pag pinilit niya,
01:48.4
it will now be in the form of subsidy.
01:50.6
Yun yung ginagawa niya sa Kadiwa Stores, ano?
01:52.5
For him to be able to do that,
01:55.0
but other programs and activities of government would be affected.
01:59.5
So kailangan, aminin niya na yan.
02:01.6
Kasi pangalawa, he has to really do some long-term solution to that.
02:07.9
Kahit na hindi niya maabot na sa termino niya,
02:10.5
halimbawa dahil sa Rice Tarification Act,
02:13.0
ang NFA hindi na nakakapag-angkat halimbawa ng bigas.
02:16.1
Ang nangyayari, mga private traders na lang yan.
02:18.7
At alam mo naman yung mga loko na yan,
02:20.4
may mga kartel yan eh.
02:21.8
Napakirap buwagin yan kasi yung corruption dyan,
02:23.9
is very systemic.
02:25.5
Saka may sarili silang interest.
02:27.2
May sarili silang interest.
02:28.2
Hindi interest ng bayan ang interest nila,
02:29.7
interest nila, personal na interest nila.
02:32.4
Hindi tayo kasama dun sa interest nila.
02:34.0
Pero pera, pera, pera.
02:35.7
But Atty. Chico, ano sa palagay mo ang ihahighlight?
02:38.6
Saan mag-zero-in ang presidente?
02:40.7
Anong ipagmamayabang niya sa sonang ito?
02:44.3
In fairness, noong last sona,
02:46.7
mga apat na puo, apat na put isa yung mga promises na ginawa niya.
02:49.9
Marami dito mga batas na dapat maipasa.
02:52.4
Marami dito hindi pa naipapasa.
02:54.4
Nakabimbin sa kongreso.
02:55.4
Hindi naman niya kasalanan yun.
02:56.5
Kasi alam mo naman, sa Senado pa lamang,
02:58.4
ang dami ng kaguluan, ang daming ganapa.
03:00.2
It's very difficult to do.
03:01.5
But in fairness to him,
03:02.4
he was able to convince Congress to pass certain laws.
03:06.5
Kagalimbawa ng New Government Procurement Act,
03:09.1
itong ease of paying taxes, among others.
03:12.5
Na-fulfill naman niya yung promise niya of recalibrating the K-12 curriculum.
03:17.5
Yung ating mga rebel attorneys, naparating niya.
03:21.0
Pero napakarami pa rin hindi niya natupad.
03:23.3
Of the 40 promises, sabi nga nung mga pag-aaral,
03:26.4
walo-osyam lamang yung napatupad niya.
03:28.5
It's not great, but it's not bad either.
03:30.6
But he really has to do a lot about that.
03:33.1
Mag-report siya sa ekonomi.
03:34.4
And in fairness to him,
03:36.1
hindi naman dahil magaling din siya,
03:37.5
o hindi naman dahil palpak siya,
03:39.4
bumababa din naman ang inflation.
03:40.9
But that's expected.
03:41.8
Kasi nung COVID talaga namang mabigat.
03:43.9
Right now, ang projection ng NEDA between 2 and 4 percent.
03:46.7
Nasa 3 point something tayo.
03:48.4
Ang US naman ay nasa 3 percent.
03:51.0
parang kahit pa pano.
03:52.2
Kahit pa pano, okay.
03:54.3
And in fact, with respect to GDP naman,
03:57.9
we ended 2023 on a high note.
04:00.7
I think it's somewhere between 5.6 percent.
04:03.7
Kaya nga kinonsidera tayo
04:05.1
one of the fastest growing economies in Southeast Asia.
04:08.9
Pero siyempre, ang problema doon,
04:10.1
yung trickle-down effect.
04:10.9
Saka kailangan natatata 8 to 9 percent.
04:13.1
Saka hindi maramdaman.
04:14.5
Hindi talagang mararamdaman.
04:15.8
Ang talagang dapat iparamdam niya,
04:18.5
yung resulta nito.
04:19.4
Ang problema kasi,
04:22.3
it basically tells,
04:23.3
mas kung ano yung ating growth rate.
04:25.2
Pero sino nakikinabang?
04:26.7
Napaka-wide pa rin ang gap ng mahirap sa mayaman.
04:29.6
So yung mayaman lalong yung mayaman,
04:31.1
yung mayhirap lalong naghihirap.
04:32.8
But then it's not his fault,
04:34.1
kasi wala pa namang presidente
04:35.3
na nakagawa rin ng ganyan.
04:37.7
Siguro the only saving grace
04:40.1
as what we would expect of him.
04:43.2
Pero sa palagay mo,
04:44.6
magsasalita siya tungkol doon sa panawagan
04:46.9
na i-ban na talaga ang Pogo?
04:48.7
I think he has to make a stand there.
04:52.8
kasi is an issue that has been affecting us.
04:57.0
pinayagan natin ang Pogo
04:58.0
precisely because it generates jobs
04:59.9
and it basically results into increased revenues.
05:03.5
Pero basis sa pag-aaral,
05:05.0
yung revenues na nakukuha natin
05:06.3
hindi mas malaki.
05:07.5
Yung disadvantages would far outweigh the benefits.
05:10.7
Una-una, may mga krimen dito.
05:13.1
hindi naman tayo nakikinabag din talaga
05:14.6
sa pagtatayo ng mga Pogo dito.
05:16.5
Kasi yung mga negosyo,
05:18.7
yung mga Chinese nationals din.
05:20.9
So in other words,
05:21.6
wala din naman talaga tayong pakinabang.
05:23.4
So it's about time,
05:24.2
I think he makes a position on this.
05:25.7
I-report siya sa taong bayan
05:26.8
na once and for all,
05:28.3
he will deal with this issue on Pogo.
05:30.3
Do you think isasali niya?
05:32.6
O kailangan bumubulong?
05:34.3
Hindi, bumubulong sa kanya.
05:38.5
ang parehong-parehong posisyon
05:39.8
na higpitan lang.
05:42.8
Regulate ng matindi.
05:44.3
But do you think isasali niya?
05:48.8
Unless, of course,
05:49.7
his position is very, very clear,
05:54.6
usapin ng rhetorics yan eh.
05:56.9
may mga soundbites ka.
05:58.2
Eh kung hindi mo rin lang
05:59.8
tatanggalin ko ito,
06:01.2
eh dapat medyo malamya,
06:02.7
dapat ang pagpapaliwanag niya.
06:05.8
Yung West Philippine Sea,
06:07.9
it's going to be included,
06:09.0
because the national interest yun.
06:11.4
I-highlight niya yan.
06:12.6
To a certain extent,
06:13.5
I'm happy with what he's doing there
06:14.9
kasi hindi naman talaga
06:15.7
pwedeng pabayaan yung West Philippine Sea.
06:17.6
From a legal standpoint,
06:19.3
ang arbitral ruling,
06:24.5
nakikita naman natin
06:25.4
yung freedom ng China eh.
06:26.8
We really cannot do about it.
06:29.3
And he really has to be able
06:31.5
Kasi kung mananahimik siya,
06:32.7
magpapatuloy yan.
06:35.0
may code of conduct na.
06:39.9
Pagkatapos na yun
06:40.5
ang aproban ng framework,
06:43.4
walang gagawin ng China.
06:45.2
maging maingat lang ang Pangulo
06:46.5
kung kanina siya magpipivot.
06:52.8
own interest to protect too.
06:54.6
kailangan mabalansi.
06:56.2
mas maganda magpivot siya sa ASEAN
06:57.9
for us to be able
07:01.0
Gusto ko nung nagbama din
07:02.3
pag kulang ng oras eh.
07:03.8
Kasi last two minutes tayo.
07:04.9
Ba't ako tayo nagaling?
07:05.7
Na-entindihan naman.
07:07.6
Pero sa palagay mo,
07:08.6
pahahapyawan din niya
07:10.0
yung kanilang hidwaan
07:11.7
ng kanyang vicepresidente?
07:13.6
Knowing the president,
07:14.9
he would not actually address that.
07:16.0
He's not the combative type eh.
07:17.5
Hindi kagaya ni Pangulong Duterte,
07:19.7
Kaya Pangulong Duterte
07:20.5
na nga ugong-ugong palang
07:21.7
may maririnig ka na.
07:23.0
But he's not the type,
07:23.7
he's not the type.
07:24.4
I think he would,
07:26.0
siguro hindi niya pahahapyawan yan,
07:27.7
hindi niya babanggitin yan.
07:30.3
parang politika kasi masyado.
07:33.2
state of the nation address ito eh.
07:35.5
kasi parang hindi ganun,
07:42.3
wala na magpakialam si Aling Barang
07:44.1
kung mag-away kayo dyan.
07:45.2
Ang problema ni Aling Barang,
07:46.8
yung presyo ng bigas,
07:49.4
Tsaka nanalo na siya,
07:50.3
siya ang presidente.
07:51.6
it would hurt him more
07:52.8
kung papatulan niya yun.
07:54.6
wala sa interest niya.
07:55.9
Ano siya palagay mo?
07:58.4
you were able to monitor?
08:00.2
Umabot ba siya ng one and a half?
08:02.0
Hindi naman yata,
08:02.7
para mas maikli lang ano.
08:04.9
ang magiging rhythm nito,
08:06.5
hindi ganun kahaba
08:07.2
because he's always been known
08:09.0
to not having long speeches eh.
08:11.1
Kasi ilang beses ko siyang napanood eh.
08:17.0
maikli lang yung kanyang alampate.
08:18.9
Kung ano yung kailangan sabihin,
08:20.3
yun lang ang sinasabi niya.