00:32.5
Bulacan mahilig akong makinig sa channel
00:36.1
na ito lalong lalo na kapag may mga
00:38.9
sender na nagpapadala ng kanilang mga
00:41.4
karanasan tungkol sa Barang o Kulam na
00:48.2
albularyo isa din kasing albularyo ang
00:50.8
aking ama pero Kum makailan lang ay
00:53.5
pumanaw na ito pero bago pa man siya
00:57.0
pumanaw naipasa at naituro niya na sa
01:00.1
akin ang lahat ng kaalaman niya sa
01:04.7
albularyo bata pa lamang ako ay nakikita
01:07.3
ko na ang aking ama kung paano manggamot
01:10.0
at sa tuy nagagamot niya na nga ang mga
01:12.3
pasyenteng may sakit non nanghihina siya
01:16.0
o kaya naman ay bigla-bigla siyang
01:19.6
Ayon naman kay Nanay kapag ganoong
01:23.3
estado raw ang aking ama kahit na
01:26.0
magaling na ang ginagamot nito patuloy
01:29.1
pa rin itong naki nakikipaglaban sa
01:30.8
mambabarang o mangkukulam na nasagasaan
01:35.2
niya pilit na binabato sa aking ama ang
01:38.1
mga orasyon ng pambarang na dapat ay
01:40.8
doon sa pasyenteng pinagaling niya
01:43.9
non Kaya nga sa tuwing nasa ganong
01:46.4
sitwasyon Si Tatay ay mga Dalawa o
01:49.4
tatlong araw siyang hindi lumalabas ng
01:51.2
silid non kung saan siya palaging
01:53.9
nagdadasal tuwing araw ng Martes at
01:57.1
Biyernes nagkukulong lamang siya doon at
02:03.9
nag-uusyoso ang kinakalaban nasa panig
02:08.9
kaliwa noun ngang nalaman kong sa akin
02:12.3
ituturo ni tatay ang pagiging albularyo
02:14.9
niya mariin talaga akong
02:17.6
tumanggi Ayokong maranasan ang mga
02:20.3
pagsubok na napagdaanan niya tuwing
02:22.2
natatapos na siyang manggamot idagdag mo
02:26.0
pang kahit hating gabi na at nasa
02:29.0
kasarapan na ng ang mga magulang ko may
02:32.2
mga panauhin ang bigla-biglang dadating
02:34.3
para magpagamot sa aking
02:37.3
ama ilang beses pa akong kinausap ng
02:40.1
aking ama para kumbinsihin pero ayoko
02:43.6
talaga natatakot ako sa maaaring
02:47.1
kahihinatnan sa hinaharap kong
02:50.9
man pero sa hindi
02:53.8
inaasahan Dumating ang isang pangyayari
02:56.8
na siyang nakapagbago sa isipan ko
03:02.2
Dekada 90 ng mangyari
03:04.9
ito isang araw non inaya ako ng kababata
03:09.2
kong si Lindon na sumama sa kanyang
03:11.0
amang magtrabaho Sa baryo kung saan
03:13.6
naroroon ang malawak na palayan ng amo
03:16.4
niya nangangailangan daw kasi yon ng
03:19.6
trabahante at sakto namang Ako ang una
03:23.9
non Nagkataon namang may sakit si Tatay
03:27.7
kaya hindi siya makapagtrabaho ko kaya
03:30.3
Pumayag na ako sa paanyaya ni
03:34.0
Lindon sa kinagabihan
03:36.4
nagpaalam ako sa mga magulang kong
03:39.2
mamamasukan na muna ako ng trabaho na
03:43.1
magpahinga na muna si tatay sa
03:44.4
pagtatrabaho at ako na muna ang bahala
03:46.2
sa kanila para mas mapabilis ang
03:49.0
paggaling nito sa sakit na dinadamdam
03:52.6
Sigurado ka ba sa gusto mong gawin
03:55.2
anak tanong ng aking
03:57.8
ama tumango ako sinabi sa kanyang
04:01.6
sigurado ako non Kaya sana ay payagan na
04:06.8
magtrabaho ay naman sa aking ina may
04:10.6
kalayuan raw ang pinagtatrabahuhan ng
04:12.3
tatay ni Lindon at sa pagkakaalam niya
04:16.6
isa o dalawang beses lamang sa loob ng
04:18.6
isang buwan kong umuwi ito
04:21.6
Nay Hindi na po ako bata para dumikit
04:24.2
dikit pa rin sa inyo tsaka kasama ko
04:26.8
naman si Mang Bong tiyak naman akong
04:29.2
hindi hindi niya ako
04:31.3
papabayaan Hayaan mo na yung bunso natin
04:33.6
Lydia malaki na yan kaya niya ng
04:36.3
pangalagaan ng sarili
04:39.0
niya Sa madaling salita Sir Seth
04:42.4
pinayagan ako ng aking mga magulang
04:46.3
non tumango ako at nagpasalamat sa mga
04:49.1
magulang ko dahil sa ginawa nilang
04:50.6
pagpayag na magtrabaho ako sa
04:52.9
malayo pero kabilin-bilinan sa akin ni
04:55.5
tatay Douglas na mag-ingat daw ako
05:01.0
may kaalaman na ako sa pagiging
05:02.5
albularyo non ang mga taong katulad kong
05:06.2
may alam at may dugong albularyo ay
05:09.3
lapitin ng mga masasamang nilalang
05:12.2
maging sa mga halang ang kaluluwang nasa
05:17.6
kaliwa kahit naman Pa siyudad manano
05:20.6
probinsya kaya't hanggang maaari ay Tago
05:23.7
ko raw ang aking presensyang kakayahan
05:26.0
bilang isang albularyo at higit sa lahat
05:30.1
huwag kong ipagyabang
05:32.9
Sana lang pagbalik mo dito sa atin
05:35.9
nakapag-isip-isip ka na tungkol sa
05:40.7
sayo bata pa lamang kasi ako sir Seth
05:43.9
hinasa na ako ni tatay sa larangan ng
05:47.2
manggagamot kasamang iba ko pang mga
05:49.7
kapatid nung unaa lahat ng alam niyang
05:54.0
mga orasyong nasa mababang antas yun
05:57.2
muna ang unti-unti niyang itinuturo sa
05:59.0
aming magk kapatid hanggang sa
06:03.2
yon maging ang panggagamot sa mga
06:05.8
simpleng sakit gaya ng mga nabalis na
06:09.3
inkanto o kaya naman ay nanuno sa punso
06:11.9
itinuro niya rin sa amin
06:14.8
yon hanggang sa noong matutunan na namin
06:17.5
at makabisa ang lahat itinuro niya naman
06:20.7
sa amin ang iba pang mga orasyong may
06:22.9
kinalaman na sa panggagamot na nasa
06:26.2
antas pero noong makabisa ako na ang
06:30.3
napagdesisyunan ko na Huwag na
06:32.3
maggamot gawa nga ng nakikita ko nga ang
06:34.9
aking amang may mga pagkakataong
06:37.2
nagkakasakit siya at kung minsan pa nga
06:40.0
ay Nahihirapan siyang makipagsagupa sa
06:43.3
nilalang naduwag akong harapin ang mga
06:46.0
ganong klaseng pangyari Kung sakali man
06:49.9
hindi ako kasing tapang ng aking ama't
06:52.7
kapatid kung kaya't Mas pinili ko na
06:55.1
lamang ang magtrabaho kaya m gamot ng
06:57.5
mga taong may sakit na hindi tayong
06:59.8
Pagalingin ng mga doktor
07:02.9
non matapos ngang pumayag ang mga
07:05.4
magulang ko sinabi ko kaagad kay
07:09.2
linton sa paglipas nga ng mga araw nasa
07:13.1
baryo na kami kung saan magtatrabaho
07:15.5
marami akong nakilalang mga trabahanteng
07:19.8
magiliw kausap pal Kwento kaya hindi
07:24.2
kami nanibago ni Lindon
07:26.6
non masaya ang trabahong napasukan ko
07:30.0
nag-e-enjoy ako Mababait ang mga
07:32.8
kasamahan ko maliban lamang sa matandang
07:36.6
si Mang Mando ang malayong kamag-anak ng
07:42.8
babae sa pagkakaalam ko ay katiwala siya
07:45.8
ng amo naming lalaki at kung minsan ay
07:48.8
kasakasama siya kapag Umaalis si
07:50.9
Bossing lalo na kung may importante
07:55.2
lakad unang pasok ko pa lamang sa
07:58.4
trabaho may naramdaman na akong
08:00.4
kakaibang presensya kay Mang Mando nonon
08:04.6
ko para bang may kung anong madilim sa
08:09.6
kanya minsan ay nahuhuli ko rin siyang
08:12.1
nakatitig ng hindi maganda sa amo naming
08:14.9
lalaki pero kapag nararamdaman niyang
08:17.4
Nakatingin ako sa kanya agaran niyang
08:20.3
iniiwas ang paningin o kaya naman ay
08:26.2
palayo isang beses na huli ako ng
08:30.0
kababata kong nakatingin sa kanya
08:32.6
nagulat pa nga ako ng Tapikin niya ang
08:34.4
braso ko at tinanong kung bakit
08:36.6
nakatingin na naman umano ako kay Mang
08:38.9
Mando mukhang habang tumatagal umano ay
08:42.6
nagkaka-interes na ako sa matandang
08:45.6
iyon Huwag mong sabihin sa aking
08:47.8
nagkakagusto ka na doun sa matanda
08:50.1
pre binatukan ko siya ng mahina at
08:52.6
sinabihang Nababaliw na na kung anu-ano
08:55.4
ang mga pinagsasasabi kahit wala namang
09:00.7
humagalpak siya ng tawa sa may iwas sa
09:04.7
pagbatok Paanong hindi ko sasabihin yung
09:07.5
bagay na yun eh palagi kitang nahuhuling
09:09.9
nakatingin doon sa matanda pakiramdam ko
09:12.7
tuloy nagiging binabay ka na eh an niya
09:16.6
pa para matapos na ang pangungulit ng
09:19.2
kababata ko Sinabi ko na nga sa kanya
09:22.2
ang lahat-lahat na mga Napapansin ko kay
09:25.8
Lando Nababaliw na kasi siya sir Seth
09:29.4
Akalain mo ba namang sinabihan niya kung
09:31.2
nagiging binabay na kaya Para matahimik
09:34.0
na siya ay sinabi ko na nga sa kanya ang
09:37.8
non wika ak pa Ilang beses ko ng
09:42.8
napapansing parang may kakaibang
09:45.0
ginagawa si magmando sa amo naming
09:47.9
lalaki nakikita ko kasing sa tuwing
09:51.3
abala sa ginagawa ang amo naming lalaki
09:54.4
ay titig na titig si Mang Mando dito
09:57.4
Habang bumubuka bua ang bibig
10:00.1
tapos a iihip niya yun papunta sa gawin
10:04.4
namin Sabi naman ng kababata ko baka may
10:08.2
sinasabi lamang raw si Mang Mando sa amo
10:10.1
naming si kuya Raul huwag ko umano itong
10:13.3
pag-isipan ng hindi
10:15.8
maganda sunod-sunod akong umiling at
10:18.4
sinabi sa kanyang hindi ganon ang
10:19.9
nakikita ko malakas ang kutob kong may
10:24.0
kakaiba talagang ginagawa ang matandang
10:26.9
yon bihira lamang akong kutuban ng hindi
10:30.1
maganda pero oras na kutuban ako madalas
10:36.3
yon Anong ibig mong sabihin hindi kita
10:40.0
maintindihan Tanong
10:42.2
niya bumuntong hininga ako at sa mahin
10:45.3
ng boses ay sinabi ko sa kanyang
10:47.8
nararamdaman kong may kakaibang
10:49.8
presensyang itinatago ang matanda Hindi
10:53.4
ko nga lang alam kung
10:55.4
ano gaya ba ng itim na Mahika yung
10:57.8
presensyang sinasabi mo
10:59.8
tanong niya nagkibit balikat ako at
11:02.8
hindi sinagot ang tanong
11:04.7
niya kung ganon Bakit hindi mo na lang
11:08.0
alamin kung ano yung binubulong-bulong
11:09.2
ng matandang yon Baka kasi mamaya
11:12.1
sinasalin niya na pala yung amo natin n
11:13.8
Hindi ito nalalaman may alam ka
11:16.6
pagdating sa liim na karunungan gaya ng
11:18.0
ama mo di ba Alam kong kayangkaya mong
11:20.5
aurahan yung matandang yon para malaman
11:22.8
natin kung ano talaga yung tinatago
11:26.1
niya gusto ni ka mang alamin yung Lindon
11:29.7
pero hindi pwede bago ako payagan ni
11:32.6
tatay na sumama sa inyo ni Mang Bong
11:35.0
sabi niya ilihim ko daw yung pagiging
11:36.7
albularyo namin dahil baka may
11:39.2
mangyaring hindi maganda sa akin lalo at
11:42.1
wala siya sa tabi ko hinding-hindi niya
11:44.7
ako mapoprotektahan o matulungan oras na
11:47.1
may mangyaring hindi maganda
11:49.2
dito mangyari Ano naman yung mangyari
11:52.6
SAO eh aurahan mo lang naman yung
11:54.8
matanda para malaman mo kung ano yung
11:56.4
lihim niya maliban doun wala na
12:04.7
ipaliwanag dagdag ko pang wika kung
12:08.0
sakali mang may mangyaring hindi maganda
12:09.9
kay kuya Raul sa mga sumunod na
12:12.3
araw totoo ang kutob ko pero kung wala
12:18.8
wala napapakamot na lamang sa ulo ang
12:21.7
kaibigan ko at nagwikang ang labo ko
12:25.3
umano hindi niya makuha kung ano ang
12:27.7
gusto kong iparating sa kanya
12:30.9
wala Halika na magtrabaho na tayo Haya
12:34.6
ako sa kanya para hindi na siya
12:38.1
magtanong lumipas sa mga araw hindi ko
12:41.7
na nakikita si kuya Raul na pumapasyal
12:44.4
palayan nung tanungin ko si Mang Bong
12:48.7
namin sinabi niya sa aking Ilang araw na
12:52.4
umanong may sakit ang amo kaya't hindi
12:55.3
ito nakakapunta sa pinagtatrabahuhan
12:59.2
inihabilin raw kay Mang Mando ang
13:01.3
pagtitingin sa mga tauhan at sa mga
13:04.1
gawaing ipapagawa nito sa mga
13:07.2
trabahante naku yari na si boss bosan
13:11.2
pala uli yung magbabantay sa atin ngayon
13:12.6
ah sigurado yan Marami na namang iutos
13:15.4
yung gurang na yan da pa y may-ari kung
13:17.9
makapag-utos eh ala Mo tak kapag maana
13:21.4
sabi ni Lindon agaran naman siyang
13:24.7
sinaway ng kanyang ama at sinabihang
13:27.4
Hwag maingay at baka marinig siya ni
13:29.2
mang Mando kaya magreklamo ay sumunod na
13:32.6
lamang raw kami kung ano ang inuutos ni
13:34.4
Mang Mando non nang sa ganon walang
13:38.6
problema naroroon kami para magtrabaho
13:44.5
magreklamo umingos lamang ang kababata
13:47.6
ko matapos sabihin nio ng kanyang ama
13:51.1
hindi niya man sabihin ay Alam kong
13:52.8
tutol siya sa sinabi ng kanyang tatay
13:54.5
non dahil sa totoo lang magmula nung
13:58.5
hindi na nag ipapakita sa trabaho ang
14:00.2
amo namin Grabe n k makapag-utos si Mang
14:03.9
Mando kahit hapon na at oras na ng
14:06.4
pagtigil sa trabaho ay sige pa rin ang
14:09.1
utos nito sa trabaho non kaya't Marami
14:12.0
na sa mga kasamahan namin ang naiinis sa
14:15.0
matanda masyado umano nitong
14:17.0
ginagampanan ng pagiging
14:19.7
amo Nung mag-iisang buwan ng hindi
14:22.7
nagpapakita ang amo naming
14:24.8
lalaki hindi ko na napigilang magtanong
14:27.5
uli kay Mang bong nng gabing
14:29.8
naghahapunan kami kung ano na nga ba ang
14:34.4
namin hindi pa ba ito gumagaling mula sa
14:39.1
pagkakasakit nakakapagtataka namang
14:41.7
ganon ito katagal ng hindi nakakadalaw
14:43.8
sa pinagtatrabahuhan namin non gayon ang
14:46.8
lapit lamang ng bahay niya sa trabaho
14:49.8
Ayon naman sa ama ng kaibigan ko sa
14:53.6
pagkakaalam umano niya Nakailang beses
14:57.0
na umano na Labas Masok sa pagamot na
15:00.6
mag-asawa habang tumatagal daw kasi ay
15:04.2
mas lalong lumalala ang sakit ng mga ito
15:07.4
at parang inaalat na sa buhay dahil
15:11.2
maliban sa nagkasakit ang mag-asawa ay
15:14.0
may mga nagsipag sulputan pang mga peste
15:18.8
palayan sunod-sunod namang nagkakasakit
15:21.3
ang mga alagang hayop kaya't ang
15:23.6
usap-usapan ay mukhang magbabawas na raw
15:26.0
ng mga tauhan dahil hindi na sapat ang
15:28.7
per ang ipang sasahod sa mga trabahador
15:32.0
pero hindi pa naman kumpirmado kung
15:35.3
totoong magbabawas ng tauhan
15:37.5
no maniniwala lamang daw si Mang Bong
15:40.5
kung mismong ang amo na namin ang
15:44.3
magsasabi mag-asawa ho ang ibig sabihin
15:48.6
silang mag-asawa ang sabay na nagkasakit
15:52.2
oo yun ang nasagap kong balita mula doun
15:55.6
sa kusinera nilang si Delia ang sabi pa
15:58.3
nga sa akin ni Dela kakaiba raw yung
16:00.2
sakit na dumapo sa mag-asawa hindi
16:02.8
kayang ipaliwanag ng mga doktor na
16:04.4
sumuri sa kanila kahit na napakarami ng
16:08.8
espesyalista sagot ni Mang Bong matapos
16:12.2
sabihin yun ni Mang
16:14.0
Bong doon na ako Nagkaroon ng hinala at
16:18.1
mas lalong kinutuban ng hindi
16:20.9
maganda para kasing may Malin
16:24.2
nonon Bakit mo nga pala naitanong ang
16:26.6
tungkol sa amo natin tol Ah wala wala
16:30.6
naman naisipan ko
16:33.1
lang nang matapos na kaming
16:36.1
maghapunan nagpahangin na muna ako sa
16:38.5
labas ng bahay Habang binabalikan ang
16:41.6
mga napapansin kong kakaibang kinikilos
16:44.5
Mando magmula kasi noong Hindi na
16:47.4
nagpakita sa amin ang amo naming
16:50.0
lalaki Napapansin ko minsan na
16:54.9
matanda Kung minsan naman para siyang
16:58.1
bubuyog na bubulong-bulong pero sa
17:03.6
nagkukunyari digil ang matandang yon at
17:09.9
tinititigan Ano kayang lihi mo tanda
17:13.4
tanong ko sa isipan non Hoy andito ka
17:17.2
lang pala ' mo man lang ako tinulungang
17:19.4
magligpit pagkatapos nating kumain untag
17:24.4
nonon Tol pwede mo ba akong samahan sa
17:27.8
bahay ng mga amo nating Bukas tanong ko
17:31.2
kanya Wala naman kaming pasok
17:33.4
kinabukasan kaya't pwede akong pumuslit
17:35.2
at pumunta sa bahay ni kuya Raul
17:38.0
nagtataka namang tinanong ako ni Lindon
17:40.2
kung ano ang gagawin ko sa bahay
17:42.5
non May gusto lang akong malaman Ewan ko
17:46.0
ba magmula nung malaman kung may sakit
17:48.2
ang amo nating lalaki hindi na ako
17:50.4
mapalagay e inuusig ako ng konsyensya
17:54.4
ko kinabukasan nga'y pinuntahan na namin
17:57.2
ni Lindon ang bahay ng mga amo
17:59.7
namin sa bakuran pa lamang ng
18:02.6
bahay Kakaiba na ang nararamdaman
18:06.2
ko Mabigat ang pakiramdam ko habang
18:09.0
naglalakad kami papasok
18:11.1
non kasama ang kusinerang si Aling
18:14.6
Delia nun ngang makapasok na kami sa
18:19.0
loob Mas lalong tumindi pa ang bigat na
18:22.0
nararamdaman ko kaya't saglit akong
18:25.6
tumigil sa paglalakad at tinapik-tapik
18:33.0
non tol Ayos ka lang ba pinagpapawisan
18:37.6
ka tanong ni Lindon tagaktak ang pawis
18:42.3
na sinabi ko sa kanyang may hindi
18:45.0
magandang nangyayari sa bahay ng mga amo
18:50.2
namin kaagad kaming dinala ng kusinera
18:53.1
sa may sala dahil naroroon umano ang amo
18:59.4
pagkarating namin sa
19:01.1
sala nakita kong nakahiga sa mahabang
19:06.2
namin sobrang nangangayayat na at halos
19:10.3
magtan na ang balat nito sa braso at
19:13.6
mukha na para bang na lapnos ng mainit
19:18.0
tubig nung maramdaman kami ni kuya Raul
19:22.3
dahan-dahan niyang idinilat ang mga
19:25.1
mata pilit ng umiti at nagpasalamat
19:30.2
sa mahinang boses ay tinanong niya kami
19:33.2
kung pumapasok pa ba si Mang
19:35.8
Mando Simula daw kasi nung makatay na
19:39.5
mag-asawa hindi na pumupunta sa bahay
19:42.2
nila ang kaanak ng asawa
19:46.7
niya tumango naman kami at ikinuwento na
19:50.4
marami ng ang naiinis Dal K makapag-utos
19:52.4
at nambulyaw ng mga trabahador daig
19:56.6
amo marami pa sanang s Sain si Lindon
19:59.4
tungkol sa ginagawa ng matanda
20:01.7
pero pinigilan ko siya dahil hindi ito
20:05.5
makakatulong sa amo namin Mas lalo
20:08.9
lamang dadagdag sa problemang
20:10.4
kinakaharap ng mga amo namin ang
20:14.0
non Hayaan niyo po kapag nakita namin si
20:17.2
Mang Mando sasabihin ko sa kanyang
20:19.8
hinahanap niyo po siya wika ako
20:24.0
non umiling-iling si kuya Raul at
20:27.4
sinabing Hwag ko na raw banggitin kay
20:29.2
Mang Mando na hinahanap niya
20:31.5
ito nung bago raw kasi siya nagkasakit
20:34.4
ay nagkasagutan silang dalawa
20:36.8
napagsabihan niya ng hindi maganda si
20:40.2
Mando gusto niya sanang humingi ng taw
20:42.8
dito dahil sa mga nasabi niya Kaya nga
20:45.8
lang ay Naging abala siya Tapos bigla pa
20:48.5
siyang nagkasakit
20:50.9
non habang pinagmamasdan ko si kuya Raul
20:55.1
hindi ko maiwasang maawa sa kalagayan
21:00.3
sa hindi maipaliwanag na
21:02.7
pangyayari parang may boses akong
21:06.5
isipan para bang nag-uudyok yung
21:11.8
mag-asawa naglakas loob na akong
21:14.0
nagpaalam kay kuya Raul kung Maaari ko
21:16.9
bang hawakan ang pulso niya sa
21:20.5
kamay hindi ko na hinintay pang Sumagot
21:23.3
si kuya dali-dali kong hinawakan ang
21:26.2
pulso niya pagl apat na paglapat ko pa
21:31.0
niya naramdaman ko na ang presensya ng
21:35.9
mambabarang sa mga oras na yon
21:39.0
napagpasyahan ko ng gamitin ang kaalaman
21:41.1
ko sa pagiging isang
21:43.6
albularyo sa isip-isip ko kung sakali
21:47.3
mang mapagtagumpayan kong gamutin na
21:50.0
mag-asawa sila ang kauna-unahang may
21:52.5
sakit na ginamot ko
21:55.1
non seryosong tiningnan ko si kuya Raul
21:59.0
at sinabihang binarang siya at
22:01.6
siguradong sigurado akong ganun rin ang
22:03.8
nangyari sa asawa
22:06.4
niya may pagtatakang tinanong niya kung
22:09.6
nagsasabi ba raw ako ng
22:12.3
totoo naniniwala ho ba kayo sa
22:17.9
ko tumango ang amo ko
22:20.7
non kung ganon Nasubukan niyo na bang
22:26.6
albularyo hindi Masyado kasing mabilis
22:30.5
nangyari isa pa hindi ko alam kung bakit
22:33.0
hindi sumagi sa isipan ko ang tungkol sa
22:35.2
albularyo kung hindi mo nga na itanong
22:41.0
Teka Marunong ka bang manggamot Paano mo
22:44.3
pala nasabing binarang
22:46.5
ako marunong Hong gumamot yang kababata
22:49.2
ako albularyo po yung tatay niya at
22:52.5
naturuan din po siya kahit
22:55.1
papaano kung gayon eh Pwede mo ba kaming
22:59.8
ha Sige po Kuya Raul huwag ho kayong
23:02.9
mag-alala susubukan kong lahat na
23:05.0
makakaya ko pero unahin ko munang
23:07.8
gamutin yung asawa niyo dahil
23:09.6
nararamdaman kong mas malala yung
23:11.4
naramdaman niya kaya sa inyo
23:14.4
eh maluha-luha namang tumango ang amo
23:18.1
naming lalaki non at agad na inutusan si
23:21.2
Aling delya na alalayan siyang makatayo
23:24.1
dahil dadalhin niya kami sa silid kung
23:26.2
nasaan ang asawa niya
23:29.2
kaagad namang nagpresenta ang kababata
23:31.0
kung siya na lamang ang aalalay kay kuya
23:34.8
non Makalipas ang ilang
23:37.4
Sandali pagbukas na pagbukas pa lamang
23:41.5
silid bumungad na sa amin ng
23:46.0
amoy langhap na langhap ko Ang amoy na
23:50.2
laman nag-usa ako ng orasyong
23:53.9
pambakod bago pumasok sa silid At noong
23:56.7
binuksan nga ng amo kong lalaki ang
23:59.5
ilaw bumungad sa amin ang asawa
24:03.1
niyang nakaratay sa
24:06.0
higaan nakasuot lamang ito ng mahabang
24:10.6
kasuotan kung titingnan mo siya habang
24:13.8
nakahiga aakalain mong bangkay na
24:17.6
talaga putlang-putla na ang mga labit
24:20.8
nagbibitak bitak na ang balat gaya ng
24:24.2
nangyari sa amo naming lalaki at parang
24:27.5
wala ng dugong dumadaloy sa
24:31.5
idagdag pang Ang laki ng tiyan na
24:33.8
animo'y pitong buwang buntis non nung
24:37.9
napatitig naman ako sa binti at braso
24:40.5
niya nakita ko ang mga bukol na
24:44.0
nagsisipag unahang magputukan at maging
24:47.7
amo ka hindi na pinalampas
24:52.2
saksing buhay kaming dalawa ng kababata
24:54.9
ko kung gaanong nagnanaknak ng Grabe ang
24:58.0
mga sugat sa binti at braso ng amo namin
25:01.6
maliban lamang sa
25:04.1
mukha ang mga sugat na nakita ko parang
25:08.2
yung mga naglalakihang pizza tapos may
25:12.2
mga maliliit na butas na napakalalim na
25:15.4
para bang tinusok ng pakong
25:18.7
deos tapos sa pinakagilid ay
25:22.4
manilaw-nilaw yon naglalang na
25:26.4
namamaga gra sabi ang pahirap ng ginawa
25:29.4
ng mababara sa amo ko parang yung gusto
25:32.9
nito parusahan talaga ng napakatindi ang
25:36.3
amo kong babae bago ito kitilan ng
25:40.7
buhay tinanong ko ang amo naming lalaki
25:43.5
kung bakit Hinayaan niyang madilim ang
25:45.3
kwartong kinahihigaan ng kanyang
25:47.4
asawa maging ang bintana binalutan pa ng
25:51.6
makapal na kortina
25:54.1
maski hangin nga na nagmumula sa labas
25:56.9
non hindi makakapasok
26:00.4
sabi naman nito ayaw na ayaw umano ng
26:03.7
misis niyang nasisinagan ng araw
26:07.3
naaalibadbaran raw ito at nangangati ang
26:10.1
buong katawan kapag may liwanag na
26:12.5
tumatama non Kaya nga sinisindihan lang
26:15.8
nila ang ilaw kapag nililinisan na ito
26:18.9
at pinapalitan ng damit
26:21.6
non dahil nga sa kaawa-awang kalagayan
26:24.5
ng nasaksihan ko hindi na ako
26:27.1
nagpatumpik-tumpik pa
26:29.7
Mabuti na lang at naisipan kong dalhin
26:31.6
ang mga manaring kagamitan sa
26:33.8
panggagamot na ibinigay pa ng aking ama
26:36.7
noong nag-edad ako ng
26:39.0
19 ginagamit ko lamang ang mga halamang
26:41.8
gamot tuwing nakakaramdam ako ng hindi
26:44.6
katawan gaya na lamang ng pagpapalipad
26:47.4
hangin ng mga Nakalaban ni tatay na
26:51.6
mambabarang minsan kasi ang ibang
26:54.6
Nakalaban ni tatay noon ang ginagawa
26:57.4
nila para makag gante sa aming mga anak
27:01.2
punterya kaya lahat kaming magkapatid ay
27:03.8
may mga ibinigay si tatay na pansariling
27:08.1
paggagamot Para kung sakali mang wala
27:10.8
siya ay kaya naming gamutin ang
27:13.9
sarili so ayun na
27:16.1
nga kaagad ko na ngang inumpisahang
27:18.7
gamutin ng amo naming
27:20.8
babae sinabihan ko silang lumabas na
27:23.4
muna ng silid huwag papasok hangga't
27:26.2
hindi ko sinasabi
27:29.3
nag makakalabas na sila nag-umpisa na
27:32.2
akong magpausok ng mga halamang dahon
27:35.4
husan ko yun at itinapat sa may sakit
27:38.2
non kinuha ko rin sa lalagyan ng tatlong
27:41.5
pirasong balahibo ng manok at nagsindi
27:46.1
puti pagkatapos non isinabay ko sa
27:50.0
nasusunog na halamang dahon ang tatlong
27:52.3
pirasong balahibo ng
27:54.9
manok matapos kong gawin yon inusal ko
27:58.9
ang hawak kong dignum at inipit sa
28:01.8
hinliliit na paa ng taong ginagamot
28:04.4
ko maya mayaya pa ay nagsisisigaw na ang
28:08.0
mambabarang na mabilisan kong nahuli at
28:11.5
ikinulong sa katawan ng pasyente
28:14.2
nagmamakaawa itong itigil kong
28:17.0
ginagawa masakit umano hindi niya
28:21.6
pa nagpakawala ako ng palipad hangin at
28:25.1
pamarusa papunta sa bahay ng mambabarang
28:31.0
pagkakataon nagsisisigaw muli ang amo
28:34.7
babae iba na ang boses
28:38.2
niya pamilyar na pamilyar sa akin ang
28:42.6
yon boses ng mambabarang na sumapi sa
28:45.8
katawan ng taong ginagamot
28:49.7
ko Pakiramdam ko nakaharap at Nakausap
28:54.2
ko na ng personal ang
28:56.6
mambabarang hindi ko lang mawari kung
29:00.6
kailan Galit na galit na nagsusumigaw
29:03.1
itong pakawalan ko umano siya at
29:05.6
magtutuos kami ng
29:07.4
harapan hindi yung nagtatago umano ako
29:10.3
sa liwanag ng mga sandaling yon
29:14.4
nasisilaw ata siya at hindi niya makita
29:18.3
nonon hayop ka Sino ka at bakit mo
29:23.9
mag-asawa napak pakialamero mo
29:28.2
Aba at Ako pa talaga yung minura mo
29:31.4
ah napapahiyaw sa labis na sakit ang
29:34.2
mambabarang sa pag-usal ko ng orasyon
29:36.9
non pero kahit na naghuhumiyaw na ito ay
29:41.0
sige pa rin ang pagbabanta
29:43.9
niya sandali parang pamilyar sa akin ang
29:51.4
pinakinggan salip ay mas diniinan ko
29:54.0
pang inipit sa paa ng taong binarang ang
29:59.6
inom sa muling pagdiin ko doon ko na
30:03.6
nakita ang tunay na kaanyuan
30:09.8
Mando naghuhumiyaw naman sa labis na
30:13.6
mambabarang nagmamakaawang umiiyak na
30:17.0
itigil ko na Kum Ano ang ginagawa
30:20.2
ko sinabihan ko siyang titigil ko lamang
30:23.1
yon kung tatanggalin niya ang ibinaong
30:26.0
Barang sa mag-asawa
30:28.6
agaran naman niya itong binaklas
30:30.7
matapos niyang gawin yon nagmamakaawa
30:34.2
siyang pakawalan ko na raw at Pinangako
30:36.8
niyang aalis na siya at hindi na muling
30:40.6
pa Sinong niloloko mo ha hindi ako
30:44.1
uto-uto mang Ma para pakawalan kita ng
30:46.7
ganun ganon na lang
30:49.0
ngayon Sabihin mo muna sa akin bakit mo
30:54.5
mag-asawa huminahon ng boses ng
30:58.4
Hindi naman daw talaga siya masamang
31:00.5
tao napilitan lamang siya dahil sa
31:03.2
napakapangit tumanon ng pag-uugali ng
31:05.2
amo naming babae non Naturingang
31:08.8
kamag-anak Pero kung makapagbitaw ng
31:11.2
salita daig paano ang asal
31:15.3
hayop matagal niya ng pinagtiisan ang
31:17.9
amo naming babae dahil wala siyang ibang
31:20.8
mapupuntahan at mahanapan ng
31:23.4
trabaho ayaw niya namang iwan ang
31:25.6
pamilya niya para dumayo sa ibang lugar
31:30.0
Pwede ba mang Mando huwag na tayong
31:33.1
sabihin mo na sa akin ang pinakapunto
31:35.5
kung bakit mo binarang ang
31:38.6
mag-asawa Ilang segundo muna ang
31:40.9
katahimikan bago nagsalita
31:42.9
ito anito pa nitong huli lang ay Lumapit
31:47.3
siya sa amo naming babae para mangutang
31:49.4
ng pera dahil may sakit ang apo niya at
31:53.0
kailangan niya yung dalhin sa
31:55.3
ospital pero hindi siya pinagbigyan ng
31:59.0
non maliban sa hindi siya pinautang ay
32:02.8
pinagsalitaan pa siya ng masasakit at
32:05.3
kung ano ano pang mga binibitawang
32:07.4
salitang sagad hanggang
32:09.8
buto ang mas masakit pa sa lahat namatay
32:14.2
umano ang apo niya na wala man lamang
32:17.3
non kung san ay nagpahiram lamang umano
32:20.4
ang mga amo namin kahit konting halaga
32:22.6
lang baka buhay pa sana ang apo niya
32:26.3
inaapoy sa lagnat ang apo niya nung
32:29.4
manghingi siya ng tulong sa mag-asawa at
32:32.2
dahil sa hindi siya nakahiram ng pera
32:34.6
pag-uwi niya sa bahay nadatnan niya na
32:38.0
lamang na Tumitirik na ang mga mata ng
32:39.6
apo niya hanggang sa malagutan na ng
32:43.0
hininga kahit pa maalam sa pambabarang
32:45.8
itong matandang ito hindi umano siya
32:49.7
manggamot lalo na kung normal na sakit
32:52.5
lamang yon na kailangan ng medikasyon
32:56.2
konting halaga lang ang hiniling ko pero
32:59.6
ipinagkait pa nila kaya nararapat lang
33:02.6
na magkanda malas-malas rin ang buhay
33:04.4
nila mag-asawa para malaman nila kung
33:07.4
gaano kasakit ang dumanas ng hirap at
33:10.0
wala silang malapitan sa oras na may
33:14.2
pangangailangan halata na sa boses ng
33:16.4
matandang mambabarang na naiiyak na
33:19.8
ito naisip ko marahil yun ang tinutukoy
33:23.8
kanina ng amo naming
33:26.3
lalaki sin sabi niya pang sa oras n
33:28.7
gumaling siya ay Pupunta nga siya sa
33:31.0
bahay ni Mang Mando para personal na
33:35.0
kapatawaran dahil sa awa pinakawalan ko
33:38.5
na ang matanda at ginamot na nga ang
33:43.7
mag-asawa mahabang oras ang
33:46.4
gamutan pagkatapos non napagkasunduan
33:50.1
naming personal na pumunta sa bahay ni
33:54.0
Mando doun ko rin napagtanto na siguro
33:58.0
kaya nahuhuli kong natutulala itong si
33:59.8
Mang Mando habang nagtatrabaho ng mga
34:02.1
nakaraan dahil sa dumanas pala siya ng
34:07.3
problema kinabukasan lang matapos kong
34:11.8
mag-asawa nabalitaan na lamang
34:15.0
naming Patay na si Mang
34:18.5
Mando namatay ito hindi dahil bumalik
34:22.6
Kulam nagpakamatay
34:25.5
ito dahil sa pangyayaring yon
34:28.8
tuluyan ng Nagbago ang pag-uugali ng amo
34:32.2
babae hindi na ito naging mata pobre at
34:35.0
lahat ng mga trabahanteng lumalapit dito
34:37.0
para humingi ng tulong Tinutulungan niya
34:42.8
kaya sa pagdaan ng araw at Linggo
34:46.4
unti-unti na din silang nakabangon at
34:49.0
bumalik na sa normal ang kanilang
34:51.7
pamumuhay Ako naman n matapos ng trabaho
34:55.2
ko do Ay umuwi ako sa aking ama
34:59.2
doon ko na tinanggap ang alok niya na
35:02.2
dadating ang araw na ako ang magiging
35:05.0
kahalili niya sa panggagamot non
